Agenda armaneasca 2015.07.07
Hristu Steriu, 16.07.2015, 22:24
Anunţ concursu RRI:
Vruţ soţ, vă invităm să participaţ la un nou concurs cu premii, “Vacanţă acasă la Suveica a li Mama Ruţă”, organizat deadun cu colegil’i a noştri di la Radio România Antena Satelor, postul public destinat a lumil’ei di la hoarâ din România. Vahi mulţâ di dvs. aveţ vidzutâ filmul «Amélie» şi vă aduţiţ aminte di piticulu di grădină care circula” prin lume, şi pitriţea acasă fotografii di-tru locuri exotiţe a li Terra. Di-tru Ţara Făgăraşului, chentrul a Româniil’ei, acâţă calea şi chinesi un proiectu simplu şi ingenios, care faţe să si zbuarască în lume di hoara Mândra, di zona Făgăraş şi di România, Suveica (suvalniţa) a Mamei Ruţă”. Un obiectu casnic autentic, a unei persoană, Mama Ruţă, care nu si mata află printră noi, unâ suveică, piesa di lemnu folosită vârâoarâ ma ninte la războiulu di ţâseare, circulă di mai mulţâ an’i prin lume, dusă di oamin’i di aradă, ama şi di vedete, care u fotografiadză tru aţeale ma diferitile locuri. Mama Ruţă eara unâ mul’iare simplă, care şi-avu dori ca lemnul vecl’iu, cu care a lucră toată bana şi ţâsu, să fugă, sâ si ducă într-ună călătorie iniţiatică pi mapamond, tru loculu a l’ei. Nâ minduim să vă propunim un concurs pri-tru care să vă invităm să vizitaţ loculu di iu chinesi suveica, hoara Mândra, ama şi reghiunea Făgăraş, ca şi unâ altă zonă ahoria di aclo di apropea, Mărginimea Sibiului.
Ninte cu 10 an’i, unâ moaşe, ună bătrână di-tru hoara Mândra, judeţulu Braşov, si duţea tru lumea alantă după unâ bană di lucru tru arăzboiulu di ţâseare. Pi nângă zestra cusută trâ urmaşi, ea dăruiaşte, faţe doară, a cilimean’ilor, nipoţâlor şi strănipoţâlor, unâ suveică, unâ suvalniţâ. Isapea a liştei clironomie easte aestâ: apitrusitâ di gaileadz şi nivol’i, bătrâna nu avea reuşitâ să veadă lumea dinclo di Făgăraş; ea lasă a ţilor tineril’i dorulu şi dorinţa l’ei ni-împlinită tra sâ veadâ lumea. În semn di tim’ie trâ bana a l’ei exemplară, descendenţâl’i a Mamâl’ei Ruţă l’ia apofasea tra să poartă suveica pri-tru vâsilie şi s-u ducă pri-tru lumea ntreagă, împlininda, aşi, testamentul niscris a li mul’iare.
Ideea fu bâgatâ în mişcare di nipoata a l’ei, actriţa Alina Zară, care l’ia apofasea ca suveica să nu sta niţe unâ minutâ şi să hibâ purtată di oamin’i di diferite vârste şi profesii piste tut pri iu si duc. Până azâ, suveica si duse şi călători un milion di kilometri. Si duse tru gulagurile sovietiţe, în Australia, la Muntile Athos, la Alba Iulia (loculu iu si proclamă unirea a tutulor teritoriilor locuite preponderentu di români, la 1 Decembrie 1918), călători tru cutia a vioarâl’ei Stradivarius purtată di cunoscutulu violonist român Alexandru Tomescu, la Beijing, agiumse la poli şi la Ecuator. Pretutţido, transmise a lumil’ei un mesaj di pace şi di solidaritate în varliga a valorilor aţeale ma di preţ a omului.
Ună condiţie a călătoriil’ei a lui fu susţânirea a unor prezentări a Româniil’ei, în special a banâl’ei rurală românească, prezentări fapte hibă în cadrul a ambasadilor a Româniil’ei, hibă în timpul a unor evenimente culturale di referinţă. Faptul că reprezintă un simbol a zânăţâlor ancestrale şi a tradiţil’ei folclorică transformă suveica a Mamâl’ei Ruţă şi istorima a l’ei într-un vehicul di mare atracţie, cu ună puteare di persuasiune barim egală cu a unui discurs dispre muşuteţâle a Româniil’ei.
