Parculu Naturalu Bucegi
Să spuni ti masivlu Bucegi că easti ţentrul a huzmetillei turistiţi montane ditu România. Cu ună suprafață di 300 di kilometri pătraț, aestu masiv s’tindi pe suprafața a trei județi. Muşutetli a fisillei, călicili cu marcaji limbidz, accesibili tră tută duñeaua, traseele di escaladă, pârtiile di schi prezenti tru şingirlu di stațiuni ditu aeșţă munță ndregu ună ofertă di vacanță ţi nu s’alasă nanăparti. Tru tutu masivlu Bucegi easti diplusitu Parcul Natural Bucegi. Ghidlu a nostru di adză easti Alexandru Colțoiu, directorlu a parcului:
Daniel Onea, 18.11.2021, 09:15
Parculu s’tindi pi suprafața a giudeţiloru Dâmbovița, Prahova și Brașov. Nai ma marea suprafață easti tru giudețlu Dâmbovița, aproapea 16.000 di ictări. Alanti 16.000 di ictări suntu ampărțăti aproape isa isa anamisa di giudeţili Prahova și Brașov. Himu tru misuhorea a văsiliillei și himu nai ma vizitată arie montană aviglleată ditu România. Avem simbolurli a munțălor Bucegi, monumentele naturale Babele și Sfinxul. Pi ningă aesti monumente naturale avem și Monumentul a Eroilor, un altu obiectiv multu vizitat. Aestu fu znuitu tru añilli di ma ninti cu agiutorlu a Ministerlui Apărarillei Naționale. Tora easti tu ună catandisi multu bună ta s’hibă vizitat di turiștilli a munților Bucegi. Sfinxul easti unu simbolu a Munțălor Bucegi și poati s’hibă vidzutu pi cărțăli poștale, ama și pe sigla a Parcului Natural Bucegi. Monumentul a Eroilor, nu easti natural, ama easti și el unu simbol. Fu construit tru perioada 1926-1928, tru memoria a eroilor ţi feaţiră curbani tru Primul Polimu Mondial. Fu znuitu di ma multi ori, atea ditu soni aradă anamisa di 2018 și 2021, hiinda tora tru ună catandisi multu bună.”
Pi teritoriul a parcului ari cama di 40 di monumenti a fisillei ama și cişiti viglleati di faună. Anamisa di aesti, capra lae, cari easti emblema a Bucegilor, ursa, ţerbul și căcotlu di munti. Tru ţi mutreaşti flora, easti tu videală lilicea di chiuşe, cari easti multu cunuscută și easti multu mşeată. Ama flora poati s’hibă vidzută nai cama ghini ma s’aăţămu calea pi traseele omologate. Alexandru Colțoiu, directorlu a Parcului Natural Bucegi: Avem 55 di trasee turistiţi a cari adună deadunu comunitățli locale cu locurli di interes. Avem șapte trasee tematiţi cari au locuri di arihătipseari cu informari cari prezintă patrimoniul natural a Munțălor Bucegi. Avem cama di 250 di trasee omologate di alpinismu. Ari ună infrastructură di vizitari ndreaptă di administrația a parcului la dispoziția a vizitatorilor: un ţentru di vizitari tru căsăbălu Bușteni, aproapea di telecabina Bușteni-Babele, un punct di informari tru zona Peștera. Tutunăoară, ari un punct di informari și tru cadrul a Muzeului ditu Căsăbălu Sinaia. Tutunăoară, scamnulu ali administrație a Parcului Natural Bucegi, ditu gidețlu Dâmbovița, ditu comuna Moroeni, ari și scupo di punct di informari. Ṭentrul di informari ari două obiective. Protlu easti ti informarea publiclui larg, iara doilu easti ti praxi, căţe ari ună saloni di clasă iu suntu organizate matimi deadunu cu unitățli di nvițămintu parteneri ditu comunitățli limitrofe ariillei aviglleată și nu maş.”
