Agenda armaneasca 2014.02.18

Avem la redacţie numirlu di bitisitâ a anului 2013 a unei revistâ di la fraţl’i a noştri rămăn’i, di Albania. Revistâ, scrisâ pri armâneaşte şi pri limba albanezâ, iase tru câsâbălu Durres, şi lu are ca editor pi Valentino Mustaka. Pi prota paginâ ea are urarea a sârbâtoaril’eui di bitisitâ di an 2013, Cârciun cu sânâtate. Ama, pi coperta a daua are şi sârbâtoarea di-tru arhiusitâ di an, la giumitatea a meslui ianuarie, sârbâtoarea simbol c culturâl’ei românâ, dzua di naştire a poetului-luţeafir a poeziil’ei românâ, Mihai Eminescu (1850-1889). Easte spusâ fotografia di Viena, cunoscuta fotografie di ru tinireaţâ, cu menţiunea 164 di an’I, ahâţ suntu pânâ tru 2014, di la naştirea a poetului naţional Mihai Eminescu, dzuâ ţi fu alepatâ di ndoi an’i tra s-aibâ şi numa Dzua a Culturâl’ei Românâ. Tru revistâ aflâm ma multe poezii. Pi pagina trei unâ poezie ţi easte ca unâ naua Dimândare pârinteascâ, dupu un versu a l’ei spus tru ma multe locuri a textului, are numa “Aidiţ s-ni adunăm”, şi easte simnatâ di Thoma Musha. Tru revistâ simneadzâ şi poetulu Leo Gjata, di exemplu cu po0ezia “La turăşte”; Leo Ghjata, aduţim aminte fu prezentu ca oaspe tru un inteviu şi tru remisiun’le di RRI. Un muşat cadur nâ lu spune tru unâ delegaţie, fotografie di grup, pi l’irtatulu profesor doctor Vasile Barba. Tru revistâ simneadzâ şi poeţâl’i Sofija Zguri şi Ilia Bombaj.Tru bitisitâ easte prezentat tru ndauâ tablouri tru vesruri poemulu a lu Nida Boga Voshopolea, tru editarea a lu Hristu Cândroveanu.

Hristu Steriu, 18.02.2014, 20:52

**************

La 15 di meslu şcurtu, l’irtatulu profesor doctor Vasile Barba, a cuire numâ u spusim şi ma nsus, eara pânâ aoa şi şapte dzua an’i a lui di amintare. Vrea s-avea 96 di an’i. Faptu tru Gârţie la Călive, tru 1918, anulu cându si fâţea România Mare, pri-tru unirea di la prot andreu 1918, di la Alba Iulia, Vasile Barba, tim’isitlu profesor doctor bână 89 di an’i, 1918-2007. Di toamnâ, anulu aestu si fac şapte an’i di cându muri, la 20 sâmedru. Numa a lu Vasile Barba si leagâ di multe lucre importanter trâ armâname, di carea aduţim aminte dauâ cu mare semnificaţie, congresile ţi li organiză la Freiburg, cu agiutor di la mulţâ alţâ armân’i, ca bunâoarâ Iancu Perifan, Aportol Caciuperi, Kira şi Iani Manţu, Niculaki Caracota, ama cama multu Tiberiu Cunia, organizator şi el di congrese tru specialitatea a lui forestirâ. Doil’i fondarâ şi câte unâ editurâ, un tru America, Editura Cartea Aromânâ, iara alantu, tru Ghirmânie, iu scoase, di-tru 1984, revista Zborlu a Nostru. Vasile Barba easte importantu şi trâ cilâstâsirea a lui trâ obţânirea a Recomandaril’ei di-tru 1997, urmarea a rezoluţil’ei Ferarrini, di ndoi an’I ninte. Tru spoiritlu a unei Europâ modernâ şi unitâ, Vasile Barba mindui ca poezia a lu Constantin Belemace Dimândare Pârinteascâ s-aibâ un zbor cama pacifistu şi sibâ un imnu a simfoniil’ei armâneascâ.

