Agenda aromână
Loculu 1 WTA şi cetăţean di onoare trâ Simona Halep !
Hristu Steriu, 14.03.2018, 21:52
După ţi alinăă tru ierarhia a tenisului mondial feminin şi agiumse aproapea di loculu 1 a sportului cu racheta, Simona Halep easte tora, dupa ună m’ică oscilaţie, diznou pi loculu la care si minduescu tuţ sportivil’I, loculu 1. Easte tra s-dzaţim aşi a treia etapă di loculu 1 trâ Simona, a cure numă şi si uidiseaşte canda cu hroma a sportului tru care ea agiumse di easte prima. “Sportul albu”, tenisulu, are pi primulu loc unâ feată cu numă di asime, cara si nâ lom dupa fonetica a numâl’ei Simona. Macă si lughrusim numa, ea are preţulu a malâmâl’ei, Aur, di cara numa easte după numa a maie-sai, care si cl’ima “Sirma”, adica numă di malâmă, şi ea şi spunea tut cu numâ di metal preţios, adica numâ di asime, Simona. Un gioc di zboarâ transformat di nioata a l’ei, marea tenismenâ tru un paramith di loculu 1 tru sportul, hai sâ-l’i dzâţim di asime, adică tru eidiul chiro şi “sportu albu” şi “sportul a li Simona a noastrâ”.
Di siptâmâna aestâ, di luni, Simona Halep agiumse diznou pi loculu 1 WTA, adică tru tenisulu profesionistu feminine, după ţi înreghistră pi 19 februarie un punctaj diznou mai mare di aţel a olandezâl’ei Carolina Wozniacki. Tesnimena di-tru Ţara dinghios a limbâl’ei ghirmană di la Amsterdam, tra s-dzâţim aşi, u aştiptă cu mare forţă tru anulu aestu pi Sioma, care v’inea tru gh’inarulu 2018, di la Australian Open pi loculu 1 di-tru anulu trecut, di pi 9 sâmedru, cându si avea instalată pi loculu a li Serena Wiliams, şi u deade nanâparte pi unâ Simona accidentată, care nu putea sâ gioacă ghine tru meciulu directu. Conduţirea WTA, care u consemnă pi Simona pi loculu doi, ama îl’i oferi pi buna ndriptate, trâ giooculu a l’ei superior di punctu di videare tehnic, titlul di aţel cama bunulu giucător mondial a mesului gh’inar. Fu a daua etapă di loculu 1 a li Simonă. Iar tora, tru mesulu februariu, di aform’ia că olandeza Carolina Wozniacki nu putu si amintă puncte ţi s-u ţână piste punctajulu a li Simonâ, si feaţe a treia etapă, aţea di revenire a li Simona la aţel mai marile punctaj, adică pi loculu 1, după turneulu di tenis di la Dubai, di-tru Emiratile Arabe Unite (19-24 şcurtu), la care Simona nu putu sâ participă di motive medicale.
Ama, fârâ sâ gioacă, aşi cum nu giucă la Dubai niţe tru 2017, Simona nu chiru niţe un punctu tru clasamentul WTA aclo iu, tru acest momentu, are un total di 7.965 di puncte. Wozniacki arămase cu 7.425 di puncte după Dubai Duty Free Championship (19-24 februarie) şi si turnă pe 2. Întrăe 26 februarie, cându si publicăă următorulu clasamentu WTA şi finalul a turneului di la Indian Wells, la 17 marţu, nu va mai hibă modificări majore tru ierarhia mondială.
Tru aestâ situaţie, Primăria a Capitalâl’ei lo apofasea tra sâ-l’i oferâ a li Simonâ titlu di cetăţean di onoare. Cheremonia avu loc la teatrul Excelsior, di Bucureşti. Tru ndauă zboarâ Simona mulţan’iisi trâ aestâ tim’ie, şi dzâse: “Aestu titlu reprezintă ună onoare trâ mine şi easte ţel mai importantul premiu. Am vinită la Bucureşti ninte cu 10 ani şi tora pot să-l numescu/să-l’i dzâc acasă”.
Deci situaţia tru clasamentu cu Simona Halep revenită/turnată pi primulu loc tru clasamentul a giucătoarilor profesioniste di tenis (WTA), dat a publicitatil’ei, luni, 26 februariu, la ţinţe siptămân’i după ţi fu ma ninte detronată di daneza Caroline Wozniacki, tru finala chirută dinintea a liştei la Australian Open. Alte ţinţe românce sunt în prezentu tru isape, în top 100. Sorana Cîrstea alinăă un loc, pi 35, Irina Begu, doauă – pi 36, iar Mihaela Buzărnescu, un loc, pi 38. Monica Niculescu dipuse treie poziţii şi easte pi 72, iar Ana Bogdan alinăă ună scară, hiinda pi 86.
