Framing the Change”, prota retrospectivă di filmu documentaru românescu

Prota retrospectivă di filmu documentaru românescu contemporanu ditu Marea Britanie, organizată di ICR Londra tru parteneriatu cu festivalurli româneşti Astra Filmu Sibiu şi One World România şi dauă ditu nai ma mări şi cunuscuti festivaluri britaniţi, Sheffield Doc Fest şi Open City Doc, s’ţăni tu kirolu 26 di apriiuru – 31 di alunaru 2021.

Corina Sabău, 12.06.2021, 17:13

Număsită “Framing the Change”, retrospectiva acaţă tu isapi cama di 30 di filmi şi evenimenti speţiale yilipsitoari tră publiclu britanic și internaţional, tră ţinefili şi tră aţelli ţi au mirakea ti festivalurli di filmu. Proiectul ş-pripuni ună arădăpseari tru universulu românescu ditu aţeali dauă dekenii, documentarili yilipsinda temi actuali tră suţiitatea românească: efectili a emigraţiillei babageani, ncruţillearea anamisa di perspectiva relighioasă şi seculară, ligătura ndilicată anamisa di şcoală şi praxea faptă acasă, reflecţia tră istoria a kirolui ditu soni ali Românie ca exerciţiu di scuteari tu videală, mbărţitari şi akicăseari.

Selecţia acaţă tu isapi şi unu şingiru di filmi cari reprezintă introspecţii personali tru bana-a regizorloru ică scoati tu videală istoria a unei comunitati, yilipsinda varietatea di stiluri şi estetica ahoryea a filmiloru documentari româneşti. Prota parti a programlui retrospectivu fu adrată di Adina Marin (cari faţi parti ditu pareia Astra Filmu Festival di la protili ediții) și prezintă regizori cata cumu Alexandru Petru Bădiliţă, Alex Brendea, Dumitru Budrala, Ionut Carpatorea, Radu Ciorniciuc, Ştefan Constantinescu, Andrei Dăscălescu, Răzvan Georgescu, Oana Giurgiu, Florin Iepan, Alexandru Solomon şi Julio Soto. Adina Marin, selecționeră.

“Mi hărsiiu multu di multu ti aestu proiectu cari nkisi di la ună inițiativă a Magdăllei Stroe, coordonatoru ICR Londra, cari vru ta s’adară ună ñică retrospectivă a filmuului documentaru românescu. Proiectul criscu di itia a gaereţloru ţi li feaţi Magda Stroe și agiumsi atea ţi videmu adză. Ș-deapoa fu tu aradă să s’facă aşi, tră aţea că unăoară cu treaţirea-a kirolui, documentarlu românescu agiumsi un subiect tutu ma lărguriu și ndilicatu cari nu putea s’hibă yilipsitu tru dauă trei proiecții di filmu. Tru aţea ţi mutreaşti selecția, cându ndredz ună retrospectivă, i adari programlu ditu tuti filmili documentari andreapti tru kirolu respectivu, lucru ţi nu s’poati, ică adari ună selecție cari ună ş-ună agiundzi subiectivă. A deapoa subiectivismul a meu fu aţelu ta s’mutrescu năpoi, la filmili cari fură selectati la Astra Filmu Festival și cundilleară un momentu. Spunu ti proiecţii ahoryea, emoționanti, la filmi cari cundilleară un punctu importantu tru cariera a regizorlui ică la documentari cari spusiră pirmituseri di actualitati la momentul respectivu.

Pot să spunu că avui emoții anda vidzui diznău aesti filmi tra s’bitisescu selecția, fu ca atumţea anda năpoi ţă vedz soţlli ţi nu ălli aveai vidzută di multu kiro și ti ntreghi cum va s’hibă. Eramu multu ciudusită s’vedu ţi impactu nica potu s’aibă aesti filmi unăoară cu treaţirea-a kirolui, după ahănţa añi. Mi hărsiiu cabaia căţe vidzui că aestă easti una ditu hărli a documentarlui, filmulu documentar nu s’nviclleadză. Dimi putem să zburămu di evoluția tehnologiillei, ama cumu ţi s’hibă di va s’evolueadză aesta, documentarlu ș’pripuni ta s’ţănă harea ti aprăftăseari s’llia pi napandica momentul aţelu tru cari fu adratu și s-aibă turlia di conotații ţi năpoi li dukimu și adză.”

Retrospectiva di filmu documentaru românescu contemporan ditu Marea Britanie fu dişcllisă pritu ună muabeati cu Adina Marin (programatoru la festivalu Astra Filmu ditu Sibiu), Andrei Rus (directoru artistic One World Romania), Cíntia Gil (director al Sheffield Doc Fest) şi Michael Stewart (director Open City Docs), moderată di jurnalistul Jonathan Romney, cari angrăpseaşti ti publicaţiile Filmu Comment, Sight & Sound, The Observer ică Screen Daily. Adina Marin.

“Fu multu interesantă pripunirea ICR Londra ta s’ndreagă aestă cuvendă di itia că a ñeia şi al Andrei Rus, selecționeru tră partea a daua a programlui, nă deadi ucazea s’aduţemu argumenti ti andruparea a selecțiillei ţi u andreapsimu. Anda yini zborlu să zburăscu ti oaspiţ, loară parti la muabeti oamiñi cari vără turlie ică altă avură ligătură cu documentarlu românescu tru tuț aești añi. Fu multu di sinferu muabetea di itia eara părăstisiti perspectivi, nu maş minduita-a noastră di programatori tră festival. Mi hărsiiu că eara vinitu și Jonathan Romney, cari easti sinfirisitu nu maş di documentar, că şi tră ţinema-ulu românescu tru ansamblu, ţi ălu mutri cu ngătanu di mulță añi. Muabetea s’tănu cu niheamă kiro ninti di durusearea-a premiilor Oscaru și aestă turlie s’adră unu ţerclliu di la filmulu al Dumitru Budrala, La drum, realizatu tru 1998, cari vără turlie deadi iholu a documentarlui observațional tru România, la filmul al Alexander Nanau, Colectiv, diplo nominalizatu la Oscar.”

Programlu ali a dauua parti ditu retrospectivă (15 cirişaru – 31 di alunaru), adună ună selecţie realizată di criticlu Andrei Rus, directorlu artistic One World Romania. Filmili suntu părăstisiti pi canalili online ale ICR Londra, cu sumtitluri tru limba engleză, a deapoa niscănti di eali suntu disponibili maş tru Marea Britanie tră un şcurtu kiro. Detalii complete suntu pi site-ul ICR şi pi site-ul ICR Londra.

Autoru: Corina Sabău

Armănipsearea: Taşcu Lala