România şi catandisea dit vâsâlia viţinâ, Ucraina
Suţata româneascâ dit Ucraina — icâ vârâ giumitati di milion di oamin’i– easti adunatâ tu partea di vestu ali vâsâlii, pi locurli româneşţâ pi cari aţea di ninti Uniuni Sovieticâ li luă tu anlu 1940 şi cari agiunsirâ tu soni, tu 1991, ali Ucrainâ, ca vâsâlii ţi armasi ayoriea.
Roxana Vasile, 26.08.2014, 11:22
Ti aestâ suţatâ, treia ca numir dupu aţea a ucrainen’ilor şi a aruşilor, tu meslu Yismârciun va s-hibâ disnău dişcl’is sinurlu românescu di Vicov, ţi fu încl’is tu 2010. Aestu dit soni lucru easti bun ti român’ii dit vâsâlia viţinâ, câ ţe, aşi, calea dintrâ câsâbadzl’ii Cernăuţi, ucrainean şi Putna, româneascu, va s-hibâ ma şcurtu cu vârâ 100 di kilometri. Anamisa di aesti zboarâ îmşati, lipsescu şi îndauâ lucri n’iţ, ama di mari simasii — dzâţea premierlu soţial-democrat Victor Ponta, cari, zburândalui di catandisea dit vâsâlia viţinâ, adusi aminti iara, Luni, di andruparea a Bucureştiului ti suveranitatea şi integritatea tu ţi u mutreaşti Ucraina.
Aducândalui disnău aminti că România andrupâ tuti apofasili mutrinda sancţiuni’ili di turlii icunumâ ti Arusii, premierlu Ponta dzâsi: Maşi un lucru easti di marii simasii — că loclu ali Românii, ş-ca loclu ali Uniuni Europeanâ şi ali SUA, easti multu limpid tu ţi mutreaşti integritatea teritorialâ şi suveranitatea ali Ucrainâ. România pistipseaşti că dânâsearea, tora di oarâ, a iţi vârâ andrupari ti separatişţâl’ii dit estul ali Ucrainâ, andrupari ţi yini di la Federaţia Arusâ, easti protlu scupo pi chiro şcurtu.”
Ahurhitâ tu câsâbălu Moscova, ipoteza mutrinda federalizarea ali Ucrainâ nu easti ici ghini vinitâ Bucureşti. Tu ţi mutreaşti aestu lucru, caplu ali diplomaţii româneascâ, Titus Corlăţean, dzâsi: Poati s-hibâ vârâ mari descentralizari. Pot s-hibâ ma multi competenţi ti autorităţli locali regionali, ama easti lucurlu a forţior politiţi interni dit Ucraina. Nu pistipsim că zboarâ şi opinii di nafoarâ pot s-agiutâ aestu proţes di turlii politicâ. Nu. Proţeslu politic ţâni di suveranitatea internâ a Ucrainâl’ei.”
Unâ ahurhitâ susto a proţesului politic internu nu poati s-facâ, dzâţi România — maşi cara Arusia işi dânâseaşti diunâoarâ iţi turlii di andrupari, politicâ şi militarâ, ti separatişţâl’ii rusofon’i.
Tu idyul chiro, tu estul ali Ucrainâ, armata ucraineanâ imnâ ghini, tu aesti dit soni stâmân’i, tu ţi mutreaşti alumta cu rebel’ii. SUA zburâ di unâ crişteari ti mintearea militarâ arusâ. Tu aestâ catandisi, prezidentul Petro Poroşenko asparsi Parlamentul di Kiev, iu earau deputaţ cari andrupăscu ma multu icâ cama pţân, rebeliunea separatistâ, şi deadi cali la alidzeri antiţipati pi 26 di Sumedru. Poroşenko ari nâdia că, pânâ atunţea, tutâ catandisea dit estul ali vâsâlii s-hibâ stabilă, iara scrutinlu s-legitimeadzâ politiţili pro-europeani şi campania contra a separatişţâlor.
Tu patru meşi di conflictu, di niachicâseri, cama di 2.200 di oamin’i chirurâ, n’ii furâ agudiţ şi suti di n’ii şi-alâsarâ casili ti furn’iea a zurbâlâkilor.
