Luplu Nicola

LUPLU NICOLA (Di Sirma Guci)

Toma Enache, 10.03.2020, 13:25

LUPLU NICOLA (Di Sirma Guci)

Unâ oarâ, un lup ţi avea bâgatâ tromlu tu-nâ stani, dupu ţi arâchi un n’iel, şi-s câli ghini, mindui că lipseaşti sâ-şi chiarâ torlu.

Ţânu cheali di n’iel, u bâgă pi pâltări, şi-alantâ dzuu tu hâryii, s-dânâsi tu-nâ hoarâ.

Pi cali andamusi un armân, ş-luplu a nostu s-trapsi na-nâpartea şi s-adră că plândzi:

– Meee,meee…tu ţi hoarâ mi aflu? dzâsi luplu. Armanlu, mutri ghini di-anvarliga, vidzu n’ielu ş-teasi mân’li sâ-l hârseascâ. Dapoaia lu-antribă:

– Ţ-i cu tini, bre ? – Mi chirui… gri luplu. Tora nu am pi can…. ma că ti ved om bun, naca vrei s-mi iai la tini, s-bânedz di-adun cu prăvdzâli a tali?

– N’i-u n’ilâ di tini, ma iu s-ti ţân? Ca io am uborlu împlin di gâin’i ş-di papi. Ahurhi luplu s-uhteadzâ, ş-armânlu, dupu ţi mindui niheamâ, dzâsi:

– Ai, câ va ti aduc la lali Colci. El ari pravdzâ cama multi. Imnarâ ţi imnarâ pânâ tu-alantâ mardzinâ di hoarâ, di avea ahurhitâ a luplui sâ-i si facâ foami, ma angliţa ş-tâţea… ţi vrei, nu avea altâ culai, ş-dip tu soni agiumsirâ la casa al Colci.

Na, dupu gardul aestu di bambali, easti unâ poartâ. Intrâ nuntru tu ubor ş-ma s- ti aproachi ţâ aflaşi tihea… Ai, armâni sânâtosu! Aşi luarâ cathi un calea, ş-dapoaia luplu a nostu, cum agiumsi la poartâ, ş-andreapsi niheamâ gârgâlanlu, ş-acâţă:

– Ţi-i cu tini, bre n’icâdzancu? Di iu ti aflaşi? – Mi chirui di-a mei! Naca vrei s-mi apridun’i…. S-mi iai di suflitu şi s-bânedz di-adun cu prăvdzâli a tali? Dzâsi luplu ş-ahurhi peanarga-narga s-tragâ pi dzânuchili, ta s-îi hibâ a omlui n’ilâ di el.

– Ţi dzâţ tora!? Ghini ti minduişi…ama, nu câ nu ti voi, ma nu pot s-ti ţân, ca io crescu maşi ghiţăi, cai ş-gumari… ş-nu ţâ si uidiseaşti pareia. Acâţă luplu s-ancioan’i ş-tu-nâ soni – Colci dzâsi:

– Va ti pitrec pi mân’i buni! Cusurinâ-mea Marica, şi şeadi tu alantâ mardzinâ di hoarâ, ari maşi oi! Aclo easti banâ di tini! Maşi câ va s-ti torn’i. Aşi că ţâni calea îndreptu, ş-tu dipisita a hoarâl’ei, easti unâ casâ adratâ di chiatrâ. Dzâ-i câ ti pitricu verlu Colci. Ah, aclo va s-bânedz ca Pâşe! Fudzi luplu ş-cându vidzu câtâ cali ari pânâ la Marica, îi si feaţi ş-ma multu arău. Sudorli lu-avea tâiatâ di câldurâ şi cu mari zori îşi trapsi cicioarli pânâ agiumsi.

– Me …me….. gri aproapea lişinat luplu ş-ml’iarea cari iara cu lucurlu pi nafoarâ, avdzâ boaţea di n’iel. – Corban’i! S-himusi Marica. Naca n’i-ari fudzitâ vârâ n’iel di lapti nafoarâ?

Cum dişclisi poarta, cum vidzu pi lup cu chealea di n’iel arcatâ pisti pâltari.

– Lele, mârate n’iel! A curi hii, bre? – Oarfân hiu, tetă! Nu-am pi can’. Ma-s vrei făţ n’ilâ, ia-mi di suflitu, dzâsi luplu ş-lăcrân’ili îi cura arâuri.

– Oarfân? Corbul di tini, cum s-nu ti voi? dzâsi miarea. Hai, intrâ! Ş-intră luplu, ama ma ghini nu intra!

Cându vidzu cutarlu împlin di oi ş-n’iei, ochil’i îi si adrarâ cât ţeapili, ş-lo ta s-ancâneascâ.

– Taţ, puilu! dzâsi Marica. Va neg avrapa s-ţâ angâldzâscu un câfigic di lapti… i naca nu vrei? -Voi! dzâsi luplu cu boatsea frâmtâ.

Dupâ ţi bâgă laptili s-angâldzascâ, ml’iarea s-turnă. Il tradzi pi n’iel ninga ea, îi hâidipseaşti lâna, ş-lu-întreabâ:

– Cum ţâ-i numa, puilu?

– Nu hiu pâtidzat, tetă! Ma tuts în’i dzâcu Nicola”!

– Îmşeatâ numă! Mi-arâseaşti! Gri ml’iarea ş-tut îi hîidipsea lâna! Ma na că-i cadi niheamâ chealea di pi el, ş-atumţea ml’iarea angliţă! Lâhtârsi! Ma nu s-aspusi. – A lăi, Nicola? Nu vrei s-ti pâtedz io şi s-ti adar di-un hinici ?

– Adarâ-mi! Gri luplu cu giumitati di gurâ. S-tradzi ml’iarea câtâ nâpoi, dzâţi că s-duţi s-aducâ laptili, dizleagâ cân’il’i ţi şidea dinâpoia a casâl’ei şi s-toarnâ cu-nâ ciumagâ tu mânâ.

– Ia, câ vini oara di pâtigiuni! Gri ml’iarea ş-ahurhi sâ-i cârţâneascâ ciumădz pi pâltări, s-lu-aputruseascâ ş-cân’ii, s-lu mâşcâ, s-lu alatrâ, zurlisi didip luplu…di nu ştia pri iu su ascoatâ câmeaşa şi s-ascapâ nivâtâmat… Ma dupi ţi ascapâ, că ascâpă ama ca vai di oasili a lui, luplu s-mindui ca va s-ia calea iara câtâ la stani, că aua tu hoarâ nu-i si umplu briclu… ma îi si arupsi cufuma!

– Ahât știui, ahât vâ spușu.

https://www.youtube.com/watch?v=8Dax-MCiyHw (Video adrat di Angela Iosif)

Puteț s-ascultaț aoa pirmithlu dghivâsit di Aurica Piha și Cristian Stere.