Năi meatri ți ngârdescu ndrepturli nica și cândâseri ti româñilli
Dupu aproapea patru meșI di anda isi tu migdani năulu coronavirus tru câsâbălu Wuhan dit China, isapea-a infectărilor și a morțâloru easti tut ma gâilipsitoari pi livelu global, a deapoa tu Europa și SUA suntu locârli cu nai multi lândzidzâri dit lume și, tut aoa, locârli iu viruslu preșcav curmă nai multi sufliti. Tu România, specialiștiilli s’așteaptă ca kipita-a pandimiillei s-‚hibâ iuva tru a doua giumitati a idyiului mesu. Autoritățli di București dimândarâ năi meatri ți ngârdescu ndrepturli ta s’nu s-arâspândeascâ coronaviruslu, ama cazurli crescu tu numiru dzuuâ di dzuuâ. Ași, Ţăndărei (notu-datâ) agiumsi doilu câsâbă ditu cratu, după Suceava, cari intră tru carantinâ totalâ, dupu apofasea ți s’lo pritu ordonanţă militară, di itia câ, tu aestu kiro, easti, fucurina-a infecţiillei di coronavirus dit giudeţlu Ialomiţa. Carantina fu apufusitâ tamam cu câftarea-a autorităţlor locali, dupâ ți tu câsâbă s’turnarâ ditu xinâtati suti di bânâtori, ama nu tiñisirâ meatrili di izolare şi nu puturâ s’hibâ cândâsiț niți cu sutili di amenzi, ni cu poliţia. Tu intrărli ditu câsâbă ari filtre adrate ditu poliţişti şi militari și s’da izini mași cu urdinarea ti purtarea pârmâtiili şi tru cazuri speciali, ași cum exighisi ministurlu di Interne, Marcel Vela cari spusi:
Leyla Cheamil, 07.04.2020, 08:20
“Va s’dămu izini ti intrari ș’ti ișeari cu purtarea pârmâtiili, ti aprovizionarea-a bânâtorloru şi trâ huzmețli icunomiți i trâ nâscânti dumenii, cata cum easti arada publică, securitatea naţională, dumenea sanitar şi, cadelihea, serviciile di utilitate publică. Meatrili di verificari, control şi izini s’bagâ tu lucru di cătră personalul a Ministerului Afacerilor Interne, tru lucru deadunu cu ațelli ali MApN”. Ditu ahurhita-a stămânâllei ți tricu, municipiul Suceava (nord-data) şi opt localităţi limitrofi suntu tru carantină, după ți numirlu a infectărilor cu năulu coronavirus cabaia criscu tu numiru. Ma multu, cumândusearea-a Spitalului Judițean u prilor unâ parei di yeațrâ militari, după loclu avea agiumtâ unâ fucurinâ di coronavirus. Sâmbătă, s’lo apofasi ta s’ncllidâ acutotalui un spital si ncllidearea parțialâ nica alti spitali tu doi câsâbadz ditu giudețu. Di alta parte, ministurlu di interne, Marcel Vela, âlli cândâsi româñilli ditu diaspora s’nu s’toarnâ tu patridâ și s’treacâ sărbătorli ti di Paști tru statili iu suntu cu blucârlu și bânaticlu, tra sâ’lli afireascâ pi ațelli di acasă.
Ia, nâpoi spusili a ministurlui Marcel Vela: “Va cândâsescu, tuţ compatrioţlli a noştri dit diaspora s’akicâsiț că, nica și trâ elli, easti ma ghini ași, di itia că,urdinândalui pi unâ cali lungâ, și ma au ligâturâ cu cetăţeañi ditu alti stati, dit statili vițini, tru unâ benzinărie, pot s’atibâ ligâturâ cu alțâ oamiñi cari suntu infectaț cu aestu virus. Tru aestă ipoteză niifharistusitâ, agiungu acasă şi’lli lândzidzăscu vruțlli a lor”. Di altâ parti, nica și premierul Ludovic Orban feați timbihi că țelli ți va s’toarnâ, ama, tu România, lipseaști s’șeadâ 14 di dzâli tu locârli di carantinare instituţionalizată, avândalui tu videalâ că numirlu a statiloru ți nâstricurâ 10.000 di cazuri di infectare cu COVID -19 şi intrarâ tru naeaua aroși criscu cabaia. Di aprindu dumânică suntu curmati, trâ 14 di dzâli, tuti azboiurli comerciali câtâ și ditu alti nauâ stati ți intrarâ tu naeaua aroși, Austria, Belgia, Elveţia, SUA, Marea Britanie, Irlanda, Olanda, Turcia şi Iran. Cursili câtâ și ditu Spania, Italia, Franţa şi Germania avea futâ curmati ma ninti. Ghini ma, va s’aibâ izini ti azboiur cursili charter cari s’âlli poartâ oamiñilli ți lucreadzâ cu dzuua ditu România cătrâ alti stati. Tutunâoarâ, easti prilundzit kirolu ti curmarea-a transportului rutier internaţional di persoani, ama bâgarâ hâlăț ti agiutari a a drivârloru ți poartâ pârmâtie internaţional. Trâ itia că ari mulțâ di ațelli ți nu tiñisescu restricțiile bâgati ta s’nu s’arâspândeascâ coronaviruslu și nu akicâsescu câtu greauuâ easti catastisea, autoritățle apufusirâ maserti sancțiuñi trâ infracțiuñili ți s’facu tu kirolu a catandisillei di ananghi. Guvernul a Româniillei alâxi acti normativi pritu cari ti infracţiuñili ți s’facu tu aestu kiro va s’hibâ pidipsiti cu ma multâ irusi și cu sporuri di pedeapsâ.
Ngrâpsearea: Leyla Cheamil
Armânipsearea: Tașcu Lala
