Nai ma mărli evenimenti a stâmânâllei ți tricu 14.04 – 20.04.2024

Ahurhirâ anyrâpserli ti alidzerli locali ditu 9 di cirișaru / Ti Schengen, Ucraina ș-Israel, la Consiliul Evropean di Bruxelles/ Vizitâ di lucru a premierlui Marcel Ciolacu tu Orientul di Mesi/ FMI alâxeaști criștearea icunomicâ a Românillei/ România la Bienala di Artâ di Veneție

Tașcu Lala, 25.05.2024, 12:01

Ahurhirâ anyrâpserli ti alidzerli locali ditu 9 di cirișaru

Ahurhirâ, stâmâna aesta, anyrâpserli ațiloru ți au naeti tu ipothisili di edili, tu perspectiva a scrutinlui ditu 9 di cirișaru – cându, ti prota oarâ tu Românie, va s-țânâ tu idyiul chiro ș-alidzerli evroparlamentari. 15 formațiuni politiți ș-dipusirâ pânâ tora listili di evrodeputaț, concurati di șapti candidaț independențâ, iara tora partidili politiți, alianţili, organizaţiili a țetâţeñilor ți țânu di minorităţli naţionali ş-candidaţlli independenţâ potu, pânâ tu 30 di apriru, niadzâ noaptea, s-depunâ candidaturli ti alidzerli locali. Uidisitu cu ațelu ditu soni Evrobarometru, tipusitu ñiercuri, naetea di vot a româñilor la alidzerli europarlamentari criscu cabaia andicra di aua ș-ținți añi. România ânreghistreadzâ daua nai ma marea crişteari tu aestu olanu, dupâ Cehia, agiungândalui la 74%, ți va s-dzâcâ 19 puncti proțentuali ma multu andicra di scrutinlu di ma ninti. Ma di simasie ti româñi easti, ama, votlu ti alidzerli naţionali, ti cari 63% spunu că ari unâ simasie multu mari.

Ti Schengen, Ucraina ș-Israel, la Consiliul Evropean di Bruxelles

Prezidentul Klaus Iohannis dzâsi că va ta s-andreagâ câtu cama-ntroarâ cripărli ți țetăţeñilli româñi nica li au pi aeroporturli a niscântoru vâsilii evropeani, a că România intră, tu bitisita a meslui ți tricu, tu Schengen cu sinurli aeriani. Declarația fu faptâ ninti di summitlu evropean di Bruxelles, iu un raportu câftatu di Consiliu cundille ananghea ti integrarea pân’ di mardzinâ ali Românie ş- Vâryârie tu Spaţiul Schengen, ca apofasi cari va s-da silâ la pâzarea unicâ. Tutnâoarâ, Sofia, iu s-adunarâ, gioi, cu minișțrâlli român ș-vâryaru di Interni, comisarlu evropean ti Afaceri Interni, Ylva Johansson, dzâsi că ari nâdie că estan va s-hibâ apufusitâ unâ datâ salami ti aderarea acutotalui a ațiloru dauli vâsilii, aşi cumu pripuni Comisia Evropeanâ. Tu arada a dzuuâllei di lucru a Consiliului di Bruxelles eara tricutâ catandisea di Ucraina – vâsilie ți ari ananghi di agiutor militar ma mari și s-ampuliseaști cu problemi tu infrastructura energheticâ dupâ bombardamentili fapti di Arusia, ama și catandisea mintitâ ditu Orientul di Mesi. Ațeali 27 di stati ali UE âlli câftarâ a Israelului dânâsearea unâșunâ a alumtâllei tu Cumata Gaza şi dișclliddearea a câilor di acțes ti agiutoarili uminitari, cata cumu și silighearea a tâtâloru ostatițlor di câtrâ Hamas. Tu idyiul chiro, liderlli evropeañi dzâsirâ că Uniunea va s-llea ș-ma multi meatri restrictivi contra a Iranlui, maxus tu ți mutreaști livrărli di drone ş-racheti. Lideri ditu lumea tutâ, nica ș-ditu Românie, câtâyursirâ ataca ți nu s-ari faptâ ninti anchisitâ di Iranu tru Israel aua ș-unâ stâmânâ, ca apandisi la vâtâmarea, tu Damascu, a ma multor ofițeri iraniañi tu unâ atacâ ți easti arcatâ pi zverca a Israellui. Ca apandisi, gioi noaptea, Israellu atacă zoni ditu ascâpitata a Iranlui iu ari unâ bazâ militarâ iranianâ ș-ma multi obiectivi cari țânu di programlu nuclearu iranianu. Explozii/plâscâneri di topi furâ fapti ș-tu Irak și Siria, vâsilii iu opereadzâ miliții șiiti pro-iraniani.

