Prima pagină » Rubriţi di cafi stâmână » Carnet cultural » Prozatoarea şi eseista Gabriela Adameşteanu, distinsă cu Premiul Opera Omni

Prozatoarea şi eseista Gabriela Adameşteanu, distinsă cu Premiul Opera Omni

Premiul Opera Omnia Gheorghe Crăciun“ îl’i fu decernat, la ţea de-a XII-a Gală a revistâl’ei Observator Cultural, a prozatoaril’ei şi eseistâl’ei Gabriela Adameşteanu. Cărţâle di proză a Gabrielâl’ei Adameşteanu (romanile Drumulu egal a cathiunâl’ei dzuuă”, Dimineaţă chirdută”, Adunarea/Andamusirea”, Provizorat”, şi volumile di proză şcurtă Dăruia-ţ/fă-ţdoară ună dzuuâ di vacanţă” şi Veară-primuveară”) fură traduse în 15 limbe şi distinse cu premii importante. Romanulu Drumul egal a cathiunâl’ei dzuuă fu nominalizat la Premiul Jean Monnet trâ literatură europeană, volumulu Dimneaţă chirdută fu nominalizat la Premiul a Uniunil’ei Latină, iar Provizorat fu bestseller la Salon du Livre, Paris, ediţia 2013. Dispri romanulu Dimneaţă chirdută” (apărut tru 1975) Alan Brownjohn di la The Times Literary Supplement scria “Parţial, easte un studiu trâ mirache di ciudat şi orighinal a promisiun’ilor agărşite şi a v’isilor nifapte/neîmplinite, ama cartea poate să hibă citită şi ca un punctu di videare spus cu curaj, punctu di videare di un modernism târdziu, asupra a întreagâl’ei societate. Ună panoramă extraordinară a banâl’ei românească modernă”. Romanulu Provizorat” (2010) easte considerat di criticulu Alex Goldiş aţel mai specific roman a prozatoaril’eei, mai liberă ca niţiunâoară tra să bagă în toate ecuaţiile posibile individualul şi politiculu”. Provizorat probeadză faptul că Gabriela Adameşteanu si turnă definitiv la literatură şi că lucreadză în continuare la epopeea cutulburătoare a vidzutâl’ei a omului subt chirolu ţi cuură” noteadză tut aţeluaşi critic.

Corina Sabău, 30.04.2018, 22:27

Volumile Obsesia politicâl’ei” (1995) şi Ţeale doauă Românii” (2000), si înscriu tru activitatea jurnalistică a Gabrielâl’eei Adameşteanu, care conduse revista 22” chiro di 13 ani şi suplimentul a l’ei Bucureştiul cultural”, alţâ şapte an’i. Trâ activitatea l’ei jurnalistică, Gabriela Adameşteanu fu distinsă cu Premiulu Hellman-Hammett atribuit di Human Rights Watch (2002). Scriitoarea şi jurnalista Gabriela Adameşteanu fu vicepreşedintă (2000-2004) şi apoia preşedintă a Chentrului PEN Român (2004-2006), tutunâoară, membră a Juriului a Uniunil’ei Latină (2007-2009) şi preşedintă di onoare a primâl’ei ediţie a Premiului Goncourt Românescu (2013). Tru 2014 Gabriela Adameşteanu apruche, di la statulu francez, titlul di Cavaler a Ordinului Artilor şi a Literelor. Carmen Muşat, redactor-şef a revistâl’ei Observator Cultural, dispri laureata di anulu aestu a Premiului Opera Omnia Gheorghe Crăciun“, dzâţe:

