Interviu cu JANI GUSO redactor sef a revistâl’ei “Fratia” di Tirana, ditu Arbinisie

Ti furna cǎ nâsu meslu aestu umplu ilikia di 70 di ani.Trǎ multâli An ti Anlu Nǎu si trǎ Trǎ Multâli Ani câ umplusi dzuua anda ti fâtesi !

Tașcu Lala, 26.02.2014, 12:44

Radio România International – Sectia Armâneascã 07.02.2014

Autor: Taşcu Lala

OASPIT LA MICROFON Interviu cu JANI GUSO redactor sef a revistâl’ei “Fratia di Tirana, ditu Arbinisie

REPORTER — Vrut ascultatori avem harauua tra s-sidem di zbor cu domnul Jani Guso, redactorlu sef a revistal’ei “Frǎtia” di Tirana dit Arbinisie.

Ti furn’a cǎ nâsu meslu aestu umplu ilikia di 70 di an’i.

Buna dzuua doamni Jani Guso si: Trǎ multâl’i An’ ti Anlu Nǎu si trǎ Trǎ Multâl’i An’i câ umplusi dzuua anda ti fâtesi !

JANI GUSO — Bunâ dzuua. La Multâl’i An’i !

REPORTER — Ti plâcârsescu, prota s-nǎ spun’i ndauǎ zboarâ ti bana a ta. Iu estâ amintat, ti nicuchirâ ti taifâ ti a ta ti soi pri iu ta u ai.

JANI GUSO — Mini escu amintat Ferca tu una hoara iu ar vinitâ ma ninti 300 di an’ si tut tatâ a meu , ata a meau s kuma eara armân’ si eara cu oili s cu oprǎvdzâli. Aclo am banat pânâ mi am dus la sculia di namisa. Si dupu ti am bitisit sculia am neasa la hoara a meau iu am lucrat trei an’i s deapoia am neasca la Universitatea Agricolǎ si am bitisita Facultatea di economist agrar si dupu aestâ am lucrat Avlona. Aclo am lucrat putân chiro si dupu aest am lkucrat ca ziaristu, gazetar la unǎ gazeta locala si deapoia am Vinita la unǎ gazeta fcentrala Tirana.pânâla anlu 1976. Di atumtea mini bânedz Tirana escu nsurat cu unǎ nveasta armana di Avlona .

REPORTER — Di la cari easti nveasta ?

JANI GUSO — Numa esti Melani.Duma din hoara…….ma bâna Avlona Bunavia….sunt multi locuri iu baneadza armân’ suntu vinit din Moscopolea

Aestâ ar vinitâ dupu tiu s-arsi Moscopolea si ari banata si Muzichii si Avlona si alti locuri si eara si pâsunili a lor.

Locuri iu yinea prǎvdzâli si s-arsi Moscopolea …

Am vinitǎ Tirana, am lucratǎ tu gazeti centrali si pân insii tu pensii la 2006 am lucratâ …ma multu ti problemi economice. Ti agricultura ma si ti problem economice. Nu am futǎ un gazetar în general ma gazetar tu unâ specialitati.

Tu anlu 1997 mi ari gritâ la sutata sin j ari dzasa: “pot s-l’ai Revista “Frãtia” ? Câ aestâ revistã avea armasã namisa di cali. Câ ahurhi tu 1991 ma pân tru 1996 insi patru numiri. Si nu mai insea ti problemi financiari câ nu avea vârâ gazetar ti s-lucra cu nâsu.mas patru numiri.

Dupu aestu chiro mini am dzâsâ câ va lu fac aestu lucru cu tuti câ nu pot s-dzâcu câ u steam ghini limba armâneascâ.

Ma putân câti putân u am anvitatâ dit revistili ti s-tipusea România s tu alti locuri.di la Piceava, Cuvata, Cunia si altâ.

Ahurhim cu revista angrâpsitâ/ scriatâpi dauâ limbi, pi limba armânâeascâ si pi limba arbiniseascã si ma multu am loatâ si bâgatâ tru revistâ articoli ti eara scriastâ di altâ armân’ di tuti pãrtâli si li am bâgatâ tru revistâ, ma multu poezii, si spuneari ma multu di poetl’i cari l’-aveam aoati tru Arbinisie …Ilia Colonia. Scriiturâ di Andon Kristo si altâ.