Pe teritoriul a Parcului Natural Bucegi ari și dauă bălţă. Nu suntu multu mari, ama suntu multu muşeati, spune Paul Popa, di la Centrul Național di Informari și Promovari Turistică ditu Sinaia: Ditu misuhorea acăsăbălui, tută lumea easti nsus, pi munti, tru maxim 25 di minute. Easti un avantaj mari andicra di alti locuri tru cari lipseaşti s’imñi multu, ta s’agiundză tru zona cari ti intereseadză. Himu un paradis și tră tutu ţi nsiamneadză priimnări di munti. Aestea nkisescu tanmamu ditu căsăbă. Primele marcaje turistice tră trasee suntu tru gara a căsăbălui. După ţi oaspitlu a nostru dipuni ditu tren, află dauă trasee, a curi noi lă spunemu conectori. Aeastea agiungu la cota 1400 și la cota 2000. După ună călătorie anvărliga di 30 di minute și s’agiundzi tru kipita-a muntelui a nostru, muntili Furnica, nai maanaltă altituditue di aioa hiinda di 2200 di metri. A, deapoa, se poati s’ducă ma largu tru alti călătorii: cătă monumentele naturale Babele și Sfinxul, cătă cruţea Caraiman ditu Bușteni, pi kipita Omu, nai ma analtu ditu masiv. Poati s’dipună Valea Ialomiței, cătă balta Bolboci și cătă Peştera, ună zonă multu muşeată. Avem, tutunăoară, și zona a Munțălor Baiu, iu suntu multi trasee di bicicletă. Ndreapsimu unu şingiru di trasee di bicicletă.”
Numele a Spileauăllei Ialomița yini di la arâulu Ialomița, cari azvoami la dzaţi km distanță, ditu circul glaciar număsitut Obârșia Ialomițăllei, aştirnutu la anălţimea di 2.479 di metri. Manole Topliceanu, unu ditu ghidzllii a Spileauăllei Ialomiței, nă fati ună şcurtă prezentari: Spileaua a Ialomițăllei easti tru localitatea Moroieni, județlu Dâmbovița, la ună altituditue di 1560 di meatri. Lundzimea totală easti di 1208 meatri, ditu cari 480 di meatri suntu accesibili și amenajați tră vizitatori. Spileaua ari ma multi săli și galerii. Ntră nai ma importante, adutemu aminti Sala al Mihnea Vodă, iu ari și ună bisericuță cari dateadză ditu añilli 1508, cu hramlu a Sămtăloru Apostali Petru și Palu. Deapoa, poate s’hibă vidzută Sala Decebal și Sala Lacuri. Tru aesta ditu soni, easti cascada cu apă yie”. Yini deapoa Sala Ursiloru, cari easti nai ma pirifană și nai ma muşeată ditu tută spileaua. Ari ună lundzimi totală di 70 di meatri. Aoa eara aflati oasi ditu specia Ursus spelaeus. Yini deapoa Calea Apelor, iar punctul di bitisita ari numa Ayiudima.”
Alexandru Colțoiu, directorlu a Parcului Natural Bucegi, spuni că ari totna strategii di dizvoltari a zonăllei: Ari lenu turlii di planuri di realizari di trasee tematiţi. Tamamu tu aestă toamnă nă pripusimu znuearea a trei trasee tematice și realizarea a dauă năi trasee tematiţi, cari s’prezintă muşuteţli a munțălor Bucegi și obiectivele pi cari administrația li ari tru aestă zonă. Noi intrăm tru ligătură cu turiști români și xeni tru cathi weekend, di itia că rangerllii a parcului suntu cathi dzuuă pi teren. Avem unu feedback interesantu și tutu ma bunu ditu partea a vizitatorilor. Parcul Natural Bucegi ari ună infrastructură di schi multu dizvoltată, maxusu tru căsăbălu Sinaia, ama și tru Bușteni și tru zona Branu. Voi s’călisescu ascultătorllii s’yină s’nă veadă.”
Ia, pi şcurtu, ună zonă tru cari puteț s’videţ multi monumente a a fisillei, cişiti viglleati di plante și floră, puteț s’nkisiţ tu priimnări puteț s’vă hărsiţ di oferta-a stațiunilor di iarnă.
Autoru: Daniel Onea
Armânipsearea: Taşcu Lala
