Agenda armaneasca 2019.02.02

Hristu Steriu, 04.02.2016, 21:35

Anunţu trâ Dzuua a Radioului: Dzuua di 13 mesulu şcurtu fu bâgată di UNESCO s-hibă Dzuua Mondiala a Radioului (World Radio Day — WRD) trâ spunire aşi importanţa extraordinară a luştui mehanismu di comunicare, fârâ di care mulţâ oamin’i nu va s-poatâ s-aibâ agiundzire la informaţii. Tema chentrală a WRD easte “Radioulu tru chiro di urgenţe şi dezastre”. Cu ocazia/aform’ia a Dzuuâl’ei Mondială a Radioului 2016 vâ grim, vruţâl’i a noştri ascultători, s nă pitriţeaţiţă şcurte misaje audio înreghistrate, pri-tru e-mail, la arom@rri.ro , ca fişier ataşat, cu opinia a li dumnil’e a voastră ligată di tema di anulu aestu. Puteţ să nă pitreaţiţ şi şcurte texte (ligat) di importanţa radioului tru chiro di criză, pri-tru email sau profilurile a noastre di Facebook, Google+, LinkedIn, şi Tumblr. Ţeale ma intirisantile texte şi misaje audio va să hibă difuzate/spuse într-ună rubrică specială învarliga datâl’ei di 13 februarie. Tutunâoară, ma că si aveţ iţe turlie di fotografii pirsunale, libire di ndrepturi di autor şi care au ligâtură cu rolulu a radioului tru bana a li dumnil’e a voastră sau cu rolulu a radioului tru chiro di urgenţe şi dizastre, vâ grim/paraclasim să nâ li pitreaţiţ electronic, cu explicaţiile ţi suntu ananghe, tra s-putem s-faţim/realizăm galerii di cadre pri site-ul RRI, ama şi pi profilurile a noastre sociale.

(Eugen Cojocariu)

****************************

Avem la redacţie dauă numire a li revista Frăţia, a suţatâl’ei “Arumân’il’i dit Albania”, redactopr şef a li revistâ a domnului Jani Guşo a cure l’i pitreaţim ninca unâ oara` condoleanţâ trâ greaua cheardire ţi u avu tru mesulu andreu. Soţia a lui doamna Mealnia Guşo nu putu s-intrâ tru năulu an 2016. Dumnidză s-u l’iartâ.

Ama, nâ turnăm la numirulu di revistă pi meşil’i aghjeazmăciune –sâmedru şi videm un articol tru care si spune trâ fondarea a unei suţatâ armâneascâ tru Albania. Aestu lucru lu şteam şi anulu tricut, pri-tru evenimentul di pi 6 brumar, cându unâ delegaţie di ala aţea suţatâ vinintâ Bucureşti fu aprucheatâ la ministerulu di Externe, la departamentul trâ relaţia cu român’il’i di pritutţido. –

Întrividearea ministrului delegat trâ relaţiile cu român’il’i di piste graniţe, Angel Tîlvăr, cu reprezentanţâl’i a Uniunil’ei Naţională a Aromânilor din Albania.

Easte aşi, pri-tru articolul di-tru revista Frăţia ca unâ continuare ţi u faţim a retrospectivâl’ei ţi u avem prezentatâ a evenimentilor di-tru anulu 2015.

Atumţea pi 6 brumar Co-preşedintile a Uniunil’ei Naţională a Aromânilor din Albania, Pano Bakalli, mulţan’iisi trâ agiutorulu pi care statulu român îl da a eforturilor pi care membril’i a liştei comunitate lu fac în direcţia a ţâniril’ei a li identitate şi afirmare ca parte a românitatil’ei. El sublinie rolul ahoria pi care şcoliurile ndrupâte pri-tru intermediul a programilor a Departamentului Politiţ trâ Român’il’i di Pritutţido îl au tru ţânirea a specificului şi tru creaştirea a gradului gheneral di educaţie a comunitatil’ei. Tutunâoară, Bakalli u aprecie importanţa sistemului di burse di studiu oferite di statulu român, şi câftă majorarea numirului a luştor trâ aromân’il’i din Albania.

Ministrulu delegat l’i asiguripsi pi reprezentanţâl’i a Uniunil’ei Naţională a Aromânilor din Albania di apofase statului român trâ ndrupare şi contribuire la păstrarea identităţii a liştei comunitate ca parte a românitatil’ei şi a spiritualitatil’ei românească. El salută demersul di unificare a mediului asociativ a aromânilor din Albania, pri-tru constituirea a Uniunil’ei Naţionale a Aromânilor din Albania, apreciinda că aţist lucru duţe la apariţia a unui importantu partener di dialog.

Tutunâoară, Angel Tîlvăr u spuse diznou importanţa dată a educaţil’ei ca factor di consolidare a identitatil’ei şi dezvoltare a comunităţâlor di piste graniţe tru abordarea a Departamentului Politiţ tră Românil’i di Pritutţido. Tru bitisita a întrividearil’ei, Pano Bakalli şi spuse apreciarea faţă di atenţia dată a temilor di interes trâ comunitatea lui în cadrulu a evenimentelor din seria Adunărilor cu Românil’i di Pritutţido.

