Prima pagină » Cultură şi adeţ armâneşti » Agenda armânească » Agenda armâneascâ – 2013.04.02

Agenda armâneascâ – 2013.04.02

Aşi cum ştiţ, di aproapea unâ sutâ di an’I cu harauâ nâ aduţim aminte că tru işta di marţu, aproapea unâoarâ cu Vanghilizmolu easte dzua di naştire al Iancu Perifan. Di la gh’iurtia di Paris nâ pitricu ndauâ zboarâ poeta Kira Manţu:

Iancu Perifan — 90 di anj

Adzâ, 24-li di Martsu, Iancu Perifan umplu musheata ilikii di 90 di anj.

Cu aestâ furnjii fumealja a lui andreapsi unâ ahoryea yiurtuseari.

Furâ câlisits tuts membrii di la sutsata AFA .

Casa alu Iancu Perifan, s-umplu di oaspits, ashi cumu easti adetea di daima.

Nu va s-diftursimu atseali tsi li-avemu spusâ, anyrâpsitâ sh-altâ oarâ trâ patriotlu armânu Iancu Perifan.

Elu easti trâ noi tuts, bârnurli di dupu elu, unâ paradiymâ di Vreari sh-Curbâniseari trâ FARA a lui.

Tr-atsea, di partea a “Cunsilui a Makedon-Armânjiloru” âlj si deadi unâ diploma di tinjie, tu cari sâ spuni:

“Consillu Makedon-Armânjiloru

ari haraua s-duruseascâ aestâ Diplomâ trâ

Ing. Iancu Perifan

ca unu semnu di pricânushteari trâ lucurlu niacumtinatu dusu trâ avigljearea, acrishtearea sh-prumuvarea a limbâljei, a culturâljei, a adetsloru sh-a spiritlui Armânescu.

Tu numa a Armânamiljei di iutsido, Cumândâsearea a Consillui a Makedon-Armânjiloru âlj uarâ sh-tu yinitoru lucru ambaru sh-multu amintaticu tu lucurlu armânescu. Trâ Multsâ Anji Iancu Perifan!”

Fumealja alu Iancu Perifan nâ deadi hâbari câ s-thimiljiusi “Fondation Yancu Perifan”. S-ankirdâseascâ!

Sâ-lj da Dumnidzâ alu Iancu Perifan nica sânâtati sh-anj di banâ…

Armânamea ari nica anaghi di elu!

S-nâ bânedz Lali Iancu!

Kira & Yiani Mantsu

Un autor di Paris, cu a cure numâ aveam bitisitâ spunearea siptâmâna ţi tricu, di la panâgh’irlu dui carte di Paris, dupu cum nâ informa Kira Manţu, autorlu a cartil’ei “Un peuple qui s-en va…”, spusim aşi numa al Nicolas Trifon. Cartea, tradusâ în limba românâ, fu prezentatâ şi toamna ţi tricu la pângh’irlu di Bucureşti. Tora tru marţu, Nicolas Trifon eara vinit diznou tru România şi furâ fapte lansări a cartil’ei tru ma mulţâ câsâbadz. Constanţa,Tulcea şi Slobozia.

Vineri, 29 marţu, zburâ la aest lansare istoriclu Enache Tusha, jurnalista Steliana Bajdechi. Tru Autorlu, Nicolas Trifon, deade interviu la Radio Constanţa şi la Televiziunea localâ Litoral Lansarea a cartil’ei si hârâsi di prezenţa tru public şi a unor membri di la Comunitatea armaneasca, pricum şi istoriţ. Sambata, dzua alantâ, la Casa Avramide, di Tulcea, si feaţe lansarea a cartil’ei iara. Zburara Enache Tusha, sigura autorlu, Nicolas Trifon , diapoaia preziodentul şi viceprezidentul a Fâlcaril’ei Tulcea, Popescu Gheorghe şi Sterică Fudulea.

Autorlu deade autografe şi, tut aşi cum feaţe şi la Constanţa, adică şi la alante lansări, ama, la Constanţa prezentă tema a 100 di an’i di la Pacea di la Bucureşti, iara la Tulcea , feaţe referire şi la aestâ, ama şi la 200 di an’i di la cartea al Boiagi, di-tru 1813.

Dumânicâ, 31 di marţu, lansarea si feaţe tru câsâbălu Slobozia, tru organizarea a suţatâl’ei Fara armâneascâ dit Româniia, fâlcarea Ialomiţa. Aclo fu ndreaptâ unâ manifestare ma mare, cu agiutorlu şi a pareil’ei “Boatsea Armâneascâ”, instructor Manuela Peanci deadun cu Consiliul Local Slobozia. La Sala “GALAX”, aşi cum nâ informeadzâ coleglu a nostru Taşcu Lala, fu ndreptu spectacolul cu versiunea pi limba armâneascǎ a piesâljei di teatru “Lali Nida s-ampuliseashti cu strângjhilji” di Ion Luca Caragiale, tu regia al Toma Enache.

Tu dishcljidearea a spectacolului teatral pareia “Boatsea Armâneascâ” tsâñu unâ shcurtâ sh avutâ proyramâ di cântitsi sh poezii armâneshtsâ pi aestâ aradâ ncap cu instructorlu Manuela Peanci: Stefãnescu Andrei, Stefãnescu Alexandru, Forsea Eliza, Forsea ALexandru, Vasile Lena, Vasile Maria, Cricu Andra, Cricu Iulia, Rafte Katia, Gudu Raluca, Andrada Sãrãacãceanu, Hertu Maria, Cristina Caracostea, Papacu Ianis Alexandru, Gheorghe Costi, Mushat Petru shi pareia “Boatsea Armaneasca” — cântâtor Peanci Theyia Alexandru, armonicã Peanci Nelu.

