Ma mărli evenimenti a stămânăllei ţi tricu 24.04 – 30.04.2022
România ndrupaşti Ucraina
Leyla Cheamil, 30.04.2022, 19:38
Pritu vizite fapti di importanță decidență politiţ la Kiev, România și spusi diznou agiutorlu ti văsilia viţină aputrusită di askerili ruse. Marță eara duşi tru Ucraina premierul Nicolae Ciucă, prezidentulu a Camerallei a Deputaţilor, Marcel Ciolacu, şi șeful diplomației, Bogdan Aurescu. Iara ñiercuri, liderul a Senatului di la București, Florin Cîțu, lo parti la Congresul autorităţilor locale şi regionale, condus di prezidentulu ali Ucraina, Volodimir Zelenski. Neise, Nicolae Ciucă fu astiptatu di liderul ucrainean şi avu ntrividiri cu premierul şi prezidintulu Radii Supremă. Pe agendă eara zburăti teme cum agiutorlu pe cari România va lu da ma largu ali Ucraina, situaţia umanitară şi procesul di reconstrucţie ditu văsilia viţină. Șeful guvernului di la București năpoi spuni că România condamnă tru nai ma serti zboară călcarea flagrantă di cătră Rusia a suvearanitatillei şi integritatillei teritoriale ali Ucraină. Tutunăoară, premierul condamnă, diznău, fănicadzlli fapţă di trupele di invazie şi adusi aminti agiutorlu a Româniillei tră dizvărtearea a unei investigaţii internaţionale cari să-lli aducă dinintea ali justiţie pi aţelli stipsiţ di crime. Iara prezidintulu ucrainean spusi că aestă vizită “easti un semnal important şi limbidu di andrupari tră Ucraina tru polimlu contra Fediaraţiillei Ruse”.
Şeflu a guvernului di la București adusi tu muabeti şi situaţia minoritatillei române ditu Ucraina. Nicolae Ciucă: “Prezidintulu Zelenski sumlinie că minoritatea română ditu Ucraina va s’aibă idyili ndrepturi tru yilie, subliniez, tru yilie, cum li ari minoritatea ucraineană tru România. Cundilleaiu că elli suntu cetăţeni ucraineni, elli ş-fac borgea andicra di văsilia a lor şi, tutunăoară, că lipseaşti s’aibă agiutorlu a autorităţlor, instituţiilor ucrainiene tră tut ţi nsimneadză ţănearea a idintitatillei di limbă, idintitati culturală”.
Di altă parte, premierlu declară că România nu easti zñiipsită tu aestă oară, după ţi Gazprom dănăsi furnizarea di gaze cătră Vărgăria şi Polonia, cari nu vrură s’păltească combustibilul tru ruble, ași cum avea căftată Moscova. Consumul di gaze easti multu sum capacitatea di producţie pe cari văsilia u ari, România hiinda ună ditu puţănele state ditu Europa ţi ari resursă di gaz consistentă – sumlinie şeful a guvernului. Aestu exighisi, ama, că, pi kiro di mesi şi lungu kiro, România va s’aibă ananghi di gaz. El cundille că pritu Legea offshore şi onshore – asumată di formaţiunile ditu coaliţia la guvernare — s’asiguripseaşti nkisita lucurlui ti investiţii tru exploatarea gazelor ditu Amarea Lae şi a aţiloru di la mari ahăndusimi ditu zona Buzău.
Tu arada a lui, prezidintulu Camerăllei Diputaţlor diclară că pritu vizita faptă Kiev vrură s’da unu semnu limbidu mutrinda vrearea a majoritatillei politică şi parlamentară tu ligătură cu agiutorlu dat di România ali Ucraina. La turnata di Kiev, prezidintulu a Senatului spusi că autorităţile ucrainene mutrescu cu nădie tu yinitu, acă ari ună catastisi greauă tru cari easti văsilia viţină. El nica cundille că acă sancţiunile impuse ali Rusie aducu tu aestu kiro unu disconfort tru ma multe sectoare di activitate, eale au scupolu s’asiguripsească tru yinitor securitatea şi integritatea naţională. Agiutorlu tră suveranitatea şi integritatea teritorială ali Ucraina tru sinurli a llei pricunuscuti internaţional fu cundilleatu și di ministrul apărarillei, Vasile Dîncu, cari lo parti, marță, la prota andamasi a Grupului consultativ tru domeniul apărarillei mutrinda Ucraina, a curi nicukiru eara Baza Aeriană Ramstein ditu Germania. Responsabilu român condamnă fănicadzlli fapţă şi scoasi tu migdani ananghea ntrăoară di dişcllidiari şi funcţionare nicondiţionată a născăntoru călliuri umanitare. Vasile Dîncu avu şi ună şcurtă andamasi cu omologlu a lui ucrainean, ispeti cu cari u spusi solidaritatea mplină cu Ucraina şi dimăndă disponibilitatea ta s’aibă un dialog constantu şi dişcllisu.
România ndrupaşti imnaticlu european a Chișinăului
Tut di partea a ministerului Apărarillei vini, ñiercuri, cundillearea că, tru aestu kiro, Armata Româniillei nu ari militari tru Republica Moldova (ex-sovietică, majoritar romanofonă), tră s’lliaa parti la exerciţii I alti turlii di instruire diadunu. Limbidzărli yinu tru contextul tru cari ună publicaţie di limbă rusă ampărţă hăbări arădociki, pţi spunu că România ari naeti s’atacă Transnistria cu agiutorlu NATO, ş-diapoa s’facă ună cu Republica Moldova. Publicația cundilleadză şi aţea că pi teritoriul a Ripublicăllei Moldova ghio taha suntu dizvărtiţ militari români. Dizinformările vinite pi canale ruseşti s’facu dupu şingirlu di atacuri cu autor nicunuscut, lansate tru dzălili ditu soni tru Transnistria. Tu hăvaia a provocărilor armate ditu regiunea separatistă, partidili parlamentare ditu România și spusiră andrupămintulu tră imnaticlu european a Chișinăului. Ali Republica Moldova lipseaşti să-lli si pitreacă unu mesaju susta di la Uniune că va s’hibă andrupătă şi tru yinitor pi calea a llei european, lugursescu politicienii români.
Prezidentulu PNL, premierul Nicolae Ciucă, cundille că ateali ditu soni evenimente ditu Tiraspol lipseaşti s’hibă minduiti cu ngătanu şi echilibrat, ahtari turlie că situaţia di securitate ditu zonă, şi aşi multu crehtă, s’nu llia silă. Lidirul PSD, Marcel Ciolacu, mindueaşti că incidintele di Tiraspol fură ună minueari ti intimidare şi dimăndă tru yinitoarili stămâni, ună andamasi comună a cumănduserloru a Senatului şi Camerăllei a Diputaţlor cu Parlamentul di la Chişinău. Idiea easti ndrupătă și di USR cari lugurseaşti că incidintele di la Tiraspol fură simple provocări cari lipseaşti s’hibă mutriti cu akicăseari diplomatică, iara goala şansă ca Republica Moldova s’hibă un stat european easti tru Uniune. Iara UDMR faţi timbihi că tora lipseaşti s’hibă analizate căftărli di adiarare la forul comunitar ali Ucraina, Ripublica Moldova şi Georgia, aţea turlie că eai s’agiungă ufiţialu candidate la forul european. Şi Alianţa tră Unirea Românilor condamnă incidintele di la Tiraspol și lugurseaşti că Republica Moldova numata lipseaşti s’armănă tu ună comată lae.
Autoru: Leyla Cheamil
Armânipsearea: Taşcu Lala
