Eveniment Top – 14.05.2016
Chiro di turlii isturică tu Românii
România Internațional, 17.05.2016, 21:36
Tu câsâbălu Deveselu dit Romanii, fu silighit, Gioi, sistemlu di afireari antirachetâ, anamisa di secretarlu general al NATO, Jens Stoltenberg, şi a adjunctului a secretarlui american ti Apărari, Robert Work. Prit bâgarea tu practico a aluștui sistem tu sudlu ali Românii, s-mutreaști criștearea a sicuritatâl‘ei euroatlanticâ și lipseaști ca aestu dit soni sistem s-agiutâ putearea NATO di apărari antirachetâ, ți deja există – radarlu di analt puteari dit Turchii şi sistemlu di cumândiseari şi control dit Ghermânii. Tu Polonia va s-ahiurheascâ adrarea a unâl‘ei bazâ idyea cu ațea dit Românii, cari lipseaști s-intrâ pi lucru tu 2018.
Sistemlu di Deveselu easti adrat s-apândiseascâ la eventualili fivurseri cu racheti cari pot s-yinâ maxus dit Orientul di Mesi. Aestu nu easti un piricul ti canâ – dzâsi premierlu Dacian Cioloş: ”Easti un instrumentu adrat maxus ti afirearea contra a fivurserilor cu racheti di turlii balisticâ. Agiutâ, tu idyul chiro, putearea NATO di apărari antirachetâ şi creaști aria di protecții ti vâsâliili soațâ dit sudlu și țentrul ali Europâ, scâdzândalui baia piriculu a nâscântor atacuri cu racheti balistiți di nafoara a spaţiului euroatlantic.” Câ țe s-ducheaști fuvirsitâ, Moscova giudică instalarea a scutlui tu Românii şi hâbârisi că va ș-creascâ putearea militarâ.
Scandalu a dezinfectanţâlor psefțâ — misticaț cu apâ
Guvernul tehnocrat di Bucureşti, intrat pi lucru ninti cu aproapea șasi meși, s-alumtâ cu unâ nauâ problemâ. Tu ahirhita a stâmânâl‘ei, ministurlu ti Sânâtati, Patriciu Achimaş-Cadariu, inși di pi ipotisi ti furn‘iea a nâscântui scandal mutrinda ufilisearea tu spitali di dezinfectanţâ misticaț cu apâ.
Spunândalui că Sânâtatea easti un lucru di mari simasii a mandatlui a Executivlui, premierlu Dacian Cioloş acâță interimatlu. El dzâsi: Voi s-ufilisim yinitorl‘ii șasi meși ta s-bâgăm tu practico alti turlii di meatri cari, chiola nu va s-alâxeascâ dit timilii sistemlu di sânâtati, va s-ascoatâ tu miydani problemili și va li limpidzascâ. Şi mai voi s-dau asiguripseri a tutulor că nu-ascundu țiva și că nu va s-alas ici țiva nanaparti, va s-am angâtan di tut.
Uidisit cu premierlu Cioloş, tu aeșțâ dit soni șapti an‘i, la Sânâtati, tu Românii, vinirâ un dupu alantu nu ma pțân di dzați minișțrâ. Canâ di ei nu putu s-alâxeascâ sistemlu ș-ti ațea niachicâserli nica nu s-bitisescu.
Recomandări di la FMI ti Bucureşti
Cumândisearea aa Fondului Monetar Internaţional mutri raportul a ațil‘ei dit soni misiuni – dit meslu Marțu – dit Românii şi adră, N‘iercuri, îndauâ recomandări a autorităţlor di Bucureşti. FMI s-aspusi ti duțearea ninti a alâxerilor cari agiutarâ icunumia s-armânâ pi cicioari, ama și ti criștearea a numirlui di investitori xen‘i.
Instituția minduiaști că România va s-aibâ unâ crișteari icunumicâ di cama di 4 tru sutâ estan şi di 3,6 proțenti tu 2017. Experţâl‘ii spun că icunumia creaști câti niham, andrupâtâ di ațeali di tora ayoniea crișteri a amintatiților dit sectorlu public şi di n‘icșurarea TVA, cari agiutarâ consumlu privat.
FMI dzâți că țânearea tu practico a aluștor meatri di crișteari nu s-poati fârâ ș-alti alâxeri, reformi. Experţiâl‘ii lâ dzâc a autorităţlor că easti ghini s-nu cadâ dinâintea a presiun‘ilor di turlii soțialâ. Tora, România nu ari anyrâpsit niți un acordu cu FMI.
Român‘ii, disnău Cannes
Ținematografia româneascâ anyiliceaști disnău dit la Festivalu internaţional di Cannes, vidzut di publicaţia francezâ Télérama ca hiindalui un joker ti roman‘i, cari pi Croazetâ suntu premiaţ. Ghinicânâscutlu Le Monde alavdâ filmul al Cristi Puiu, Sieranevada, vidzândalui tu el un balet casnic, unâ dealihea simfonii a urdinarâl‘ei.
Filmul, ți easti tu selecţia ofițială, tu alumta ti Palme dOr, fu deja vidzutâ Gioi. Ținematografia româneascâ va s-hibâ reprezentatâ şi di Cristian Mungiu, cari easti treia oarâ tu competiţia ofițială, cu filmul Bacalaureat. Nica trei filmi a regizorilor roman‘i suntu la Cannes la alti section‘i: Cân‘ii, di Bogdan Miricâ – tu secţiunea Un Certain Regard4:15 p.m.- bitisearea a lumil‘ei, di Cătălin Rotaru şi Gabi Virginia Şargâ – la scurtmetraji şi Tuti arâurli s-duc tu Amari, di Alexandru Badea – tu secţiunea Cinéfondation.
Handbalu românescu – dip analtu
Dumânica ți tricu, campioana ali Românii – CSM Bucureşti — anyrâpsi isturii la Budapesta. La prota partițipari tu Liga a Campion‘ilor, echipa amintă trofeulu dintrâ cluburi di nai ma marea simasii, dupu unâ finalâ dip greauâ, bitisitâ dupu arcărli cu topa di la şapti metri.
Chiola vidzuti ca hiindalor dip pi di nafoarâ, featili alumtariâ și amintarâ gioclu dinâintea a echipâl‘ei maghiarâ Gyor, prota echipâ dit Ungaria, cu 29 – 26. CSM Bucureşti easti treia echipâ dit Românii cari acâțâ Cupa a Campion‘ilor, aşi cum s-dzâțea ma ninti, dupu amintărli a echipilor Stiinţa Bacău (1960 – 1961) şi Rapid Bucureşti (1963 – 1964).