Habari dit bana romaneasca si internationala

CHISINAU — Dzat di n’il’i di cetateni ali Ripublica Moldova suntu astiptaţ, dumanică, tru centrul a Chişnăului tra s-da votlu, tru arada a unei mari adunari nationala, una rezoluţie mutrindalui unirea a aistui stat ex-sovietic, majoritar romanofon, cu România vitina. Mitinglu easti convocat di organizatii non-guvernamentali dit ateali doaua stati, ti spun ca masi adunat stog putem s-taneam cheptu a provocărlor ti yinitor, putem s-banam ma ghini la noi tru vasilie, putem s-na harsim di una vasilie mari, ti s-nu aiba sinuri anamisa di eali, s-nu aiba cheaditi, cu una mira idyealui ti dauli parta şi tru prucuchie tra tuţ român’il’i”. Evenimentul va s-tana tru spaţiul public tru cari fura organizati marli mitinguri antisovietiti dit 1989-90 si iu, tru agustu 1991, una alta Mari Adunari Naţionala saluta proclamarea di catra Parlamentul di Chistruau a independental’ei andicra di Moscova. Aduetm aminti ca actuala Ripublica Moldova fu timil’iusita pi una parti a teritoriilor romanesti dit apirita arachiti di URSS tru 1940, dupa un ultimatum.

Hristu Steriu, 04.07.2015, 18:04

BUCURESTI — American’il’i di tută lumea yiurtusescu, ază, Dzua ali indpendenţa, yiurtusearea ali Declaraţie di Independenţă dit 4 di alunar 1776, cându fondatorl’ii a vasiliil’ei declarara că ateali 13 di colonii americani dit atel chiro nu maata fac parti dit Imperiul Britanic, cate suntu una nauă naţiune, dimi SUA. Cu aesta fun’ie, premierlu roman interimar Gabriel Oprea pitricu a popului american nai cama căldi hiritiseri deadun cu spunearea diznau a ataşamentului ali Românie andicra di valorli di thimel’iu ali democraţie pi cari ateali dauă vasilii li ambartiteadza. Tru un mesaj pitricut tru numa a guvernului român, el cundil’e că istoria a atilor 135 di ani di relaţii diplomatice româno-americane u spun premisa a unei colaborari yinitoari hairlatica.

LONDRA – Agiucatoarea romana di tenis Monica Niculescu (48WTA) s-califica, aza, tru cirecurli di finala a turnelui di Wimbledon, treilu di Grand Slam a anlui, după ti u azvimsi cehoaica Kristyna Plisskova cu 6-3, 7-5. Tru mecilu yinitor, Niculescu va u andamuseasca azvingatoarea dit partida Timea Bacstruszky (Elveţia) – Sabtrue Lisicki (Germania). Ea aminta nai cama buna performanţă personala tru turneulu di Wimbledon, la cari lo parti di optu ori. Alanti patru romanti ngrapsiti pi tabloulu printipal fura eliminati dit protili daua tururi, nica si Simona Halip, numirlu 3 mondial.

ATENA — Aza easti dzuua di mindueari tru Gartie, vasilie iu dumanică s-tani un referendum tra apruchearea ica nu a meatrilor di sirtal’e bagati di creditorl’ii internationali cu scupolu ti simnarea a unui nou acordu di asistenţă financiară. Dzat di n’il’i di gret loara parti, asarnoaptea, la multi dimonstraţii pro şi contra referendum tru tentrul ali Atena, după una stămână marcată di haouo şi mintireasi politite. Premierlu di extrema-stanga Alixis Tsipras spusi a susţanătorlor a lui că va s-voteadza tra namuzi, a deapoa un “NU” ti sirtal’e pripusa di creditori va-l’i da cali ta s-duca Bruxelles şi s-pazarapseasca un acordu ma bun tra populu elen. Di alanta parti, liderlu ali opoziţie, Antonis Samaras, cundil’e tra un “E” cari s-azvingă atea ti numasi “iresponsabilitatea a guvernului”. Cari ti s-hiba rezultatlu, premierlu grec taxi ca va s-agiunga la un acordu cu instituţiile financiari internaţionali tru nai multu 48 di sahat după referendumlu di dumanică. Uidisit cu sondajili di opinie, procentele suntu multu aprucheati. Băntali ncl’isi şi restricţiile mutrindalui urdinarea a capitalurlor bagati tru aesta stamana scădzura numirlu, iniţial multu ma mari, a atilor cari suntu simfun’i cu minduita a guvernului. Germania exclusi posibilitatea ti restructurarea a borgil’ei suvearani ali Gartie, cu tuta urminia fapta di FMI tru aesta noima şi timbihea că Atena va s-aiba ananghi di 50 di miliardi di euro ma multu până tru 2018. Tru aestu kiro, Gartia ari una borgi tut cu tut di 320 miliardi di euro s-cama, dit cari 65% cătra vasilii dit zona euro şi cătra FMI, iara 8,7% cătra Banca Centrală Europeană.

SOFIA — Distrugătorlu american USS Porter şi submarinlu nturtescu Yildiray s-aradapsescu anamisa di pamporili tsi l’ia parti la exerciţiul militar naval “Breeze 2015” cari s-tani pana tu 12 di alunar, ningă Varna, tru Vargarie. La manevre suntu viniti fortili navali a vasiliilor membre NATO si cama di 1.700 di aschirladz dit Vargaria, Romania, Gartia, Statele Unite si Turchia. Scupolu a exercitiului easti ta sa u faca ma cu hairi interopearabilitatea si interactiunea anamisa di forţili navali a vasiliilor ti l’ia parti. Militarl’i au tru minti s-nchiseasca un scenariu fictiv cari u nyeadza havaia dit nascanti părta a lumil’ei.