Putin câti putin revista tu ahurhitâ avu si ….di limbã di partea ali gramaticǎ ma tu calea a l’ei acâtã s-iasâ di ghini s ma ghini.

Tu aestâ revistâ avem bâgatâ, avem tipusitâ ma multu ti istoria, cultura, si literatura ma s dit bana a rrãmân’ilor tu Arbinisie s tu alti pãrtâ iu bâneadzâ arâmân’il’i.

Aesã revistâ iasi unâoarâ tru mess h cu optu pagini tu un format A3 cum âl’i si spuni. Avea 100 di copii/ exemplari si putea sâ u didea ….finantatâ di la Sutatâ. Dupu ndoi an’ avum si un agiutor di partea a Guvernului ali Românie ma ma nu eara asi regular. Câti nâ oarâ da câti nâ oarâ nu dâdea. Ma, ma multu easti pâltit di la sutatâ si …armân’il’i ti eara avut aoa tu Arbinisie.

Revista insitâ pânâ aoa si ndoi trei an’ ma ninti, cafi mes. …ma putet unâoarâ tru doi mesi.câ ase easti…Ma u avem faptâ color. Nu stiu desi u avet pi internet bâgatâ la Radiomekedonia di Yioryi Sutaru.

REPORTER — U avem aprukeatâ si pi gruplu armanamea u avem aprucheatâ si li spuni u prezintâ sotlu a nostrum hristu Steryiu la Agenda Culturalã armâneascã di la RRI.

Vream s-ti ntrebu ti lucuyrlu a sutatilor, ti mass-media câ nvitãm tiva hãbãri câ va vâ discl’idâ la radio icã la televizie tu arbinisie ? Cari easti catastisea ti aestu lucru ?

JANI GUSO — Tu Arbinusie, tora di tora sunt niscânti sutati, ma dfi la 1991 si pân la 2006-2007 eara unâ singurâ sutatâ “armân’il’i di tu Arbinusie” eara unâ sutatâ cultural cu prezidentu , l;jirtatlu Vanghel Sundi si aest sutatâ ari lucratâ cu revista cu activitãtli cu ansambluri di cântiti si giocuri folcloriti di rrâmân’ si ahoryea avem lucratâ cu sculia iu cilimen’il’i s-nveatâ limba cu scriarea s cu ghiuvusearea. Aestâ sculie ari nchisitâprota oarâ la 8 di Andreu 1998 si ari 15 di an’ ti easti sculatâ. Easti scoala di Diviaca cu dscalu Koci Iancu si tora easti prezidentu ali Sutatã “armân’il’i ditu Arbinisie”.

Tu Arbinisie ari si alti sutati ca Liga Armân’ilor cu prezidentu Ilia Ghioka si suntu si alti sutati, ma noi nu li videm s-lucreadzâ discl’is s-avdzâm di nâsi ti activitãt fac, ma el’i spun câ suntu sutati di armân’. Asi easti situatia la armân’.

Tora noi him pricunuscut aoa ca minoritãt lingvistiti. Avem faptâ cu câftãri la guvernul ali Arbinusie s-nâ pricânoascâ ca minoritati nationalâ ma nu avem agiutâ aestu lucru. Câ asi ar futâ problemili dit Arbinisie cu multi dificultǎt.

REPORTER — Ti lucurlu cu…ti ntribam ti vârâ ermisiuni la televizie ma s-avet faptâ vârâ câftari ?

JANI GUSO — Televizia , aoa tora spun cava s-avem program tu televizia ma noi nu avem vidzutâ tiva concret.

S-hibâ bâgat prit lege tra s-hibâ bâgat aestu program.pi limba a noastrã.

Ma pân s-ahurheascâ noi nu pistipsim cava s-facâ aistu program.

Ma s-u videm cu ocl’i atumtea va s-fatem.

Tu radio avum unâ cilistisiri dupu agiutarea a nâscântor alti asociatii cu ndrepturli a omlui si avem faptâ nâscânti …ari data la Radio national dit Arbinisie ma multu multu …pot si dzâcu câ suntu agârsiti aisti.

Nu avem ti s-dzâtem câ avem success tu aist lucru.