Vă invităm să urmăriţ emisiun’ile RRI, siteul www.rri.ro şi profilurile di Facebook, Twitter, Google+ şi LinkedIn, să răspundiţ corect la ndauâ întribări şi puteţ s-amintaţ. Concursul va sâ ţână până pi 15 iulie, data a poştâl’ei.
Mările Premii va sâ hibâ dauă sejururi trâ câte dauă persoane, di 8 (opt) dzâle, cazare 7 (şapte) nopţâ tru cameră dublă, cu pensiune completă, în perioada 1-8 septembrie 2015 în pensiun’i di-tru zona Făgăraş (Sâmbăta de Sus), jud. Braşov, şi di-tru Mărginimea Sibiului, jud. Sibiu. Un sejur trâ dauă persoane, într-ună cameră dublă, va sâ hibâ trâ ascultătoril’i RRI, al doilea sejur trâ publiculu a Antenâl’ei a Satelor. Ca di aradă va sâ hibâ ananghe să vă asiguripsiţ pi cont propriu transportul internaţional până tru România şi, ma că să hibă necesară, viza trâ România.
Concursul easte sponsorizat di SC SCORILO TURISM SRL şi easte organizat cu parteneri locali di-tru judeţele Braşov şi Sibiu.
Şi tora, întribările:
– Di iu chinesi sâ si ducâ Suveica a li Mama Ruţă” prin lume?
– Câţ kilometri parcurse suveica?
– Cum si cl’iamă zonile pi care va li viziteadă amintâtoril’i a Mărilor Premii?
– Numiţ 5 state sau locuri ahoria tru care s-are priimnată” suveica fudzită din România. Ca documentare puteţ să folosiţ blogulu a proiectului, http://suveicachicd10.blogspot.ro/, şi profilul Facebook al proiectului, https://www.facebook.com/pages/Suveica-Mamei-Ru%C5%A3a-%C3%AEn-jurul-lumii/360304274111765, ţi cara că suntu maşi în limba română.
Vă paraclasim să nâ scriiţ ţi vâ determină să participaţ la concursu şi câţe urmăriţ programile RRI on air sau tru mediul online.
Coordonatile a noastre: Radio România Internaţional, str. General Berthelot nr. 60-64, sector 1, Bucureşti, PO Box 111, cod 010165, fax 0040.21.319.05.62, e-mail: arom@rri.ro Puteţ să răspundiţ până la 15 alonar, data a poştâl’ei. Amintâtoril’i a Mărilor Premii va să hibâ anunţaţ curundu după bitisirea a concursului, trâ aveare chiro să-şi pregătească excursia în România. Succes! (Alecu Marciuc, Valentin Ţigău, Eugen Cojocariu)
****************************
Ashi cum vâ avem spusâ, la intrata di mes, la 1 alonar, ama şi dzua di bitisitâ a ţilui di ma ninte, cirişarulu, si are faptâ en evenimentu di radio. Lu spunim diznou ! Easte zborulu di evenimentul ţânut Bucureşti, chiro di dauâ dzâle, 30 cirişar — 1 alonar, conferinţa Media 2020 “Să duţim media tru v’initor”, organizată di Radio România deadun cu aţea mai mare uniune a radiodifuzorilor din Asia, Uniunea Asiatică a Audiovizualului. Fu prima adunare majoră a audiovizualului di-tru Asia-Pacific cu reprezentanţâl’i audiovizualului european în afoara a zonâl’ei proprie di activitate. Participanţâl’i – mări giucători di-tru industria media, experţâ, preşedinţâ di medii publiţe, prezentatori di platforme digitale, personalităţ mass media di-tru Uniunea Audiovizualului di-tru Europa şi di-tru zona Asia-Pacific – si-au concentrată pi modul în care media, în special industria di radio, va sâ evolueadză tru următoril’i ţinţe an’i. Ministrulu di externe a li Românie, Bogdan Aurescu, ţi are participată la evenimentul-premieră desfăşurat la Bucureşti, declară că “media easte di multe ori considerată
(Corina Cristea)
***********************************
Tricurâ 110 an’i di la evenimentul care fu sărbătorit şi tru Albania la Suţata Armân’il’i di-tru Albania, a cure organ di presâ, revista Frăţia, redactor şef domnul Iani Gusho, lu spune aestu evenimentu dizvârtit Diviaka. Aduţim aminte trâ importanţa a iradeauâl’ei, decretulu imperial dat di sultanulu Abdul Hamid tru mai 1905, zburâ Daniel Onişor, consulul a li Ambasadâ Română, care, si spune tru Frăţia: salută partiţipanţi pi numa a Ambasdiei shi spusi ti contributu tsi ar data statu roman ta s-simna IRADEA.
