In Memoriam ATANASIE NASTA (2.11.1912 – 23.12.1996)
Avocatlu Atanasie Nasta, ţi purta di n’ic unâ pleagâ tru suflit faptâ di chirearea a paradhislui a locurloru armâneşti ditu Pindu, mindui ca aestâ patridâ di suflitu lipseaşti s’ toarnâ tru limba ţi nu putem s-u alâsãmu s-chearâ şi tru cari lipseaşti s-nâ spunemu tutâ mirakea trâ identitatea a noastrâ nsurinatâ, meditearaneanâ. Cu aestâ minduitâ şi duri ţi nu s-astindzi trâ “Grailu a meu di mumâ — ditu poezia al Geoge Murnu — grailu a meu di tatâ”, avocatlu şi poetlu Atanasie adră la 1975, tru un kiro tru cari lumea armâneascâ s’ turnã cătã arâdâţin’ile a l’ei, pritu dicţionarlu al Tache Papahagi, liturghierlu comentat ali Matilda Caragiu-Marioţeanu, Antologhia armâneascâ al Hristu Cândroveanu, vahi dupu urnechea aţil’ei di la 1922 al Tache Papahagi, ama şi emisiun’i la radio şi televiziuni, em tru România, em a fraţlor a noştri armân’i machiduniţ cum dzâţea nimuritorlu Atanas Gh’iorgh’iţa tru Iugoslavia (“armân’i dit Armânie şi dit Machidunie”, tra s-dzaţem cum vahi vrea s-fâţea şi Nase Gh’iorgh’iţa), avocatlu şi poetlu Atanasie Nasta adră la 1975 cenaclul ca una patridâ tru grai, Cenaclulu Studio “George Murnu”. Dupu 15 di an’i, dupu revoluţia ţi arăsturnă comunismul, cenaclul yini şi ndreapsi calea trâ intrarea diznou pi lucru a suţatâl’ei Macedo-Română, xanaamintatâ şi cumândusitã tru a daua a l’ei banâ, di dupu comunismu, di Atanasie Nasta, care fu prezidentu 6 an’I di dzâli, pânâ tru 1996, cându tricu tru bana di daima la 23 di andreu 1996.
Tașcu Lala, 09.01.2020, 06:16
Atanasie Nasta s-amintă la 2 di Brumar 1912, Grămăticuva, pârinţâl’i a lui eara Ecaterina Pundichi, hil’ia a dimarhului dit hoara Fetiţa, şi Ion Nasta di Florina, hil’ilu a celniclui fârşirot Sterie Nasta şi nicuchira a lui, Sultana Nasta. Tu an’il’i 1920-1926 Atanasie Nasta ş-faţe clasili di şcoalâ tru Gârţie, doil’i an’i di ma nâpoi Sărunâ. Tu anlu 1927 Ion şi Ecaterina Nasta s-poartâ tru Cadrilater, cu pârinţâl’i şi aţel’i 9 hil’i, ficiori şi feati a loru, la cari tru 1928 s’adavgâ Victoria Nasta. Tru alunar 1936, Atanasie Nasta l’ia licenţa tru Literi şi Filosofie la Universitatea di Bucureşti. Tu anlu 1939 l’ia licenţa tru dreptu,
tu anlu 1940 — titlul di doctor a Facultatil’ei di Dreptu di Cernăuţi. Tu meslu yizmăciuni 1949, Atanasie Nasta si nsoarâ Bucureşti cu Paula Gabriela Popescu (1928-2008), şi lâ si amintă tu 1951 hil’ilu a lor, Dan Ion Nasta. Tu anlu 1975, Atanasie Nasta cilâstâseaşti trâ pricunuştearea a Studioului di Istorie şi Literaturâ Dialectalâ, ţi ãlu cumãnduseaşti pânâ tru duza ditu soni a banâl’ei, tru 1996. Tu anj’l’i 1981, 1985, Atanasie Nasta publică dauâ volumi di sonetii, cu numa “Sonete”, tru 1981, şi “Ora de poezie”, tru 1985, la editurli “Albatros”, şi “Cartea Româneascâ”.
Anamisa di aeste dauâ alãnceri, easti agiutatu tra sâ-ş9i publicâ, aşi cum işişi ea dzâţe tru measjlu a l’ei di comemorare la 100 di an’i, poeta Kira Iorgoveanu Manţu.
