Ti turlie di neutralitate tră Republica Moldova?
Polimlu a Rusiillei tru Ucraina și fuvirserli contra a Chișinăului apreasiră muabeţli mutrinda strateghia di securitate a Republicăllei Moldova...
Daniela Budu, 25.05.2022, 15:06
Vrearea ţi u spusiră tora ma ninti UE, SUA şi Marea Britanie tra s’bagă la dispoziţie armament modirn Republicii Moldova, tru contextul a polimlui ditu Ucraina viţină, ama şi a situaţiei ditu regiunea separatistă transnistreană, năpoi aduţi tu mengă neutralitatea angrăsită tru Constituţia di la Chişinău tru anlu 1994. Neise, neutralitatea constituţională fu cabaia acăţată tu muabeti di autorități tru statli viţinu tru treiilli meşi ditu soni, după invazia Rusiillei tru Ucraina. Iara un studiu adratu di Institutul tră Dizvoltare şi Iniţiative Sociale “Viitorul” spuni că giumitati ditu populaţia Ripublicăllei Moldova aproaki conceptul di neutralitate. Oficialii guvernamentali da asigurări că aestă neutralitate, cu ngătanu monitorizată di Moscova di aproapea 30 di añi,easti hirlu aroşu tru materie di politică di securitate a Ripublicăllei Moldova.
Expertul tru probleme transnistrene Ioan Leahu andrupaşti politica actualăllei ccumănduseari a republicăllei şi easti cu minduita că Rusia nu lipseaşti s’hibă provocată pi aestu subiect.
Ioan Leahu: “Neutralitatea ca atare, sterilă, nu ari niţi ună noimă. Easti a ta. Tini golu apufuseşţă. Eşti neutru ică ţăñi partea a vărnui. Politica easte arta posibilului. Tru situaţia dată, arta posibilului, tru minduita a mea, poati s’hibă aţea tra s-nu pitriţemu semnale negative. Cara va u ascultăm cu ngătanu doamna Zaharova (n.r. Maria Zaharova, directorlu a dipartamentului di informare și presă al Ministerului rus di Externe), cathi oară năsă află ună turlie tra s’nă spună cu dzeaditlu. Vahi tută mintătura anvărliga aliştei neturalităţ ari un context politic di minut. Ama ditu vidiala ti elaborarea unei strateghie, a ñeia ăñi pari că guvernarea a Ripublicăllei Moldova actuală tru prinţipiu tiñiseaşti că tru Constituţie easti ngrăpsită neutralitatea, ama paralel cu aesta elli andregu alti probleme”.
Tu arada a lor, specialiştilli tru securitate suntu cu minduita că neutralitatea a ñiclui stat viţin ari ananghi di limbidzări. Uidisitu cu expertulu tru securitate Igor Munteanu, promotorlli a strateghiilor di securitate ali Republică Moldova lipseaşti s’acaţă tu muabeti şi s’difinească ma limbidu zborlu.
Igor Munteanu: “Cafi cratu, Pănă ru soni, agiundzi di la a lui işiş interpretare tu ţi mutreaşti neutralitatea. Neutralitatea poati s’hibă nialiniere la un tadi bloc difensiv, ama poati s’hibă nica şi ni loarea parti la acţiuni agresive contra altor state. Interpretărli pot s’hibă multu diferite. Tru ţi mutreaşti Ripublica Moldova, insistenţa Fediraţiillei Ruse mutrinda neutralitatea spuni tră strateghia tra s’tănă placată, tra s’ţănă gulită şi şi dizarmată populaţia a Ripublicăllei Moldova şi tra ş-ţănă trupele, ca o anticipare a tindiarillei spaţiulu occidintal”.
Di Chișinău, ministerlu di Externe da asigurări că tuti cooperări şi parteneriatili internaţionale di până tora s-dizvărtiră sum prinţipiul constituţional a neutralitatillei tră Republicii Moldova. Iara Statele Unite, după muabeţli cu prezidintulu moldovean, Maia Sandu, tăxescu că agiutorlu dat nu va s’năstreacă cerinţili a Chișinăului.
Autoru: Daniela Budu
Armânipsearea: Taşcu Lala