Vizitâ di lucru a premierlui Marcel Ciolacu tu Orientul di Mesi

Premierlu Marcel Ciolacu feați, stâmâna aesta, unâ vizitâ di lucru tu Qatar ș-Emiratili Arabi Uniti, cu scupolu ti anvârtușarea a componentâllei icunomicâ, maxus aduțearea a investiţiilor tu Românie. Dusu cu unâ importantâ delegație guvernamentalâ, ufițialul românu dzâsi că ari mirachi ta s-agiungâ România poarta di intrari a investiţiilor aluștoru vâsilii tu UE. El avu andamusi cu reprezentanțâlli a niscântor companii relevanti cari investescu la livel global tu tehnologhie, energhie, agriculturâ, sânâtate, industria IT și comunicații. Moabețli avurâ tu amprotusea, tutnâoarâ,  aduțearea a investițiilor tu infrastructura aerianâ ș-portuarâ. Pi ninga coordonata economicâ, vizita tu ațeali dauâ vâsilii ditu Orientul di Mesi avu ș-unâ di simasie dimensiuni politicâ, protlu-ministrul român avândalui moabeț tu nai ma analtul livel emu Doha, emu Abu Dhabi. Tutnâoarâ, delegația di București s-andâmusi cu membri a comunitâţlor di româñi.

FMI alâxeaști criștearea icunomicâ ali Românie

Fondul Monetar Internaţional alâxi tu scâdeari luyurserli tu ți mutreaști criştearea icunomicâ româneascâ di estanu, di la 3,8% la 2,8%, anda icunumia mondialâ, va s-creascâ niheamâ ma pțânu di cumu fu minduitâ di prota, cu 3,2 proțenti – scoati tu migdani nai ma năulu raportu a instituţillei finanțiarâ internaţionalâ, tipusitu Washington. Uidisitu cu instituția finanțiarâ internaționalâ, criștearea a conflictului dit Orientul di Mesi riscâ s-ducâ la criștearea a pâhadzloru la energhie ş-alimenti. România va s-ânreghistreadzâ estanu, luyurseaști Fondul, unâ inflaţie di mesi anualâ di 6% ş-di 4 proțenti tu 2025. Tu ți mutreaști defițitlu di contu curentu, FMI s-aşteaptâ la ţânearea aluștui la 7,1% ditu PIB estanu, idyiului cu livelul minduit tu sumedru ş-cu ațelu di anlu ți tricu.

România la Bienala di Artâ di Veneție

Ministrul român a Culturillei, Raluca Turcan, lo parti la inaugurarea a atelierlui di mozaic ditu arada a Nauâllei Galerie a ICR Veneţia, proiectu ditu cânâscuta Bienalâ ditu câsâbă, furnie cu cari bâgă oarâ că aestu spaţiu tindi multu prezenţa culturalâ a Românillei şi fați ma bunu dialoglu artistic internaţional. Atelierul aduți deadun artişțâ ditu Românie, deadun cu tiniri artişțâ ditu Republica Moldova, tu ațelli şapti meși ali Bienalâ. România ari dauâ spaţii expoziţionali la Bienala di Artâ di Veneţia: spaţiul ți lu ari ditu 1938 tu Giardini della Biennale ş-Naua Galerie, tora alâxitâ tu spaţiu di lucru artistic. Ministrul adâvgă că, estanu, tema a Bienalei, ‘Xeñi iuțido/Foreigners Everywhere’, aduți aminti că, cu tuti că suntu ahoryea, oamiñilli sunt ligaț pritu creativitati ş-artâ şi trecu, ași, sinurli gheografiți ş-culturali. Uidisitu cu spusa ali Ralucâ Turcan, aestu averu iasi tu migdani tu expoziţia ‘Ți easti lucurlu/What work is’ ți reprezintâ România la Bienala di Artâ di estanu.

Autor: Corina Cristea

Apriduțearea: Aurica Piha

bienal di arta di Venetia, Bruxelles, Klaus Iohannis, Marcel Ciolacu, Schengen, scrutin