****************************
Aduţim aminte că siptâmâna trecutâ vâ informam trâ vizita a preşedintelui Comisil’ei a Comunităţilor a român’ilor di nafoara a graniţelor, pzrlamentrulu Constanti Codreanu la sediul a SCMR. Dumnil’i a lui si adună cu
Ca un nou ecou a evenimentului di pi 13 octombrie, Constantin Codreanu feaţe ună vizită la sediul a Societatil’ei di cultură Macedo-română, la 4 meşi, tru dzuua di 14 februarie 2018. Informaţia u aflăm di pi contul di Facebook a domnului Codreanu. Dumnil’ia a lui avu unâ discuţie cu preşedintile a suţatâl’ei, domnul Ion Caramitru, la care eara prezenţâ şi 3 lingvişţâ, vicepreşedintile a suţatâl’ei, profesorulu doctor Nicolae Saramantu, secretarulu general Emil Ţârcomnicu şi lingvistul Manuela Nevaci, membru tru comitetulu di conduţire a SCMR.
Ideea principală a liştei adunare poate sâ hibă prezentată cu zboarâle a domnului Constantin Codreanu: ”Aromân’il’i şi meglenoromân’il’i din România repreziintă grupuri dialectale istoriţe româneşti, nu minorităţ naţionale. Dialectele istoriţe a limbâl’ei a noastră comună lipseaşte s-hibă loate sub protecţia juridică a statului român”.
Deputatulu Constantin Codreanu, preşedintile a Comisil’ei trâ comunităţâle di român’i din afoara graniţelor a li ţară, sumcundil’e: “România fu, easte singurulu stat naţional înrudit/singh’ene cultural şi lingvistic cu minoritătâle istroromână, meglenoromână şi aromână di-tru ţările balcaniţe. Noţiun’ile europeane de stat înrudit (kin state) şi minoritate înrudită (kin minority)/singh’ene se aplică a Româniil’ei şi a luştor comunităţ minoritare din Balcani”.
Dumnil’ia a lui dzâse că problematica aromână şi meglenoromână fu constantu şi va hibă în continuare în chentrul atenţiil’ei a lui ca parlamentar român aleptu în circumscripţia trâ cetăţeanil’i român’i cu domiciliul tru xeane şi ca preşedinte a Comisil’ei trâ comunităţâle di român’i din afoara graniţelor a ţarâl’ei.
Totunăoară, preşedintele a Comisiei spuse că fu singurulu parlamentar român care prezentă mai multe Declaraţii politiţe di la tribuna a Camerâl’ei a Deputaţâlor mutrinda problemele a aromân’ilor, meglenoromân’ilor şi istroromân’ilor, că abordă/zburâ unile/niscânte di chestiuni tru ţi mutreaşte aromân’il’i tru dialogulu cu Patriarhia Română şi îl’i interpelă oficial în problematica aromână pe unil’i factori di-tru administraţia chentrală di stat.
Moabetea a politicianului cu membril’e a comitetului di conduţire a suţatâl’ei. si feaţe inr-ună atmosferă calduroasă şi constructivă.
Preşedintele Ion Caramitru şi colegil’i a lui din conduţerea a SCMR tricu în revistă, împreună cu deputatulu Constantin Codreanu, un bair de chestiun’i prioritare asupra cui statulu român şi societatea românească lipseaşte să-şi concentreadză atenţia şi eforturile tru anulu current; isapea putem s-u misurăm pi dzaţe puncte: 1) înhiinţarea Institutului Cultural Român de la Tirana, cu filiale la Corcea şi Saranda şi a Institutului Cultural Român la Atena; 2) adoptarea de cătră Academia Română a unei decizie mutrindalui ortografia a dialectelor istoriţe aromân, meglenoromân şi istroromân a limbâl’ei română comună pe timel’ilu a alfabetului a limbâl’ei română modernă; 3) loarea, prin leadze, sum protecţia statului român a dialectelor istoriţe istroromân, meglenoromân şi aromân a limbâlei română comună; 4) înhiinţarea a unei redacţie tru dialectul aromân la postul public TVR Internaţional; 5) reprezentarea parlamentară a comunităţâlor dialectale istoriţe meglenoromână şi aromână; 6) eliminarea la v’initorulu recensămintu/catgrafie a populaţil’ei a li confuzie anamisa di termenil’i/zboarâle ”macedonean (slav)” şi macedo-român, ca infranim românescu; 7) tipăriturile bâsericheşti şi serviciulu divin tru dialectul istoric aromân a limbâl’ei română comună; 8) susţânerea cu burse identitare a elevilor şi profesorilor aromân’i din Albania şi alte state; 9) acordarea cetăţeniil’ei română în procedură simplificată a român’ilor di-tru comunităţâle istoriţe din varliga a graniţelor şi Balcan’i; 10) includerea a dialectilor istoriţe româneşti în programa şcolară trâ cursul di limba şi literatura română.