Ascultaţ RRI!

Ascultă Radio România Internațional Live

Steaua a unui geniu

La român’i, steaua a unui om easte tamam destinulu mira a luştui. De faptu, bana a oamin’ilor easte scrisă tru steale, după cum spune tut un zbor românescu. La american’i, omulu easte steauă cându easte celebru şi adulat. Stephen Hawking easte ună steauă, ună vedetă, ţi cara că nu are activată în vreunulu di domeniile care produc steale pi bandă rulantă, ţi cara că, să recunoaştem că multe sunt efemere şi si aghun’usescu să devină steale care cad. Stephen Hawking are lucrată cu astrele iar bana a lui fu scrisă directu tru stealile a Universului pi care lu studie totna şi totna. Stephen Hawking easte un fenomen, complexu şi dramatic pri cum easte şi bana. Are achicâsită ahât di multu ama fu condamnat la tăţeare. Faptul că are comunicată pri-tru aţeale maşin’i excepţionale îl transfoormă tut mai multu într-un om a v’initorului, a tehnologiilor science-fiction. Cu cât mai ahândoasă/ mai adâncă fu imobilizarea lui, cu ahât îl’i fu înţileadzirea/achicâsirea mai mare, cu cât fu mai multu ca ligat la pămintu, cu ahât cunoaştirea îl’i si-are anălţată mai sus, cu cât si aduna întuneariculu în varliga lui, cu ahât videa mai diparte, printră astre şi universuri. Să nu îl’i agarşim şi incredibilul simţu a umorului. Altă turlie, după moartea a lui, multe şicăi viniră să îl’i omagiadză amintirea. Tru unele/niscânte di eale apar Dumidză şi Timpul, tru alte easte ştiinţă curată. Să nâ amintim şi că expresia lui facială ţea mai cunoscută easte sumarâsulu, un samaras dimplin, cu toată îngh’ilicirea a ocl’ilor. Îşi aduţea aminte că, atumţea cându eara studentu la Oxford, vidzut ca ună persoană complicată, lâ promise a examinatorilor că macă si termină primulu din generaţia lui, va pleacă/va fugă la Cambridge să facă doctoratulu. Macă si teermină al doilea, va rămână la Oxford. Cert easte că are absolvită pe primulu loc ama nu easte sigur desi pri-tru indiscutabilile a lui calităţi sau di aform’ia că l’i-are aspăreată pi oficialil’i a universitatil’ei. Lângoarea ţi vrea-l’i frângă didip trupulu fu declarată cându avea maşi 21 di an’i aşi că întreaga lui carieră ştiinţifică si derulă sum aeastă stea nifericită şi mira laie. Pi misură ţi evoluţia a maladiil’ei degenerativă îl’i limita, tot mai multu, capacităţâle fiziţe, pi ahât avansa în lumea a cercetărilor a lui asupra a Universului, a timpului, a bingbangului, a energhiilor cosmiţe, a curbaril’ei a spaţiului-timpu. Di tiner beneficiadză di recunoaşterea a mediilor ştiinţifiţe şi devine profesor Lucasian di matematică” la Cambridge, poziţie ţi u avea, cu secole ninte Newton şi fondatori a mecanicâl’ei cuantică. Apărn’i di la istoria timpului, tricu pri-tru celebrile guve laie/negre” a Universului şi zburâ a oamin’ilor di infinit. Apoia nâ are prezentată Universul într-ună coajă di nucă”, ună noauă carte di filosofie a li fizică, ţi nâ faţe părtaşi/parte şi pi noi la miracolele explicabile şi nâ agiuută să achicâsim ţi si faţe în Cosmos. Ici ţiva di mările dezbateri şi idei ale fizică a Universului nu easte elipse din studiile şi preocupările a lui. Tru termen’i exacţâ şi raportări concise, Stephen Hawking easte aţel care explică tut ţi si faţe în Universu, părn’inda di la celebra teorie a relativitatil’ei a lu Einstein şi di la concepţia a istoriilor multiple a lu Richard Feynman. Are jonglată cu mistiriurile a astrilor şi nâ li dezvălui cu ună claritate di glob di cristal. Fu unâ di leghendile a chirolui a nostru, u recunoscură starurile rock. Limitele a lui fiziţe nu lu închidicară să hibă ună di aţeale mai prezente conştiinţe universale, ună imaghine publică a ştiinţâl’ei şi a li mintiminil’e, hiinda citat tru multe domenii, di la fizică şi astrologie, la relighie şi psihologie. Fu şi va rămână un exemplu motivaţional, ună probă/doveadă că limitele fiziţe a omului pot să hibă depăşite tru omenirea a secolului XXl tamam pri-tru ştiinţa pi care Stephen Hawking u sluji dipriună. Di aţea aform’ie, fideli a principiului că totul easte relativ şi prinde să him pi ndauă totâna, him printră aţel’i care cred că Stephen Hawking nu muri di aform’ia că nu mai avea cum să facă aesta.

