Cu un prezidentu apufusitu pro-occidental, Maia Sandu, şi cu un partid prezidinţial, Acţiune şi Solidaritate, cari domină acutotalui Parlamentul şi li ari tuti portofoliile ministeriale, Republica Moldova pari, după trei dichenii di oscilaţii anamisa di Estu şi Vestu, neise axizită s’iasă tră totna di pi orbita ali Moscova. Ca totăna, România easti avocatlu nai ma consecvent şi ma energhicu a indipendinţăllei, suveranitatillei şi integritatillei teritoriali a statlui viţinu ama şi a nădiiloru a llei di integrare europeană. Thimilliusită pi ună parte a teritoriilor româneşti ditu apirită arăkiti di Uniunea Sovietică stalinistă tru 1940, dupu unu ultimatum, Republica Moldova ş-declară independenţa pi 27 august 1991, după eşeclu a puciului neo-bolşevic di la Moscova, ndriptat contra a aţilui ditu soni lidir sovietic, reformatorli Mihail Gorbaciov.
Tru idyea dzuuă, România eara prota văsilie ditu lume cari pricunuştea statalitatea a năului a llei viţinu. Tru un moment tru cari suti di ñilli di ucraineni s’arifugiadză tru Republica Moldova ditu calea trupelor ruse cari lă aputrusiră văsilia, iara explozii şi atacuri ti ciudie cu grenadi scot utu vidială asparizmi mutrinda aprindiarea diznău a conflictului nglliţat ditu regiunea separatistă pro-rusă Transnistria, partidile parlamentare di la Bucureşti năpoi şi spunu, la unison, andruparea ti imnaticlu european a Chişinăului.
Militar di carieră, premierlu liberal Nicolae Ciucă cundilleadză tră ună analiză cât s’poate di echilibrată a incidintelor ditu Transnistria, tră itia că situaţia di securitate ditu zonă, şi aşi multu crehtă, s’nu s’aspargă suplimentar. Şi lidirul PSD (asociat cu PNL la guvernare), Marcel Ciolacu, mindueaşti că incidintili di la Tiraspol fură cilăstăseri di intimidare şi dimăndă că tu yinitoarili săptămâni va s’ţănă ună andamasi di lucru diadunu a cumănduserloru Senatului şi Camerei Diputaţilor di la Bucureşti şi Parlamentului di la Chişinău. Europarlamentarul UDMR (partener-junior tru Guvern), Iuliu Winkler, aduţi aminti di căftărli di adirare la Uniunea Europeană dipuse di Ucraina, Republica Moldova şi Georgia şi ari nădia că tuti aesti stati ex-sovietiţi s’agiungă oficial candidate la forul comunitar.
Ditu opoziţie, diputatul USR Dan Barna mindueaşti că incidintele di la Tiraspol fură simple provocări, cari lipseaşti s’hibă mutriti cu mintimineaţă diplomatică, iara goala şansă tră stabilitatea Republicii Moldova easte tru Uniunea Europeană, iara România, ca stat membru emu a Uniunillei, amu al NATO, ari borgea s’ndrupască aestu traseu. Tră AUR (opoziţia naţionalistă), spuni senatorul Sorin Lavric, reunificarea a Ripublicăllei Moldova cu România easti goala cearei di securitate reală, tru condiţiile tru cari incidintele ditu Transnistria mutrescu tindiarea aclo a polimlui ditu Ucraina.
Autor: Bogdan Matei
Armânipsearia: Taşcu Lala