Consiliul NATO-Rusia
Tru dzua di 27 mai 1997, la Paris, NATO şi Rusia simna Actul fondator mutrinda relaţiile, cooperarea şi securitatea reciproţe. Atmosfera eara relaxată şi evenimentul avea un caractir di evidentă normalitate. Documentul, cu un titlu orighinal, îşi propunea respectarea reciprocă di cătrǎ statile membre NATO şi Rusia a unor principii esenţiale a ndreptului internaţional, pricum suveranitatea şi integritatatea teritorială a tutulor statilor, nirecurdzirea la forţă şi la fuvirsirea cu forţa, rezolvarea a tutulor diferendilor pri-tru mehanii paşniţe. Evenimentulu avea unâ importanţă excepţională, aducânda la unâ di suţâl’e şi priiatinoasă measă comună ţeale dauăle mǎri puteri militare ţi si avea confruntatâ unǎ giumitate di secol, şi ţi si afla, niscântiori, tama pi mardzina a hauâl’ei. Eara şi unâ evoluţie normală, tru extraordinara atmosferă di dişcl’idire optimistă di-tru an’il’i 90, după câdearea a comunismului, ninca şi a Uniunil’ei Sovieticâ, dânâsirea a polimului araţe, başi şi cădearea a apartheidului tru Africa di Sud şi negocierile israeliano-palestiniane. NATO avea relaţii de-a ndreptul colocviale cu fostile ţări comuniste di-tru Estul a Europâl’ei, tora candidate ofiţiale la aderarea la organizaţiile vestiţe,
Marius Tiţa, 09.09.2014, 20:44
Tru dzua di 27 mai 1997, la Paris, NATO şi Rusia simna Actul fondator mutrinda relaţiile, cooperarea şi securitatea reciproţe. Atmosfera eara relaxată şi evenimentul avea un caractir di evidentă normalitate. Documentul, cu un titlu orighinal, îşi propunea respectarea reciprocă di cătrǎ statile membre NATO şi Rusia a unor principii esenţiale a ndreptului internaţional, pricum suveranitatea şi integritatatea teritorială a tutulor statilor, nirecurdzirea la forţă şi la fuvirsirea cu forţa, rezolvarea a tutulor diferendilor pri-tru mehanii paşniţe. Evenimentulu avea unâ importanţă excepţională, aducânda la unâ di suţâl’e şi priiatinoasă measă comună ţeale dauăle mǎri puteri militare ţi si avea confruntatâ unǎ giumitate di secol, şi ţi si afla, niscântiori, tama pi mardzina a hauâl’ei. Eara şi unâ evoluţie normală, tru extraordinara atmosferă di dişcl’idire optimistă di-tru an’il’i 90, după câdearea a comunismului, ninca şi a Uniunil’ei Sovieticâ, dânâsirea a polimului araţe, başi şi cădearea a apartheidului tru Africa di Sud şi negocierile israeliano-palestiniane. NATO avea relaţii de-a ndreptul colocviale cu fostile ţări comuniste di-tru Estul a Europâl’ei, tora candidate ofiţiale la aderarea la organizaţiile vestiţe,
Uniunea Europeană şi NATO. Tamam tru 1991 fut creat Consiliul a Cooperaril’ei Nordu-Atlanticǎ ţi, tru 1997, agiumse Consiliul a Parteneriatului Euro-Atlantic. Eara mai multu dicât simpla modificare a unui zbor, eara tamam evoluţia di la cooperare la parteneriat întrǎ aţeale dauă forţe a balanţâl’ei strateghicâ mondialâ. Aţiste structuri asigurripsea dialogulu constituţional dintrǎ aţeale dauă mǎri grupuri di ţări. Relaţia cu Rusia avea ananghe, ama, di unâ atenţie specială ahtare turlie că Actul fondator simnat la Paris, tru 1997, duse la crearea a unui Consiliu Permanentu Comun, agiumtu, tru 2002, Consiliul NATO-Rusia. Tru 1999, treie state foste comuniste – Cehia, Polonia, Ungaria — adera la NATO, aducânda Alianţa tut ma aproape di frontierile Rusiei. Tru tut aţeluşi an, NATO bombardeadză Sârbia, unâ acţiune în afoara a frontierelor ţărilor membre, iara pi aeroportul din Kosovo soldaţâl’i ruşi şi aţel’i american’i si mutrescu cu nioril’i di ignate, faţă în faţă. Tru ultima dzuuâ a anului 1999, preşedintile a restabiliril’ei a statului rus postsovietic, Boris Elţîn, demisioneadză nainte di termen şi îl’i alasă loculu directu a lu Vladimir Putin. Eara di ndoi meşi prim ministru, ama tru tut aţeluşi chiro eara aproapea nicunoscut pi schena politică. Evoluţia ulterioară a noului om providenţial di la Moscova easte cunoscută. Easte deja celebră şi funcţională formula speculativă di v’ineare prin rotaţie la puteare, de fapt la funcţia di preşedinte a Rusil’ei, cu aparenţa a li respectare a legalitatil’ei şi constituţionalitatil’ei, aşi cum furâ eale stabilite tru an’il’i 90, di reconstrucţie a statului rus şi di relaxare a relaţiilor internaţionale.
Tru discursul di-tru 18 marţu 2014, di loare a Crimeil’ei, Vladimir Putin spuse trâ videare unâ mare gamă di reproşuri la adresa NATO, adunate tru an’il’i di colaborare şi cooperare întrǎ aţeale dauă puteri militare. Tru aţist discursu, istoria işişi easte interpretată şi renegată. Rusiei di-tru an’il’i 90, perioada pre-Putin, cându si construia relaţii amicale di cooperare anamisa di Rusia şi NATO, l’i si reproşeadză că distruse Uniunea Sovietică şi nu continuǎ proiectul, dezvăluit clar di preşedintile Putin tru 2014, di a refaţire Uniunea Sovietică, inclusiv pri-tru transformarea a Comunitatil’ei a Statilor Independente di-tru aţel’i an’i, cu Rusia şi Ucraina în interior, tru aestă nauă statalitate post-sovietică. Consiliul NATO-Rusia nu fu deshiinţat. Cooperarea, ama, easte ahât di îngl’iţată încât nâ aduţe aminte până la frisoane polimulu araţe di vârâ chiro.
(Marius Tiţa)