Pećine u planinama Apuseni
Planine Apuseni zajedno sa Banatskim planinama predstavljaju jednu od najvažnijih kraških oblasti u Rumuniji. Turisti mogu posetiti veliki broj pećina ovde, a druge su dostupne samo speleolozima. Ali i ovaj deo namenjen samo speleolozima mogu posetiti obični ljudi ako se obrate stručnim vodičima, u speleološkim klubovima. Planine Apuseni imaju nekoliko veoma dobro lokalizovanih kraških blokova. Najniža oblast u kojoj su pećine pristupačne je područje planina Padurea Kraiului, gde se može stići iz gradova Oradea i Kluž, sa ulaznim kapijama kod Beiuša i Alešda. O ovim pećinama govori nam speolog Viorel Lasku: “Pećina Vadu Krišului pristupačna je sa nacionalnog puta Kluž – Oradea. U mestu Vadu Krišului pored ove pećine (kroz koju protiče i jedan potok, a na 40 metara od ulaska formira se vodopad od oko 6 metara), možemo posetiti spektakularni kraški klanac kod mesta Vadu Krišului i upoznati grnčariju ove oblasti gde se izradjuju keramički predmeti od bele gline. Jedinstvene kreacije na području Evrope. Dalje, ako se od mesta Vadu Krišului popnemo uz reku Krišul Repede, stižemo u naselje Šunkuiuš, gde imamo pećinu Unguru Mare. To je pećina sa impresionantnom kapijom, a pored pećine je izgradjena drvena kuća koja ima preko 200 godina. Do pećine se stiže preko visećeg mosta nad rekom Kriš, spektakularan most pod velikom kapijom pećine u kojoj se nekada nalazila najznačajnija kolekcija bronzanog oružja iz Rumunije. Niže od ove pećine, nalazi se najduža pećina u Rumuniji: Pećina Vetra, koja ima 50 kilometara i može se posetiti uz vodiča Speleološkog kluba ili uz pomoć članova Zaštićene oblasti i Centra za trajni razvoj. Oni planiraju da razviju projekat turističkog uredjenja na oko 300 metara u ovoj pećini.
România Internațional, 15.12.2016, 18:18
Ako prodjemo brdo, stižemo u mesto Rošia sa tradicionalnim kućama razbacanog tipa, a tamo se nalazi i Pećina sa kristalima koju su nakon 1987. godine otkrili rudari. Ovo je pravi prirodni dragulj sa zidovima tapaciranih kristalima ili stalaktitima, uredjena po najnovijim evropskim standardima. Viorel Lasku: “Ovde se nalazi prijemni centar sa stručnim vodičima, može se posetiti Muzej rudarstva gde možemo upoznati mašine i opremu koje su korišćene tokom rudarske eksploatacije. Idući dalje stižemo u ovu spektakularnu Kristalnu pećinu. Ovo je jedna od retkih pećina u svetu gde posetioci stižu pod prozirne kristale kalcita (koji dostižu i do 80 cm i otvaraju se kao spektakularni grozdovi i rese iznad i oko posetilaca), koje nesmemo dodirnuti, a oni koji posećuju ovo mesto pridržavaju se ovog pravila. Niže od Kristalne pećine, stižemo u naselje Remetea i selo Meziad gde imamo istoimenu pećinu. Ona je jedinstvena po svom ogromnom ulazu. Ovo je prva uredjena pećina u Rumuniji 1903. godine. Sada je uredjena sa novim LED osvetlenjem i ima stazu od 1,5 kilometara koja se prodje za oko 40 minuta. Spektakularni svodovi, izuzetne praistorijske formacije daju utisak podzemne gotske katedrale. Rezonantnost pojedinih sala ove pećine dovela je do toga da ovde bude uredjena zona za predstave i koncerte. Jedinstvena je i po tome jer ovde žive kolonije od preko 8 vrsta slepih miševa, a u odredjenim periodima godine ovde se nalaze skoro 40 hiljada slepih miševa.
Od pećine Meziad penje se ka mestu Stana de Vale, na nadmorskoj visini od 1000 metara, u depresiji izmedju Planina Vladeasa i Padurea Kraiului. Stana de Vale je jedno od najtraženijih odmarališta u zemlji i smatra se biserom planinskog turizma u Krišani. Ovo je omiljena destinacija i za ljubitelje zimskih sportova jer ovde postoje ski staze sa žičarom.
U severnom delu planina Bihor, u oblasti Padiš, nalazi se najistaknutija kraška formacija u Rumuniji – Ćetacile Ponorului. Bez premca je po lepoti, veličini i složenosti, a naziv je dobila po površinskim formacijama sa velikim stenama koje podsećaju na zidine tvrdjave. Ima najviši pećinski ulaz u zemlji i dužinu od 5 km. Poželjno je da oni koji dodju u ovu pećinu budu iskusni ili u pratnji vodiča. Speleolog Viorel Lasku o drugim pećinama u planinama Apuseni: “Poznata pećina kod Skarišoare, najveći podzemni glečer u Evropi i u svetu, otvoren je tokom cele godine. Silazi se kroz jamu spektakularnog prečnika od 40 metara, dole je osvetljena sala, nakon silaska od nekoliko stotina stepenika, led i svetlost koju filtrira predivni su. Ispod ovog glečera, manje posećenim, nalazi se pećina Požarul Policei, naučna rezervacija sa pećinskim formacijama i velikim diskovima neobičnih u svetu podzemnih kristala. Takodje, u području Garda možemo posetiti lako dostupnu pećinu Jonelova kapija. Ovde možemo upoznati klisuru urezanu u krečnjak, Keile Ordnkuši, sa spektakularnim padinama i jednu divlju oblast blizu puta. U krečnjačkim zidovima nalaze se brojne pećine, jame i kapije. Dalje ka istoku, ako idemo putem koji povezuje Kampeni i Alba Juliju, možemo stići do pećine Huda de Papara koja je uredjena za posetioce. To je spektakularna pećina sa rekom koja izvire pod velikim svodom, sa slepim miševima i vodopadom od 11 metara koji se razbija pod velikom stenom i često plaši posetioce. Preporučljivo je da se u vreme poplava ne ulazi u ovu pećinu.
Huda lui Papara je najduža i neravna pećina u planinama Traskaului. Ovde hibernira najveća kolonija slepih miševa u Evropi. Medjutim, ovo je opasna pećina jer je velike poplave mogu preplaviti.
Prevod: Grozdana Popescu
