Eva Hejman
Deca iz Rumunije zaslužuju počasno mesto u stogodišnjici koju proslavaljamo 2018. godine. Deca Rumunije su propatila na frontu, u logorima i zatvorima uz roditelje, braću, rođake i sunarodnike, kako direktno, putem najgore vrste progona, tako i indirektno, gubljenjem voljenih osoba.
Steliu Lambru, 16.10.2018, 06:49
U Rumuniji se svake godine 9. oktobra obeležava Nacionalni Dan Holokausta, dan posvećen žrtvana iz Aušvica i ostalih logora iz Drugog svetskog rata. Ovaj datum je odabran, jer je 9. oktobra 1941. godine otpočela deportacija Jevreja iz Bukovine u Transnistriju pod režimom maršala Jona Antoneskua. A jedno od imena koje treba pomenuti da bi se obeležilo ovo grozno sećanje jeste ime Eva Hajman.
Nazvana Anom Frank iz Transilvanije ili Ana Frank iz Oradje, Eva Hejman je bila jedno od 1,5 miliona jevrejske dece koja su poginula u Holokaustu. Za sobom je ostavila dnevnik iz kog danas možemo videti kako devojka od 13 godina vidi i objašnjava ono što je okružuje, svet dehumanizacije, mržnje i genocida. U svom kratkom životu, Eva Hejman je pokazala da je mogla biti inteligentna osoba koja je mogla da izgradi život i karijeru kakvu želi. Ali drugi ljudi i njihove političko-ideološke opsesiju su želele nešto drugo. Mađarski režim koji je vodio admiral Mikloš Horti, koji je stupio na snagu u Severnoj Transilvaniji nakon 30. avgusta 1940. godine, pokrenuo je deportaciju Jevreja u Aušvic 1944. godine. Istoričar Marijus Popesku iz Centra za Proučavanje Istorije Jevreja u Riminiji opisao nam je kako je nastao geto u Oradji. Eva Hejman je bila devojka jevrejskog porekla iz Oradje, grada sa veoma velikim procentom jevrejskog stanovništva. Po veličini, geto iz Oradje je bio drugi u Mađarskoj, nakon Budimpešte, a bio je veoma restriktivni geto, kao i svi ostali getoi iz Severne Transilvanije. Tamo su mađarski žandarmi obavljali svoju dužnost“ sa toliko revnosti da je zapanjila i nemačke naciste. Ovde mislim na brzinu kojom su Jevreji bili deportovani iz Severne Transilvanije. U roku od dve nedelje, jevrejsko stanovništvo je bilo deportovano i u transilvanijskim gradovima sa brojnim jevrejskim stanovništvom, ostala je samo istorija“.
Eva Hajman je počela da piše dnevnik sa 13 godina, 13. februara 1944. godine, na svoj rođendan. Nakon što je njena drugarica Marta nestala, Eva uviđa da su stvari sve gore. Sa trinaest i po godine, 17. oktobra 1944. godine, bolesna od tifusa, Eva Hejman je poslata u gasnu komoru.
