Eveniment Top – 16.11.2013
Executivlu român apruchie bugetlu di stat pi anlu 2014
România Internațional, 15.11.2013, 12:44
Executivlu român apruchie bugetlu di stat pi anlu 2014
Guvernul di Bucureşti apruchie proiectul a bugetlui di stat pi anlu yinitor, iara documentul va s-agiungâ tu Parlamentu ti simnari. Construcţia bugetarâ ari ca timel’iu unâ crişteari icunumicâ di 2,2%, ama pi unâ inflaţii di 2,4 procenti. Dit întreg bugetlu, vârâ 230 di miliardi di lei (icâ vârâ 50 di miliardi di euro), cama multu di giumitati suntu ti salarii, pensii şi asistenţâ soţialâ. Pâradzl’ii daţ ti investiţii va s-agiungâ la 6% dit PIB. Intrâ tu buget şi hărgili ţi au ligâturâ cu indexarea a pensiilor cu 3,76%, crişterea a salariului minim la 900 di lei, tu doi paşi, ama şi darea a unâl’ei bursâ di cathi mesu – di vârâ 150 di euro – a yeaţârlor şi a farmacişţâlor rezidenţâ. Şi educaţia va s-li’a pâradz – 300 di milioani di euro ti bitisearea a lucrărilor, ahurhiti pi pâradz europen’i, tu infrastructura a sculiilor. Tu idyul chiro, va s-creascâ cu 10% salariili a dascălilior tiniri şi a asistenţilor universitari. Ti andruparea aluştor hărgi, Guvernul ari ca timel’iu cama buna adunari a pâradzlor, n’icşurarea a evaziunâl’ei fiscalâ şi crişterea a încasărilor. Opoziţia nu aproachi ici bugetlu adrat di executiv. Tu minduita a liderlui PDL, Vasile Blaga, aestu easti un buget ţi va s-yinâ maşi cu involuţii icunumicâ, cari va s-aspargâ mediul di afaceri şi va sâ-scoatâ cama mulţâ pâradz dit gepea a român’ilor. Premierlu Victor Ponta lâ câftă a soţlor di guvernari s-hibâ ninga el tu ţi mutreaşti tin’isearea a borgilor ţi li au dinâintea a creditorilor internaţionali.
Nomlu a descentralizarâlei fu apruchiat di guvernu
Executivlu apruchie tu aestâ stâmânâ şi nomlu a descentralizarâl’ei, ti cari va şi-l’ia borgea tu Parlament stâmâna ţi va s-yinâ. Actul normativ dzâţi că sânâtatea, agricultura, mediul, cultura, tiniretlu şi sportul sunt protili domenii iu borgea, protili lucri ti adrari va s-hibâ descentralizati. Va s-treacâ tu administrari localâ şi autorizarea şi clasificarea dit turismu, cluburili sportivi, taberili cu sculii, ama şi instituţiili ţi au borgi locali tu ţi mutreaşti pescuitlu. Vicepremierlu Liviu Dragnea spuni că proceslu nu va s-yinâ cu ma multi hărgi. Liviu Dragnea: Cu agiutorlu aluştui proces di descentralizari, vârâ 14.000 di oamin’i va s-lucreadzâ tu instituţiili descentralizati, icâ aţei cari lucrau pânâ tora tu instituţii deconcentrati, ţi earau sum cumândisearea a ministerelor, fug cu tuti îndrepturili ţi li au tora la instituţiili descentralizati, cari va s-hibâ sum cumândisearea a autorităţlor locali.” Liviu Dragnea mai dzâsi că Poliţia şi agenţiili di prestaţii soţiali nu va s-intrâ tu aestâ turlii di proces. Tut el hâbârisi că nu va s-hibâ transferati a autorităţlor locali niţi porturili şi niţi cinematografili
Acţiun’ili ali companii Romgaz intrarâ, tu idyul chiro, la Bursa di Londra şi la aţea di Bucureşti
Acţiun’ili ali companii Romgaz — nai ma marli producător şi furnizor di gazi naturali dit România — intrarâ, tu ahurhita aliştei stâmânâ, ti prota oarâ, tu idyul chiro, la Bursa di Londra şi la aţea di Bucureşti. La evenimentul di Londra fu şi premierlu Victor Ponta cari şi-aspusi nâdia că şi alti companii di stat româneşţâ va s-hibâ tranzacţionati pi pâzarea internaţionalâ. Victor Ponta: Cu aestâ isturii di sucţes ca timel’iu, am nâdia că la anlu va s-yinim iara aoa şi cu Hidroelectrica, Electrica şi alti companii publişi româneşţâ. Am şi nâdia că că aestu lucru va s-da a investitorilor xen’i nai ma importantul zbor, că România easti dişcl’isâ câtâ lumi şi că him ietimi s-nâ ufilisim puterea ţi nu u valorificăm pânâ tora.”
Proiectul ţi mutreaşti Roşia Montanâ nu fu apruchiat di comisia parlamentarâ ayoriea adratâ
Proiectul di nom mutrinda mutrinda scuterea cu cianuri a malamâl’ei di la Roşia Montanâ, ahurhit di guvernu, va s-hibâ pitricut a plenului, dupu ţi nu fu apruchiat di comisia parlamentarâ ayoriea. Proiectul minier dit Apuseni va s-hibâ adrat prit altu nom, cari va s-stabileascâ criterii generali ti exploatărli minieri dit Românii. Cu tut avizulu negativ, raportul ali comisii easti ghini apruchiat di compania Roşia Montanâ Gold Corporation, cari mutreaşti dezvoltarea a proiectului, tu un comunicat di presâ investitorlu canadian spunândalui că ari nâdia câ năili privideri vor s-hibâ ayoniea bâgati tu practico. Comisia parlamentarâ ayoriea fu inhiinţatâ dupu protestili di pi sucăchi andreapti meşi di dzâli, cathi Duminicâ, di ecologişţâ, cari aduc aminti di cât di multu poati s-hibâ mediul aspartu di aestâ turlii di scutereari a malamâl’ei.
Problemi tu sistemili di educaţii si sânâtati
N’ii di studenţâ inşirâ pi sucăchi tu ma multi centri universitari dit Românii, câftândalor darea a 6% dit PIB ti înviţâmintu, criştearea a bursilor ti cămin şi cantinâ cu 30% şi criştearea a fondului di bursi, pâradlor daţ tu mânâ. Studenţâl’ii spun că universităţli, tu catandisea a unâl’ei sumfinanţari ali educaţii dit Românii, criscurâ ma multi taxi şi ahurhirâ s-bagâ tu un loc grupi şi facultăţ. Mulţâ dit profesori andrupăscu protestili, iara unâ parti dit elevi apruchiarâ şi ei protestili, purtândalor niscânti banderoli la sculii. Problemi suntu şi tu sistemlu di sânâtati. Federaţia sindicalâ SANITAS hâbârisi câ pi 25 di Sumedru va s-hibâ grevâ di avertismentu, iar dit 28 di Sumedru, grevâ generalâ fârâ chiro di dânâseari. Sindicalişţâl’ii caftâ darea a nu ma ţân di 6 procenti dit PIB ti sânâtati, un nom ti salarizari uidisitâ cu domenea, asiguripsearea a niscântor serviţii buni, di calitati ti pacienţâ, ama vor şi demisia a ministrului Eugen Nicolăescu. Casa Naţionalâ di Asiguripseri di Sânâtati dzâţi că bugetlu pi anlu 2014 va s-da cali la buna imnari a sistemului, ama şi la criştearea a serviţiilor ti pacienţâ.
