Ma mãrli iventuri a stãmãnãllei ţi tricu
34 di añi di la Revoluția Anti-Comunistâ dit meslu Andreu 1989; Parlamentulu di București pufisi/ vulusi budgetlu di nomuri și nomlu ti asiguripsearea suțialâ ti anlu 2024; Cetățeñilli româñi și fumelli a lor, purtaţ ditu Cumata Gaza, agiumsirâ tu Românii
Leyla Cheamil, 26.12.2023, 21:33
34 di añi di la Revoluția Anti-Comunistâ dit meslu Andreu 1989
Ñiercuri, 20 di Andreu, s-ancllisirâ 34 di añi di cându câsâbălu Timişoara (ascâpitata ali vâsilie) s-aspusi protlu câsâbâ libir/ elefterisitu di comunismu tu Românii. Ti yiurtusearea a victorillei contra a comunismului, s-dizvârtirâ ma multi iventuri, prit cari shi mutrearea la filmi și documentari. Aoa și 34 di añi di la dânâsearea a ximutarillei tsi ahurhi tu dzuua di 17 di Andreu, mărli favrits adrarâ grevâ, iara lucrâtorilli s-adunarâ tu misuhori. Anda s-adună cu oamiñilli, așcherea s-trapsi di dininti, iara oamiñilli loaț di poliții furâ silighiț ș-fu pufisit Frontul Dimocraticu ali Românii. Ahurhiindalui tu Timișoara, ximutarea contra a regimlui cumândusit di dictatorlu Nicolae Ceauşescu s-teasi tu ma mulțâ câsâbadz, prit cari și capitala București. Tu noaptea di 21 di Andreu, 1989, proțlli bucureșteñi ți avurâ curayilu s-acațâ sucăchili și s-caftâ fțerea nanâparti/ surparea-a regimlui dictatorial, murirâ tu mesea ali capitalâ. Protili victimi furâ la Baricada Intercontinentalâ și Galeria Dalles. Tu dzuua di 22 di Andreu, Ceaușescu azbuiră cu elicopterlu di la Comitetlu Țentral a Partiillei Comunistâ. Acâțat ș-giudicat cușia, Ceaușescu și nicukira-a lui, Elena, furâ pliguiț tu 25-li di Andreu. România fu prota vâsilie dit Evropa comunistâ iu regimlu s-alâxi cu virsari di sandzâ. Tu prishcăviili di atumțea, cama di 1,000 di oamiñi murirâ și vârâ 3,000 furâ pliguiț. Tinirilli lipseaști sâ știbâ că ti libirtatea ți u au adzâ ș-deadirâ bana ñilli di eroi — aestu fu mesajlu pitricut di Ministurlu Marcel Ciolacu. El angrică pi zboarâli că Ximutarea dit Românii dit Andreu 1989 fu oara cându idealulu di libirtati azvinsi teroarea ți eara di multu kiro tu oamiñi.
Parlamentulu di București pufisi/ vulusi budgetlu di nomuri și nomlu ti asiguripsearea suțialâ ti anlu 2024
Parlamentul ali Românii pufisi/ vulusi bugetlu di stat și nomlu ti asiguripsearea suțialâ ti anlu 2024. Bugetlu va s-aibâ unâ crișteari di 3.4%. Protlu Ministru, suțial-dimocratlu Marcel Ciolacu, dzâsi că aestu easti un buget adrat ti româñi, iara nu ti politițieñi și adâvgă că documentul ari tu naeti dezvoltarea și investițiili. Ahurhiindalui cu prota dzuuâ dit anlu 2024, pensia va s-creascâ cu 13.8%, și, ahurhiindalui cu meslu Izmâciuñi, niscânti di eali va s-creascâ anda va s-hibâ recalculati. Bugetlu ti educații și sânâtati va s-aibâ unâ crișteari recordu, iara investițiili va s-hibâ 7% dit GDP anlu alantu. Dupâ 3 dzâli di moabeț maraton tu Parlamentu, bugetili ti oamiñilli ți llea credit furâ pufisiti tu turlia pripusâ di Chivernisi. Ma multi amendamenti pripusi em di Chivernisi, em di opoziții, iarapoi furâ aprucheati, amendamenti ți va s-hibâ finanțati dit redistribuția a pâradzlor. Dit opoziții, USR câtâgursi documentul și spusi că bugetlu ti anlu alantu s-andrupaști pi minciuñi tu ți mutreaști cu pârdzlli ți va-lli adarâ ș-cu hărgili ți va li aibâ.