Steaua a unui geniu
Steaua a unui geniu

, 18.03.2018, 22:22


Autor: Marius Tiţa


Armânipsire: Hristu Steriu

foto: Radio Chișinău
Focus Monday, 28 October 2024

Tsi aleadzi Republica Moldova

Ca daima, istoria tuti li exighiseaşti. Locărli anamisa di Prutu și Nistru, ţi u yilipsescu, tru linii cabaia mări, actuala Republică Moldova,...

Tsi aleadzi Republica Moldova
Foto: Mohammed Ibrahim / unsplash.com
Focus Sunday, 13 October 2024

Un an

S-umplu un an di cându aproapea ună sută di oamiñi, israelieañi, suntu țănuț ostatiţ tru Gaza, tru zona palestiniană autonomă. Fură 250,...

Un an
Budapesta, agudită di apa mari di pi Dunaru cari va s’agiungă tru România stămâna yinitoari / Foto: Agerpres
Focus Wednesday, 25 September 2024

Apă și focu

După ună veară di focu, cu recorduri di căldură surpati unu dupu alantu, Europa s’ampuliseaşti cu mări nicări. Căldura cabaia mari adusi...

Apă și focu
Arifugarea, lucrarea adrată di Eugen Raportoru
Focus Monday, 16 September 2024

Arifugarea

Expoziția ari maş trei picturi. Atea ţi easti tu mesi ari cama di 12 meatri lundzimi și easti analtă di 3 meatri ş-cama. Tu capu, tru unghilu...

Arifugarea
Focus Wednesday, 11 September 2024

Polimlu, atumţea și adză

Topili cad pisti casi, di vatămă oamiñi, tiniri și auşi, cilimeañi și părințălli a lor. Oamiñilli alagă, s’ascundu, s’ascapă cu...

Polimlu, atumţea și adză
Focus Monday, 12 August 2024

Olimpiada

Acă pari s’hibă ună antribari di cilimeanu, neise, tutu ţi s’faţi cu olimpiada cându s’bitisescu antriţerli sportivi olimpiţi? Multu...

Olimpiada
Focus Sunday, 04 August 2024

Nu ari nădie tră irine

Nu mata băneadză oamiñi cari s-aibă vidzută iriñea tu Orientulu di Aproapea. Și antribarea desi fu vără oară iriñe tru aestă reghiuni...

Nu ari nădie tră irine
Focus Tuesday, 23 July 2024

NATO 75

Alăncitu tru 1949, căndu duñeaua ş-yinea tru ori după un lăhtărosu Polimu Mondial, NATO nu para avu parti di yiurtuseri hărăcoapi. Prota...

NATO 75

Parteneri

Muzeul Național al Țăranului Român Muzeul Național al Țăranului Român
Liga Studentilor Romani din Strainatate - LSRS Liga Studentilor Romani din Strainatate - LSRS
Modernism | The Leading Romanian Art Magazine Online Modernism | The Leading Romanian Art Magazine Online
Institului European din România Institului European din România
Institutul Francez din România – Bucureşti Institutul Francez din România – Bucureşti
Muzeul Național de Artă al României Muzeul Național de Artă al României
Le petit Journal Le petit Journal
Radio Prague International Radio Prague International
Muzeul Național de Istorie a României Muzeul Național de Istorie a României
ARCUB ARCUB
Radio Canada International Radio Canada International
Muzeul Național al Satului „Dimitrie Gusti” Muzeul Național al Satului „Dimitrie Gusti”
SWI swissinfo.ch SWI swissinfo.ch
UBB Radio ONLINE UBB Radio ONLINE
Strona główna - English Section - polskieradio.pl Strona główna - English Section - polskieradio.pl
creart - Centrul de Creație Artă și Tradiție al Municipiului Bucuresti creart - Centrul de Creație Artă și Tradiție al Municipiului Bucuresti
italradio italradio
Institutul Confucius Institutul Confucius
BUCPRESS - știri din Cernăuți BUCPRESS - știri din Cernăuți

Suţati tu cari easti membru ili tu sutsâl'ie cu RRI

Euranet Plus Euranet Plus
AIB | the trade association for international broadcasters AIB | the trade association for international broadcasters
Digital Radio Mondiale Digital Radio Mondiale
News and current affairs from Germany and around the world News and current affairs from Germany and around the world
Comunità radiotelevisiva italofona Comunità radiotelevisiva italofona

Serviţii di difuzari si redifuzari

RADIOCOM RADIOCOM
Zeno Media - The Everything Audio Company Zeno Media - The Everything Audio Company