Tru articolul di-tru revistâ ninca si prezintâ locurile pi care li vizitarâ participanţâl’I la evenimentu şi si spune: “Anda vizitedz mediuslu ali sculii, vivliotecăei şi gărdăniţiei ti convins ti lucru concret ţi s-faţi Divjaka, ti lucru niacrumat şi dit multi añi a domnului Koçi Janko, prezidentul a suţatâl’ei “Arâmân’il’I dit Albania” (aduţim aminte că suţata easte fondatâ la 1991, tru mesulu a sârbâtoaril’ei relighioasâ di SâmMedru.
Deapoia partiţipanţi s-adunară la unu localu tu pedurea di Divjaka. Tuţ mproşţ avdzară şi căntară imnu Dimăndare Părintească”. D-ul Koçi Janko ţinu referatu dedicată aştl’ei Dzuuăl’ei istorică. Consulu ali Ambasadi Română, d-ul Daniel Onişor, accentuă contributu a statlui român ta s-u sămna Iradea di căt Sultan Abdyl Hamiti i II şi agiutarea tu aistă 25 di añi dit soni ali Româii ta si s-afirmeadză armâñi tu Arbinişii, ama ma multu ti studi a tinărlor armâni la trei niveluri: preuniversitar, universitar şi specializări. “
Un altu articol dit revistâ easte ligat di unâ personalitate contemporanâ cu evenimentile a nviţâmintului românescu di-tru imperiul ottoman şi cu Iradeaua di la 1905, di cându tricurâ 110 an’I, decret imperial trâ ndrepturile a creştin’ilor armân’i di-tru imperiul Islamic a Semilunâl’ei. Easte zborulu di PAPALAMBRO BALAMAÇI. Tru revista Fraţia si spune:
…pi cănd patriotul Nicola – Culicia Cecani, fondatorul general
principial a “Asociaţiei Romănă di Ajutor şi Cultură
Fărşărotu, fondat la anul 1903, tu Americă, după ţi nu u acăţară
dot, l’iu arsără casa, ma năs putu sis depărteadză şi sis ducă tru România
Articolu dispre PapaLambru Balamace easte simnat di domnul Nico Pipa, care tru arhiusita di articol spune cum la anul 1850 fu fapt Comitetul macedo-român. Si prezintă momentile a faţirl’ei a nviţâmintului la sud di Dunăre, trâ agiutarea a rămăn’ilor di-tru imperiul otoman.
Nico Pipa si ntreabâ cai esti istoria şi contribuţia patriotică a aromăňilor din Albania di la anul 1860 şi pănă ază? Şi nâ spune că el’i suntu mpârţâţ sâ dzâţim în trei grupuri.
După care easte prezentatâ personalitatea marcantâ a lu Harallmab Balamaci, care la anulu 1879, si duţe tru Romănia. După un curs di nouă (nauă) meşi tru Mănăstirea Curtea De Argeş care ţi s- cunoaşte tu Balcan din partea a Legenda Meşterului Manole”. La vearea a anului 1881, Papa Lambru Balamaci s- toarnă Curceauă. Tu mesul Septembrie (Yismâciunu) a iştui ani, năs s-duţi tu hoara Pleasa di Sus, ţi tu aist chiro avea 400 di casi şi iu băna singur rămăňi fărşăroţi şi cănd s-adunară tu uboru ali bisearcăi Sfănta Maria (Stă Măria) năs s-adresează către părinţil’i şi fraţil’i a lui di un săndzi, cu zbuarili di ma ngios: S- nu vă yină zori că vas mutăm di la şcoală şi di la bisearică limba greacă şi tu locu a ļei va s- băgăm limba romănă, pentru că caiţido om lipseaşti s- nveaţă şi sis ncl’ină tu limba ali dadi, tu limba părintească”.
Audio –>