***************

Dzua alantâ, 16 şcurtu, aualtadz dumânicâ, la unâ dzuâ di la dzua di naştire a lu Vasile Barba, s-dzâţim aşi, si feaţe un an di la un articol publicat di unâ revistâ bâsiricheascâ numitâ Lumina. Articolu are numa “Un ceas di amintiri cu oamin’l’i din hoara Moara Domneaqscă, un hoarâ la 15 km di Bucureşti, de-a lungul a arâului Pasarea. Hoara fu adratâ tru chirolu a domnitorlui sum care fu scoasâ tru 1688 Biblia di la Bucureşti, Serban Cantacuzino. Easte şi aform’ia, aestâ ligâturâ cu Biblia di fu faptu aestu interviu di cătră unâ revistâ relighioasâ. Moara Domneascâ avea mulţâ armân’i, ama tora arâmasirâ şapte familii. Unâ di eale easte familia Stere. Di-tru interviu aflăm cum tricurâ pri-tru ma multe locuri, cându fudzirâ di-tru Machidunie, pânâ vinirâ aoa. Tru articol sâ spune alidzem: “Familia Stere considerâ România ca hiinda ţara a lor, pimintul ţi l’i sâtură di pâne, după stinahurulu ţi-l tricurâ..

*************

Aşi cum nâ informeadzâ Ionuţ Gurgu, tut di la unâ editurâ relighioasâ, Predania, un mare oaspe a arămân’ilor, la 17 şcurtu si feaţirâ 90 di an’i, di cându fu adratâ fundaţia care poartâ numa a unui om ţi lucră cu mare mirache tru nviţâmintul di la sud di Dunăre trâ armân’i, Apostol Mărgărit.

17 februarie 1924 – 17 februarie 2014, 90 di an’i di la înhiinţarea, la Bucureşti, a Soţietatil’ei cultural-naţionale Apostol Mărgărit”.

Societatea Apostol Margarit îşi-a propuse ca, di-tru nipreţuita şi bogat variata v’isteare a individualitatil’ei etnică a Aromînilor, să salveadzâ, trâ cultura şi ştiinţa romanică în gheneral, tot ţi nu va-s poatâ sâ depăşeasâ ultima limită a pidimolui a l’ei. Va îmbrăţâteadzâ pi aradâ nu maşi aspecte ştiinţifiţe, că şi literare, editînda, după cum easte lucurlu, şi pi tuţ scriitoril’i a noştri consacraţ, a cure operă e arăspânditâ tru diferitile publicaţiun’i periodiţe aromîneşti inaccesibile aproapea — operă a cure extradzire, întrulocare, transpunire tru limba literară şi adnotare agiungu extrem di cu mare griutate, ma multu că işişi autoril’i arămasiră vârâ turlie xen’i di ea. (…)

Tru statutile a soţietatil’ei cultural-naţionalâe Apostol Margarit, înhiinţată în Bucureşti di Aromînil’i di Avdela (Pind) tru 17 meslu şcurtu 1924, la art. 4, g e prevăzut următorul punct:

Agiutare la editarea iţe lucrări sau publicaţiuni fapte di vârâ Avdel’ĭat, sigura în limitele a posibilităţilor şi după ţi lucrarea va hibâ aprobată di comitet. În directă ligatură cu aestu punctu, soţietatea îşi propune şi editarea ghenerală şi ştiinţifică a unei bibliotecâ naţionalâ a Aromînilor, care să îmbrăţiteadzâ întreaga literatură poporană şi cultă aromînească, pricum şi tute aspectile etniţe, linguistice etc. a farâl’ei aromîneascâ.” Tache Papahagi

Pri linia aestâ di amuşi 90 di an’I si duţe şi diznău activata soţietate, sâ-l’I dzâţim avdil’iatâ, cu numa Dhyeata, şi condusâ di Georgiana Vlahbei. Lâ urăm succes tru actiitatea a lor.