Raportulu NATO ti 2022
Raportulu NATO ti 2022 spuni că statili membri ş-u-crescu ma largu finanţarea tră sectorlu militar, maxus, tora, tru contextul a fuvirserloru di securitati.
Tașcu Lala, 22.03.2023, 20:16
Rusia şi terorismul suntu nai ma mări fuvirseri ti securitatea globală, să spuni tru raportul NATO tră 2022, părăstisitu marță di secretarlu general ali Alianţă, Jens Stoltenberg. Aestu adusi aminti şi tră China, cari ma largu li contest sinferurli, securitatea şi yuşterli a aliaţlor. Tru contextu, și spusi cilăstăsearea andicra di posibilitatea ca Beijingul s’ahurhească s’da agiutoru militar ali Rusie. Liderlu NATO lă căftă a statelor membre ca, tru contextul a provocărlor di securitate, s’crească bugetele apărarillei la pisti 2% ditu PIB. Dimi, multe ditu statele membre ş’loară borgea s’investească aestu procent tră hărgili militare, ama praglu fu năstricutu până tora maş di şapti ditu aliaţ, dimecu niheamă ma multu di un cirecu ditu arada aluştoru. La aestu capitol, România aprăftăsi s’alină la 1,75% ditu PIB, di agiumsi s’hibă tru giumitatea superioară a clasamentului, pi loclu 11. Raportul nica spuni că nai ma mare buget acordat di statele membre tră apărare, raportat la PIB-ul naţional, lu-ari Gărţia – cu pisti 3,5 procente, deapoa yinu Statele Unite. Dimi, ma multu di giumitati ditu ugetlu NATO fu dat di SUA, cari au asiguripsiră anlu tricutu 70% ditu hărgili ali Alianţă.
Uidisitu cu datili oficiale, 2022 fu oputlu anu arada tru cari statili membri criscură bugetele tră apărare, cu un plus di 350 di miliardi di dolari andicra di 2014. Unăoară cu polimlu ali Rusie contra ali Ucraina, naetea a aliațlor easti ta s’crească aesti hărgi. Jens Stoltenberg : “Mulţă ditu aliaţ dimăndară criştearea a bugetilor tră apărare după invazia ali Rusie. Aesti angajamente lipseaşti să s’alăxească tru contracti di achiziţii, tră itia că apărarea ndrupaşti tut aţea ţi adrămu, tută prucukia şi turlia a noastră ti cum nă spunemu. Ateali ditu soni a noasti sondaje spunu că 82% ditu populaţia văsiliilor aliate minduescu că America di Nord şi Europa lipseaşti s’lucreadză deadunu tră ţănearea ali securitati. 61% ditu oamiñi minduescu că tra s’eşţă membru NATO ñicureadză piriclliulu a unăllei atacă armată. NATO feaţi di căuli ună irini di 75 di ani, emu tru America di Nord, emu şi tru Europa. Ghini ma. Adză bănămu tru ună lumi cu nai ma mărli piriclliuri di după Doilu Polimu Mondial”.
Tru părăstisearea a raportului, Jens Stoltenberg nica spune că ataca ali Rusie contra ali Ucraină ascumsi, pănu tu soni, naete a prezidentului Vladimir Putin ta s-u slăghească unitatea NATO şi ali Uniuni Europeanăe. Ună alathusi strategică, lugurseaşti șeful Alianței, tră aţea că u subestimă putearea ali Ucraină şi unitatea aliaţlor ditu ateali dauă organizații. Di aestă itie, NATO ari tora ună prezenţă militară ma bună tru zonă, spuni Jens Stoltenberg, iara Alianţa s’ndreadzi s’aproaki doi membri năi – Finlanda şi Suedia. Maş pritu aderarea ali Finlandă, ti exemplu, NATO ş’lu faţi diplo sinurlu directu cu Rusia. Nica ş4 spunemu că anaparti di planlu militaru, Alianța disvărteaşti tu aestu kiro acţiuni tră securizarea infrastructurăllei critică, catacum şi misuri di apandisi la adresa fuvirserloru hibridi tru contextul a avansului tehnologic şi a digitalizarillei.
Autoru: Daniela Budu
Armânipsearia: Taşcu Lala
