Agenda armaneasca 2014.09.23

Vruţ ascultâtori, Vâ aduţim aminte maşi pri şcurtu naulu concursu cu premii “Festivalul Internaţional a Orchestrilor Radio, RadiRo, ediţia a II-a”.

Hristu Steriu, 23.09.2014, 20:36

Aestu festival si faţe tamam septǎmana aestâ, întrǎ 20 şi 27 agheazmǎciune.

Evenimentu muzical unic în Europa, el aduţe la Bucureşti, pi schena a Salâl’ei Radio şi în directu pi posturile publiţe di radio, 5 orchestre avdzâte, ama şi solişti şi dirijori di talie mondială.

Evenimentul easte organizat di Radio România, priiatin şi susţânător devotat a muzicâl’ei clasicâ ninca di-tru 1928, când pitriţea tru eter primul a lui semnal sonor!

********************

Di la muzicâ, treaţim tra-s dzâţim aşi, la dulţeamea a limbâl’ei tru care ca oamini vinim sum soare !

Treaţim la salutulu ţi lu aduse ministrulu delegat trâ român’il’i di pri tut tru guvernul a li Românie, Bogdan Stanoevici, trâ proiectile dedicate a ţânearil’ei şi afirmaril’ei a li identitate etnicâ, lingvisticâ şi relighioasâ a dialectilor sud-dunǎreane a comunitǎţlor latinofone di-tru Balcan’i.

Dupǎ cum videm tru un comunicat di presâ a Ministerului roman trâ afaceri externe, ministrulu delegat trâ român’il’i di pri tut, Bogdan Stanoevici feaţe tru dzâlile 19-20 agheazmǎciune unâ vizitâ tru Republica Macedonia, la Skopje şi Bitola.

Tru prota dzuuâ a vizitâl’ei, ofiţialul român si adunǎ la Skopje cu lideril’i a asociaţiilor a aromân’ilor / meglenoromân’ilor, a cadrelor didactiţe di la Catedra di Fillogie Românǎ din Cadrul a Universitatil’ei “Kiril şi Metodiu”, consul’il’i onorifiţ a Româniil’ei în Republica Macedonia, absolvenţâl’i di studii în România şi cu lideril’i di opinie.

La reuniune participarâ: Mitko Kostov Papuli — preşedintile a Partidului a Aromân’ilor di-tru Republica Macedonia, Stoian Taşkov — preşedintile a Ligâl’ei a Aromân’ilor din Macedonia, Vanghea Mihanj-Steryiu — preşedinta a Soţietatil’ei a Scriitorilor şi Artiştilor Arǎmǎ’I di-tru Machedonia, Mihaylo Şterio — vicepreşedintile a Consiliului Tinerilor Aromân’i, prof.univ.dr.Petar Atnasov, Mihai Atanasov, lector în cadrul a Catedrâl’ei di Filologie a Universitatil’ei “Kiril şi Metodiu”, Alexandru Mamakis, consul onorific a li Românie la Bitola, Aliriza Osmani, consul onorific a Româniil’ei la Kumanovo, Şterio Nakov, consul onorific a Româniil’ei la Ştip.

În cadrul a discuţiilor, ministrulu delegat Bogdan Stanoevici şi spuse apreciarea trâ implicarea a reprezentanţâlor a comunitatil’ei în proiecte dedicate a ţânearil’ei şi afirmaril’ei a identitatil’ei etnicâ, lingvisticâ şi relighioasâ a aromân’ilor / meglenoromân’ilor din Macedonia şi trâ activitatea academicǎ ahoria tru ţi mutreaşte conservarea a dialectului meglenoromân. Demnitarulu român l’i încurajǎ pi reprezentanţâl’i a tinerâl’ei generaţie sǎ si implicǎ în proiecte editoriale di presǎ scrisǎ, radio şi televiziune, care pot sǎ agiungǎ instrumente di consolidare şi promovare a imaginil’ei a hibâ ţi comunitate puternicǎ. Tutunâoarâ, fu spus diz nou agiutorului a Departamentului Politiţ trâ Relaţia cu Român’il’i di Pritut (DPRRP) din cadrul a MAE trâ acţiun’ile şi programile organizate di mediul asociativ a aromân’ilor din Republica Macedonia.

