Descoperirea a li Europă
Tru istoria a l’ei indilungata, Europa fu arachita, dominata, nivrută, criticată, ama niţiunâoarâ descoperita. Din contra, din Europa acăţă calea cătră aclo descoperirea altor continente, a altor lumi. Tru actuala perioada a evolutil’ei a li societate umană tru care ici ţiva nu si faţe pi Terra, sum pamantu si in spatiu fara sa si află imediat, aţel mai dezvoltatulu si populatulu continentu si-are diştiptată cu grupuri mări di oamini vniţ pi teritoriul a l’ei. In linii mări nu să stie di iu v’in, cum au vinită, ţi minduită au, ţi vor, ţi-şi au dor sa faca tru v’initor, spri ţi si indreapta. Di aradă, aestă turlie di intribări si adresa a individului, a hiinţâl’ei umană căftătoare di filosofii. Tora bâgăm aeste intribări în cazulu a unor oamin’i a cure simplă existenta easte bâgată in pericol. Europa, hibă ea comunitara sau tarile viţine a Uniunil’ei, pare total lipsita di solutii tru ţi mutreaşte mira a grupurilor di oamin’i cu care vidzu ca diştiptată pi teritoriul a l’ei. Si cu tute aestea, putem s-dzâţim că seamnile a unei ahtare situaţie au existată ninca intr-un mod acut di ţiva chiro. Poate nu nă astiptam să videm grupuri mări care să treacă ppri pade di-tru sud spri spatiul nordic, ţi pare ţel mai atractiv, ama di mult chiro asistăm la traghedia ambarcatiunilor improvizate ţi duc neştiute tru strafundurile şi ahăndimile a Mediteranâl’ei m’il’e di oamin’i ţi vor sa treaca amarea.
Marius Tiţa, 06.09.2015, 20:59
Sunt puţâne si ineficiente misurile loate di Europa comunitara tru aestă situaţie cum aproapea inerta easte si actiunea tru ţi mutreaşte conflictile di anaparte di Mediterana. Disigur, Europa nu easte singura responsabila tru acesta situatie, si asteapta actiun’i clare din partea statilor arabe, a Statilor Unite a li Americă, a altor tari dezvoltate , de faptu a intreagâl’ei comunitate internatională. Sensul a ţilor ţi si fac in zona controlata di organizatia auto-intitulata Statulu Islamic ascapa di multu di sum iţe control a nomurilor internationale. Si, cu tute aestea, ici ţiva semnificativ nu si faţe trâ a reglementare situatia generatoare di refugiaţ care vor, di aţeale ma multile ori, maşi sa-si salveadză bana. Expectativa ţi inlocuiaste ună actiune inteligenta si eficienta, specifica a dzâlilor a noastre, alasa loc la tute turliile di scenarii si presupuneri. Agiuta la aestea si rapiditatea a evoluţil’ei a li situaţie pricum si dimensiunea a fenomenului. Di la infiltrarea masiva a unor teroristi care fuvirsiră dipriună că are să distrugă civilizatia occidentala pana la planuri malefiţe a unor lideri estu-european’i supuşi a unor sanctiun’i din partea a Uniunil’ei Europeană, tute variantile suntu loate in discutie. Tru tot aţistue chiro, in Mediterana si moare iara tru Europa mul’eri greale (insărţinate) si cilimean’i, arada di barbaţ tru mplina forţă, bâneadză tru in conditii precare, asteptanda ca situatia să evolueadză spri directia trâ care au el’i ma multu dor (si-u doresc).
Europa easte singura parte zim’isită, pana tora, di problema a rifugiaţâlor. Dzăţ di an’i refugiaţâl’i eara stabiliţ aproapea di zona di iu provenea, tru tabure di refugiaţ, şi astipta posibilitatea turnaril’ei in siguranţă si normalitate pi pamantulu natal. Europa fu di totna unâ destinatie, loc di agiundzere, trâ mulţâ refugiaţ ama si m’irdzea pi linia a unor ligaturi vecl’i, di-tru chirolu a coloniilor. Tutunâoară, cazurile speciale fură acceptate cu generozitate di toate tarile europeane dezvoltate care putură să asiguripsească inclusiv un reghim economic decentu a refugiaţâlor aflaţ in grija lor. Reglementarile europeane si internationale tru ţi mutreaşte ndrepturile a refugiaţâlor si limiteadza la aţiste situatii specifiţe a trecutului. Aţea ţi si faţe in prezentu tricu di multu limitele cu care si lucra in tricut cum depasite fură si limitele a conflictilor tru care comunitatea internationala intervenea tra să li gestioneadză. Pana la nale si cu hâire, eficiente reglementari prinde ca situatia complexa a chimatilor di arifugiaţ di-tru Europa a luştor dzâle sa hibă cu timel’iu analizata si sa hibă loate deciziile mintimene ama si eficiente a momentului. (Marius Tita)
Pi armaneaste: Hristu Steriu