Nâ duţim tora la articol, la adunarea tru care si fondă aestâ suţatâ, tru mesulu di ninte, 22 agheazmăciune; articolul are numa:

L’IA BANÂ “UNIONEA NAŢIONALÂ-A ARMÂÑLOR DIT ALBANIA”

La ună adunari ( a n d a m u s i ) istorică, cum ăl’i dzăsăr organizatorl’i, la 22 di Yismăciunu 2015, tu Tirana, să thimil’usi Unuini Naţională-a Armâñlor dit Albania”. Partiţipanţ tu aistă adunari — după cum videm tru articol – iera trei suţati, reperzentaţ di la presidenţ a lor şi delegaţ di la Filialili a localităţlor diversi ali Albanii. Concret: reperzentăţ a suţatiei culturală Armâñl’I dit Albania” cu president d-ul Koçi Jonko, Fundaţia “Nicolae Iorga” cu president d-ul Pano Bakalli şi “Liga-a Armâñlor dit Albania” cu president d-ul Ilia Gjoka. La sala iu s-feţi adunarea (andamusea) — biroulu ali suţati Armâñl’i dit Albania”, vinăr partiţipanţ di la multi localotăţi ca: Tirana, Curceaua, Pogradec, Elbasan, Kavaja, Lushnjë, Fieri, Vlora, Përmet, Selenica, hora Sqepur şa. La aistă andamusă thimil’usită a Uniunii, prezent şi ambasadorlu ali Români D-ul Nicanor D. Teculescu şi consulu cultural la asită ambasadă d-ul Raul Truţescu.

Tu ahurhita adunarea u discl’isi d-ul Koçi Janko, care ar prezentat partiţipanţ şi efhărusiti ti prezenţa a lor reprezentaţ ali Ambasadi României. Ma nco iţi partiţipant să prezentă că cai fi lial reperzentedz. Tuţ stogu (deadun) căntară Imnu Părintească dimândari”.

Preftu a Bisearcăl’ei Armân dit Curceaua, Papu Dhimitër Veriga, făţi sâmtusire a ştl’ei andamusi şi spusi ună răgciuni ti ambareaţa a ştl’iu lucru sămtu, care s-avdză mproastă di la tuţ partiţipanţ. Dapoi iţi president a suţatlor deadi un raport pi şcurt ti activitatea n-tră añi. Tu esenţă d-ul Koçi Janko dzăsi:

fi ţem adză un acord, ţi va s-u acl’eamu istoric, ţi ni aduţi tu chiroulu cănd tu tută Arbinuşia Armâñl’i avea unitati, reprezentat di la maşi Suţată Armâñl’i dit Albania”, ama cu ună diferenţă esenţială că tora va s-avem ună Unionea Naţională a Armâñlor dit Albania”. Treli suţatili a noasti, care ma proclameadz adză thimil’iusera e astl’iei Unionea, are ună idei, un scăp şi relaţi sincer cu Ambasada României, care reperzintă România, ţi noi o considerăm ca statulu mamă.

Ma nco d-ul Koçi a evidentat niscăti momenti chiei, tu care ar tricută Suţata Culturală Armâñl’i dit Albani”, aducăndalui ti aminti data cănd fu cunuscut la 29 di Sumedru 1991, dapoia Prota Conferinţă la 5 di Aprir 1992.” Domnul Koci Janko feeaţe un şcurt istoric. Tru articol si spune că: “Pano Bakalli, pi numa a Fundaţeie Nicolea Iorga”, dzăsi ca aistă Fundaţia esti sculat la 1999. Elu accentuă ţi Unionea va s-lucreadză să agingă ma ahoria trei obiectivi: statusu Minoritatea etnică”; presiun pi statul Albaneză ţi să l’avem tuti ndrepturi a noasti cunuscută cu legi şi să avem ligătură nai mă buni cu statul român şi Unionea European.

……

Tu aistă andamusi zbură şi Ambasadorlu Romăniei, d-ul Nicanor D. Teculescu, care dzăsi că statul romăn va s-da tuti ndupurrărili, Di tora şi ncuo ndupurrărea va s-hibă maşi di Unionea, ti tuti suţatili ţi facă parti tu aistă Unionea. Aistă are mult importanţ ti Imnarea Armănească şi va s-l’i da un impuls nou ti agingerea a scăpului, ţi armăñl’i s-aiba şi s-hărăsească tuti ndrepturi cunuscuti la Conventili Internaţionali ti Ndrepturi a Omuli, ma ahoria Conventa Cadur tră Apărarea a Minorităţi Naţionali” a

Consililui European, care e ratifi cat şi di Parlamentu Albanez. Aistă faţi parti ş-la

căftărili ta s-umplă condiţili ţi Albania s-facă parti la Unionea European.”

***************************

Si feaţiră 20 an’i, di cându muri, tru anulu 1995, tru mesulu şcurtu, la 2 februarie, tru ilichie di 88 di an’i, George Beza. Personalitatea tru arada a arumân’ilor, a lui care tru an’il’I 80 ninca si cânta In România, cânticulu “O, lăi Beza, o, lăi frate…”. El fu perceput ca leghionar, di aform’ia că fu apărat di acuzaţia di tentativă di omor, întră ma mulţâl’i avocaţ şi di Corneliu Codreanu, care poate admira curajulu cu care vru să si facă ndriptate cându amină cu focuri di revolver pi un funcţionar care si pare că li nchidica lucârle tra s-nu poatâ arumân’il’i s-agiungă tru Cadrilater. Aestâ si fâţea tru anulu 1930. Tra s-lu spunâ cât ma amirativ aţel eenimentu, ma amânat fu adrat a cânticulu cunoscut: “O, lăi Beza, o, lăi frate…Beza inimă di her, trapse ndrept la minister…”.

Audio –>