Tru a daua dzuâ fu vizitatǎ Bitola, unâ localitate tradiţionalǎ cu obiective importante trâ istoria a aromân’ilor din Balcan’i şi trâ patrimoniul spiritual românescu : Bâsearica “Sâmţâl’i Constantin şi Elena”, casa a fostului Liceu Românescu, Chimitirulu a Aromân’ilor. Ministrulu delegat trâ român’il’i di pritut, Bogdan Stanoevici, depuse unâ coroanǎ di lilice şi si tunusi la mormintul a protului revizor a Şcoal’urilor Româneşti di-tru Balcan’i, Apostol Mǎrgǎrit şi la cripta a lu Constantin Belimace, creatorulu a imnului a aromân’ilor, “Pǎrintesca Dimǎndare”.

****************

Dupǎ aestâ vizitâ tru Machidunie, ministrulu delegat trâ român’iliI di pri tut feaţe unâ vizitâ tru ninca unâ ţarâ iu bâneadzâ arâmân’il’i. Tru un comunicat di presâ, Ministerulu românâ trâ lucre din afoarâ, informeadzâ trâ vizitâ în Albania.

Ministrul delegat trâ român’il’i di pritut, Bogdan Stanoevici, feaţe, în perioada 20 – 21 agheazmǎciune 2014, unâ vizită la Korcea, tru Albania. Ofiţialul român avu ma multe adunǎri cu lideri a asociaţiilor a aromân’ilor di-tru Albania şi cu reprezentanţâ a autorităţâlor locale.

Programulu a vizitâl’ei arhiusi cu un dejun di lucru oferit di Consulatulu Onorific a Româniil’ei la Korcea, la care furâ prezenţâ primarulu a municipiului, Sotiraq Filo, şi prefectul a reghiunil’ei, Ardit Konomi. Doil’i reprezentanţâ a autorităţâlor locale evocarâ, adusirâ aminte, relaţiile istoriţe excelente româno-albaneze şi rolulu giucat di comunitatea armânească din Korcea tru aest sensu. Tru arada a lui, ministrulu delegat Bogdan Stanoevici scoase tru mighdane agiutorulu constant pi care România îl deade a Albanil’ei, inclusiv în etapa a obţâniril’ei a statutului di candidat la integrarea tru Uniunea Europeană, şi zburâ aspecte mutrinda situaţia a comunitătil’ei a aromân’ilor din reghiune.

Demnitarulu român participǎ la unâ adunare cu lideril’i a asociaţiilor a aromân’ilor di-tru Albania. Aeştia mulţan’iisirâ a Departamentului Politiţ trâ Relaţia cu Român’il’i di Pritut (DPRRP) din cadrul a Ministerului a Afacerilor Externe trâ agiutorulu constantu dat, expresie a atenţil’ei di care si bucurǎ, si hârâsi, din partea a Româniil’ei tru ultimil’i 150 di an’i. Ministrulu delegat Bogdan Stanoevici l’i asiguripsi pi lideril’i a aromân’ilor că România va-s continuâ să agiutâ demersurile a luştor şi lâ feaţe urminie să îşi coalizeadzâ eforturile trâ apărarea a ndrepturilor a lor şi trâ păstrarea a valorilor identitare. Tru bitisita a adunaril’ei, demnitarulu român feaţe unâ donaţie di cărţâ tru numa a MAE-DPRRP.

Tru comunicat nica si dzâţe: “Pi aghenda a dzuuâl’ei a daua a vizitâl’ei figurarâ participarea la liturghia di la Bâsearica “Sâmtul Sotir” di Korcea, construită cu agiutorulu a statului român şi unâ vizită în localitatea Moscopole, strivecl’u chentru istoric a aromân’ilor di-tru Balcan’i, la Mănăstirea “Sâmtul Ioan Pâtidzâtorulu” şi Bâsearica “Sâmtul Nicolae”, pricum şi adunǎri cu aromân’il’i di-tru aestă localitate.