”Easte zborulu di ună scriitoare di mare forţă care, cu tute că are publicată nâinte di 1989 romane şi volume di proză şcurtă care amintară aprecierile a critiţâlor şi-a cititorilor isa-isa, astăndzâ, în faţa/dinintea a unui altu public, a unui altu tip di receptare, nu are niţe un rid, ni unâ sufră. Proza pi care o scrie nu are niţe un rid. Easte ună proză care surprinde lumea di aradă, oamin’il’i tru diferite situaţii di bană, ună proză tru care si duchescu ochl’iul atentu şi urechl’ea dipriună la pîndă a prozatorului care ştie să sesizeadză aţeale mai m’iţle nuanţe a li existenţă umană şi care ştie mai ahoria să construiască ahît pi spaţiile m’iţ a prozâl’ei şcurtă, cît şi pi spaţiile mult mai ample a romanului universuri, lumi posibile, universuri ficţionale care au putearea să ti atragă, să ti absoarbă tru interiorulu a lor. Easte zborulu dispre autoarea a unor romane ca Dimineaţă chirdută, Drumulu egal a cathiunâl’ei dzuuă, Veară-primuveară, Adunarea/Andamusea, Provizorat, ama nu maşi proză, că şi publicistică. Şi-ună publicistică di mare calitate şi di mare fineţe, autor a unor interviuri di ună mare diversitate, di aform’ia că persoanile intervievate sunt din categorii sociale, culturale multu diferite şi repreziintă profesii multu diferite. Easte ună autoare ţi are construită nu maşi ună operă literară, că şi an’i bun’i ună revistă, care nu mata fu aţeauăşi după plicarea/fudzearea a l’ei. Easte zborulu, evidentu, di Gabriela Adameşteanu.”

La apruchearea a premiului Opera Omnia Gheorghe Crăciun“, Gabriela evocăă/aduse aminte ună adunare cu regretatulu scriitor Gheorghe Crăciun. Si fâţea tru în 2005 cându au participată, arada di alţâ scriitori român’i, la Festivalul Les Belles Étrangères, în Franţa, momentu care marcă arhiusita a li traduţire a literaturâl’ei română actuală tru alte limbe şi dişchl’iderea a l’ei spri alte culturi. Tru discursul a l’ei, Gabriela Adameşteanu lă adresăă mulţan’iisiri a ţilor care u susţânură la momentile a l’ei di arhiusită literară. Ea dzâse:

“Easte aoaţe Mircea Martin, unulu di critiţâl’i care m’i-au citită cartea di debut. Easte foarte importantă prima carte. Atumţea poţ să m’erdzâ năinte sau poţ să renunţâ. Sunt oamin’i diferiţ, di care unileori mi-am dispărţâtă, şi-l’i păstredzu/îl’i ţân cu tute aeste în minte, Nora Iuga sau Paul Goma, există editoril’i a mei, di aform’ia că, atumţea cându agiungu cu cărţâle traduse tru xinătate, îm’i si spune totna: A, păi v’in’i din România lu Ceauşescu şi cum putură să apară cărţâle aestea?“. Eu nu-am cum să explic, ama are existată ună literatură atumţea şi am publicată cărţâle la ţea mai buna editură di atumţea, Cartea Românească, condusă di doi mări prozatori pi care voiu să-l’i numescu: Marin Preda şi George Bălăiţă, mai ahoria că nu mata există şi nu neapărat l’i ştiu tineril’i di tora. Şi sigura că lipseaşte să adavgu numa a editorului a meu di tora, Silviu Lupescu, care susţânuu ună întreagă literatură noauă după 2003. Voi să mai u aduc aminte pi Cătălina Buzoianu, ţea care îm’i feaţe un spectacol maghic, un spectacol care arămase canonic, ună mare artistă, într-ună ţară tru care niscântiori easte greu să hii mul’iare şi artistu. Şi neapărat familia mea, cu care probabil că lipsea să acaţu, în care au existatată nişte standarde pidimos di intelectuale, ama au adusă felase/au folosită, şi aţel’i care îm’i fură arada di familie într-ună zânate care, am mai spusă, nu easte recomandată trâ ună mul’iare, ama iatu câte scriitoare excepţionale avem!”

Tru 2008, Editura Polirom are iniţiată seria di autor “Opere. Gabriela Adameşteanu”.

Autor: Corina Sabău

Armânipsire: Hristu Steriu