Regizorlu şi poetlu Toma Enache aleapsi pi armâneashti cu musheata-lj boatsi un fragmentu dit poema “Lutseafirlu” di Mihai Eminescu ti tinjia a poetlui Nichita Stãnescu amintat tu aestâ a lui dzuuâ “pisimâ” ma sh ti armânj cu arastea-a teatrului armânescu tsi s-giucã tu aestu câsâbã.

Prezidentul a Fâlcariljei Slobozia, Gabriel Musheat ghinui armâñjilji di Slobozia, Custantsa sh Bucureshti tsi eara vinits ta s-veadâ ti prota oarâ un spectacolu di teatru armânescu tu aestu casaba sh ma largu câlisi pi stsenã oaspitslji di tinjie a institutsiilor locali, Vasile Silvian Ciupercă, prezidentul a Consiliului Judetsean Ialomitsa; Alexandru Stoica, primarlu a Munitsipiului Slobozia cari spusirâ vreari sh harauã câ pot s-hibâ anamisa di comunitatea armâneascâ sh cu aestâ furnjie, a teatrului armânescu pi stsena “Galax” di Slobozia.

Dupu spectacol fu faptâ lansarea a cartil’ei al Nicolas Trifon, ama evenimentul avu loc la Centrul Cultural UNESCO “Ionel Perlea” director Doina Roşca, la sala Strudio, adica lansarea a cartil’ei “Armânjii, iutsido, iuva” angrâpsitâ di armânlu tsi bâneadzâ tora Paris, Nicolas Trifon deadun cu nicuchira-a lui pictoritsa Cristina Passima (cari easti ditu soia alu Ombash di Slobozia).

Cartea fu pârâstisitâ di Manuela Peanci sh deapoa zburârâ pi arada profesorlu Enache Tusha ama şi di alţâ armân’i di public.

Hâristusim a coleglui a nostru Taşcu Lala.

Tute căl’iurle duc la Roma, ică ma s-him tru România, la Bucureşti, adică la liceulu Mihai Viteazu, iu, aşi cum di ma mulţâ an’i ştim că si faţe, fundaţia Bana Armâneascâ a editolui Dumitru Piceava, cu mare vrearea cătră cultura armâneascâ, deade

premiile di tim’ie “Omlu a anlui”. Furâ date treie premii, dauâ premii cu numa, “premiile Bana armâneascâ” şi laureaţ furâ Emil Hagi, di Câmpulung, şi reghizorlu Ionuţ Piţurescu, di Bucureşti. Alantu premiu, premiu cu numa “Lum’ina a cartil’ei”, fu dat a cartil’ei “Jurnal interior”, a poetlui şi scriitorlui George Vrană. Fu dat şi un antipiremiu, cu numa, cum ştiţ, “pliscuta di malâmâ”, al Nico Babovski, prezidentu a uneaia di aţeale daule partii a armân’lor, di-tru Machidunie, republica Machdonia, fostâ republicâ iugoslavâ..

Laureaţl’i a premiilor furâ prezentaţ cu câte un laudatio a publiclui. Prezentarea al Emil Hagi fu faptâ di scriitorlu Marius marian Sholea. Ionuţ Piţurescu fu prezentat di jurnalista Aurica Piha, şi tut feaţe laudatio şi trâ George Vrană, dupu care feaţe unâ lecturâ di-tru carte Jurnal interior, câte un m’ic fragmentu di-tru catheunâ di daule părţâ, cum ştim că are cartea.

Zburara shi premiaţl’i. Aeste momente di prezentare si feaţirâ alternativ cu momente di spctacol artistic, la care participarâ: pareia “Lilice dit mai”, condusâ di cantâtoarea Zoe Gica, di Constanţa, Pareia Giunamea, condusâ di Mioara Gospodin, tut di Constanţa, “Boatea Pindolui”, “Pilisterlu”, “Boatea Armaneasca”, di Slobozia. Filmă în directu Gh’iorgh’i Shutaru. Dupu aestâ gala, publiclu, aţel’I care vrurâ, ninca şi premiaţl’I si dusirâ, trâ tim’isirearea cu unâ ţinâ, ama şi cu moabete, La Solange Room, in Pantelimon.

Unâ altâ lansare di carte si feaţe, viniri, pi 28 marţu, la restarurantul Garlic, di Bucureşti, lansarea a cartil’ei ale Katia Maxim, partea a daua ingerii di Moscoopole, cu numa “Exilul”; cartea duţe ninte peimiflu dupu aspardzearea ale moscopole, araspandearea a comunitatslr di arman’i, Bitola-Saruna-imperiul austro-ungar. Personaje principale sntu celniţl’i Petrea, Ceagani, Simeon Sina, Cavaliotti etc.

Dispri valoarea artisitica zburârâ scriitoarea Cornelia Savu, editorlu Ioan Crsitescu di la TracusArte, care edită cartea, zburâ Aurica Piha, dupu care autoarea, Katia Maxim, citi un fragmentu dit carte. Fu faptâ una moabete, s-deadirâ carţâ cu simnâtura a autoarile’i; autoarea promise ca va u duca ninte aesta epopee, cu un altu volum, volumlu trei.. Prota parte fu lansatâ di vârâ an ninte, tut primuveara.

02.04.2013, Hristu Stergh’iu