************

Septǎmǎna tricutâ spuneam trâ calea ţi u feaţe domnul Nicu Caramihale, ţi bâneadzâ Constanţa, tru România, un bun ascultâtor a nostru, tru dupǎ numa a unui articol ţi lu scrise dumnil’ia a lui, “Ghramustea alâvdatâ”.

Aşi cum spunea ninca di-tru arhiusitâ, deadun cu un soţ, domnul Gh’iorgh’I Guşev, di-tru Machidunie, lipsea s-imnâ di Castoria vârâ 50 di kilometri.

Cându, aţel’I pi care l’I ntriba cae easte calea, cându duchirâ cǎ, alidzem, “Vor s-giunga la casili ramaneshti di andzeana,tu paduri”

Lâ deadirâ urminiile ţi lâ lipsea. “Neasim — dzâţe domnul Nicu Caramihale – la omlu tsi shtea anglicana(engleza) shi na spusi s-na turnam 7 km shi su lom nastanga pit paduri.Aflam calea cata Yramustea,ankisim shi yintram tu paduri .Dupu 10 km calea s-disfatsea tu 2 cayiuri.Una u loa nandeapta shi dipunea yiu anyrapsea 24 km shi alanta alina shi anyrapsea 20 km.Lom calea ma shcurta,yimnam tsi yimnam shi yishim dit paduri tu una valoaga multu musheata.Aclo la vara 700 m vidzum una caliva cu un cutar di oi.Caliva yiara ca atseali di va’r kiro cum na pirmituseau papanjii.Alasam featili la aftukina shi deadun cu Yioryi Gushev ,ankisim cata caliva.Cum nu shteam gartseashti ahurhim ta s-grim pi armaneashti:”-Hei,armanji,iasti varna auoa?”.Tu atsea oara yishi una fitica di vara 16 di anji,anda na avdza deadi cu shiia nuntru tu caliva.Dupu anhema kiro ishi un aush nafoara shi vini cata noi.Anda na avdza cum gream pi armaneashti lo ta s-na apandaseasca:”-Ama, armanji hits?Di yiu hits?Cum tritsets tu Rumanii?” noi ai apandaseam la cafi antribari.Cum shidam muabeti diunaoara ahurhi ta s-planga ,noi na lahtarsim ,naca alatusim vara zbor? shi lu antribam catse plandzi.Aushlu na apandasi: ”-Ore cum s-nu plangu?Aide,aide cum as kiara limba noastra.Deaneavra anda greats voi,io ancligam cashlu shi intra nipoata tu caliva shi anji dzasi pi gartseashti :-Papo ieshi nafoara ca suntu tsiva xinits ,sh-io nu ai acakisescu.”………Na mutrim doii cu Yioryi antrocli shi lu acakisim multu ghini pi aush catse plandzea […]. Nica — dzâţe domnul Nicu Caramihale cu pon — nica aesta armasi s-kirem limba.Cum iasti adetea la armanji vru s-na caliseasca tu caliva ama cum na aunjiseam ai dzasim tsi na pati shi ca vrem s-neam Yramustea.Atuntsea ai gri a hiisui ta s-na dzaca calea buna,aesta cali tsi u aveam acatsata noi, iara calea cata Denisco.Noi lipsea s-u lom calea yiu anyrapsea 24km.Cum yimnam calea cata aftukina deadun cu ei ,Yioryi Gushev s-apleaca shi lo na iarba(planta) di ampadi shi ai antriba:”-Aesta nu iasti nani?”ei na dzasira :”_Ie,nani iasti”(nani i ca anani=iasti una planta tsi creashti di la 7-800 m ansus,creashti mash yiu fu cutar i ca mas,has spanaclu shi s-maca mash frandzali).

Ascultaţ aoa! –>