Misuri ti dânâsearea ali evaziuni fiscâlâ
Camera-a Deputațlor di București apruche gioi proiectul adrat di liderilli a PSD și PNL, Marcel Ciolacu și Nicolae Ciucă, tu ți mutreaști niscânti misuri ti adrari ma vârtoasâ a capațitatillei ti alumtari contra ali evaziuni fiscalâ. Uidisit cu năili pruvideri, nițânerea di taxi/contribuții easti luyursitâ unâ crimâ și va s-hibâ pidipsitâ cu ahapsi di la 1 la 5 añi. Ațea ți va s-hibâ iarapoi luyursitâ crimâ di evaziuni fiscalâ, va s-hibâ pidipsitâ di la 3 la 10 añi sh-cu dânâsearea a niscântor ândrepturi i cu pâlteari di girime, ma s-facâ alâxeri, aspârdzeri i ascunderi di documenti contabili, memorili a mașiñilor POS i alti hâlăț ti memoria datilor și a hâlățlor electroniți. Nu va s-hibâ pidipsitâ zñia ți nu treați di un million di evradz și easti pâltitâ tutâ, cu unâ penalitati di 15% penalty, iu va s-adavgâ sh-alti penalităț. Tu opoziții, USR și Forța a Dreaptâllei scrisirâ unâ notificari ti Curtea Constituționalâ tu ți mutreaști niconstituționalitatea aluștui proiectu di nom, ți, uidisitu cu depuatlu USR, Stelian Ion, “nu adarâ altu țiva cã maş s-agiutâ evazionișțâlli dit România”.
Taxiratea dit Odorheilu Secuiescu (țentrul ali vâsilie)
Anlu aestu, România avu ma multi taxirăț ți lâhtârsirâ duñeaua. Prit eali ari nica unâ ți s-feați tu Odorheilu Secuiescu (țentru), iu un tinir di 17 añi muri, iara alțâ 3 avurâ goadi, dupâ ți stizma di la un internat la a curi thimellu s-lucra, sâ surpă/ si surpã/ s-azvurnui pisti elli. Managerlu ali companii di construcții easti investigatu ti câbatea di vâtâmari și zñii, câțe lucurlu nu eara autorizat și vrea s-ducâ la surparea a thimellui. Curtea di Târgu Mureş pufisi un control judicial di 60 di dzâli contra a lui. Prefectura și Ministrul ali Educații pufisirâ ahurhearea a investigațiilor tu cazlu a internatlui ți apânghisea aproapea 100 di elevi, iu nicuchirâ easti Arhiepiscopia Romano-Catolicâ di Alba-Iulia și loatâ cu nichi di autoritatea publicâ localâ.
Cetățeñilli româñi și fumelli a lor, purtaţ ditu Cumata Gaza, agiumsirâ tu Românii
Cetățeñilli româñi și fumeili a lor, purtaţ ditu Cumata Gaza, agiumsirâ tu Românii luni tahina, dzâsi Ministurlu ti Lucri Xeani di București. Elli intrarâ tu teritoriul a Egiptului/Misirii prit punctul di sinuru Rafah, di iu furâ loaț di reprezentanțâ ali Ambasadâ Româneascâ dit Vâsiliili Arabi. Pânâ tora, cama di 300 di oamiñi, cetățeañi româñi și tăifurli a lor, fură purtaţ ditu Cumata Gaza. Di oamiñilli ți furâ loaț ostatiț di terorișțâ ari mash un român ți ari diplo cetățenii. Ambasada ali Râmânii di Tel Aviv țâni ligâtura cu autoritățli di Israel tu ți mutreaști prublema aesta.
Autoru: Leyla Cheamil
Armãnipsearea: Taşcu Lala cu Pareia Armãneascã RRI