Kira Manţu avea intratâ tru Cenaclulu “George Murnu” tru anlu 1977:Mini, atsea ma tinira atumtsea di tuts, intramu tu unâ lumi culturalâ tsi nica nu shteamu câtâ iu va mi minâ…
[…] Avuiu multi muabets cu Ath.Nasta tu kirolu anamisa di 1977-1986 shi, ma amânatu, dupu 1990. Lu cânâscuiu ca unu durutu armânu, cu suflitlu pliyuitu di nostalghia a Pindului, a Makiduniljei — alâsati shi trâ daima nividzuti. Mashi unâ ahtari pleayâ tsâ da putearea s-aladz dupu unâ Idhee, dupu unu Yisu… Yislu a lui eara “turnarea tru paradislu armânescu”, unâ turnari culturalâ cari s’poatâ s-u toarnâ “acasâ” limba armâneascâ.
Iu-i atsea ma aleapta-Antribari picurâreascâ“:
Nâ ljartâ, Doamne, aestâ antribari,
Tsi nâ cârti nâ noapti-ntreagâ-n yis:
Cându-arâiesc cupiili di njiljoari I ma mushat la Tini-n paradis?
Nâ avrâ cu anjurizmi ca di nveasti,
Ca nâ harauâ dultsi nâ pitrundi
Sh-birbiljlji cântâ! O, Tini, Doamne,
Paradislu-a tău macâ nu easti
Un tser ma limbid ca unâ hâryii,
Surin cu izvuri sh-cupii di oi —
Cu munts anălts ca tu Machidunii,
Ahtari paradis nu i trâ noi…”
N’il’ioarle dorm
N’il’ioarle dorm — ma sihie di noi
Somn imir, di prăvdzâ…
‘Nghiseadzâ soare
Sh-m’iurizmâ di iarbâ tâl’iatâ-n livădz…
Adusâ di vimt n’iadzâ-veara.
Unâ cupie di suflite bune;
Fârâ pişmanea di fapte arale —
N’il’ioarledorm rîhate, ca cilimean’l’I,
Vigl’iate di steale.
Maş picurarlu-avdil’iat, şi-aţel sărăcăcean —
Di noapte fac dzuâ,
Ca s-doarmâ nu pot —
Uhteadzâ, uhteadzâ,
Că ninga domnul a lor fârşerot —
Unâ n’il’ioarâ ş-un cane dailean
Vigl’eadzâ, vigl’eadzâ !
Geoghrafie
Di-amarea di tru care da cap soarle —
Trâş munţâl’i iu si-adunâ-aryuş tu doagâ,
Tru loclu aist, vuloagâ cu vuloagâ,
Noi ul câlcăm — cu oile ş-cu n’il’ioarle.
Când n-avina chirolu — ti arnare,
Cu bruma-l’i tu tâmbări şi cu maneile
Noi dipuneam iu suntu lărdz cubeile —
Ma nu-aspârdzeam, ca cetile varvare !
Nâ hârâseam pi tihea-nâ ş-pi oi !
Avearea xen’lor nu zilipsim —
Sh-bilăcă alâsăm ti-agiun’I nâpoi…
Mul’erle nâ mutrea cu-ahântu dor !
Sh-cu săndzile valah ânturusim
Mileţle — pri-iu tricum azbuirâtor…
Acl’imare
Di priste munţl’i-a dorurlor a meale —
C, ma s-avdzai, muşata mea di-n hoarâ,
Se-nalţâ acl’imarea pân-di steale,
Că vrearea acâţă nâpoi s-mi doarâ !
I fisea aoa tru dzua canda-i sârbâtoare, –
Maş pân-la tine — şcretâ, -nfârmâcatâ
Ş-si tinde duşmănoasa dipârtare !
Ţâ aştinui duşec ninga iatac —
Cu chel’i di luchi ş-lilice di pi lunâ,
Şi cu fluiara nu ma ştiu ţi s-fac,
Di-anda tu cheptu-m’i vrearea m’i-arăsunâ !
Trei nopţ, trei munţ va m’i-l’i dipun di-alagă,
S-ti arâchescu cu gion’l’i di altoarâ,
Îmbraţâ să-m’i ti port — ca nâ m’il’oarâ,
La stanea mea, sum frasin’I, dit vuloagâ…
Sus, tut ma-n sus — cu perlu neale-n vimtu,
S-mutrim de-aclo Machidunia vrutâ, –
Di dorlu-a nostru loclu s-hibâ ţimtu:
Noi, dol’i — vâsil’eadz pi lumea tutâ !
Lăi nior
Lăi nior, di piste munţ, Cari di tine i ma-n sus —
Cu furtun’ile când ti-alumţ,
Ruzvuite dit apus !
Dorlu-a omului, din sin, Zboairâ ş-ma-nclo di ţer —
Cama troarâ di-un şain,
Cu areapte di her !
Vrearea, naparte di lunâ —
Maşi cu vruta-l’i sâ si-adunâ, –
Di pi ‘nâ steauâ pi altâ,
Treaţe ş-di soare, diparte,
Ma înclo ş-di laia moarte…
Autoru: Tascu Lala
