Planlu trã relansarea-a economiillei UE
Lumea s’ampuliseaști, tu aestu kiro, cu unâ di naima greali crizi sanitari tru aeşțâ dit soni dzați añi ți-lu-adusi lâhtâroslu virus SARS CoV-2, cari u cutrimbură cabaia economia europeană, ama și ațea mondială. Incllidearea-a sinurloru, restricțiile di urdinari, dânâsearea un kiro huzmetea, scădearea-a vinderloru, meatrili di şideari alargu unu-alantu/ distanțari fizică apufusiti tra s’dâseascâ arăspândearea-a năului coronavirus zñiipsirâ multi comati ali icunumie. Tra s’curmâ bairlu di zñii ali pandemie, liderlli europeañi feațirâ cllimari la solidaritati tra s’llia niscânti meatri cari s’agâliseascâ fuvirsearea-a coronaviruslui, ți aduți gâlipseri tut ma mări.
Leyla Cheamil, 24.04.2020, 18:25
Uidisitu cu isăkili a Fondului Monetar Internațional, s’așteaptâ câ Uniunea Europeană s’aibâ unâ scădeari recordu a PIB-ului di 7.1% anlu aestu, kiro tu cari criza ți fuvirseaști ațeali 19 di stati ditu zona euro agiundzi s’hibâ nai cama greaua ditu șcurta istorie a monedâlleii unicâ, lansată tru 1999. Gioi, tru kirolu a unlui summit, ațelli 27 di lideri ali Uniuni Europeanâ câftarâ a Comisiillei Europeani s’ndreagâ un plan ta s’iasâ ditu criză, ți lipseasti s’acațâ tu isapi unâ pripuniri bugetară trâ vahtea di kiro 2021-2027, nica și un fondu di pãradz trâ redresarea-a economiillei europeani dupâ meatrili di izolari apufusiti tra s’dânâseascâ pandemia COVID-19. Planlu va s’hibâ pârâsitistu meslu ți yini. Acâ nu furã apufusiţ pãradzlli ţi suntu anangi/ unâ sumă di tamamu, ufițialli zburăscu ti un plan cari lipseaști s’hibâ anamisa di 1 și 1,5 trilioani di euro.
Prezidentul francez Emmanuel Macron apruke câ nu ari un consensu anamisa di statili a bloclui comunitar tu ți mutreaști transferuri bugetari cătrâ reghiuñili şi sectoarili nai cama zñiipsiti di criză. El cundille câ easti ananghi ti un babageanu plan di relansari, cari s’acațâ tu isapi nu mași mpârmuturi ama şi aesti transferuri financiari, lugursinda că ma s’tragâ mâna di pi unâ parti a Europâllei, atumțea tutâ Europa va s’cadâ. Cabaia zñiipsiti di pandemie, statili ditu notlu a Europâllei catacum Italia și Spania spusirâ cu boați, diznău, cã easti ananghi ti unâ borgi comunâ, aestâ turlie va lâ da izini s’hârseascâ di un tocu/ dobândâ scâdzutã a statiloru nordiți. Canțelarlu ghirmanu Angela Merkel tâxi, cu mintea ti solidaritati, contribuţii multu ma mări di partea a cratlui a llei la bugetlu ali UE trâ un kiro limitatu.
Caplu a statlui român, Klaus Iohannis, ndrupaști thimilliusearea-a unlui fondu di pãradz ti redresarea icunomică, di cari să s’hârseascâ tuti statili membri, ca unâ hâlati suplimentarâ andicra di meatrili di ndrupari ți eara loati ma ninti pi livelu european și cari s’hibâ ufilisitu tra anânghiserli sectoriale reale cum suntu sectoarili icunomic și medical, nai cama zñiipsiti di pandemie. Di altă parte, Klaus Iohannis spusi câ va s’ndrupascâ susto ş’ma largu politica di coeziune şi ațea agricolă comună, cari, cundille nâsu, nu ş’keru relevanţa tru ndilicata catastisi di tora.
Ngrãpsearea: Leyla Cheamil
Armãnipsearea: Taşcu Lala
