Eveniment TOP – 12.12.2015

David Cameron, vinit Bucureşti

Florentin Căpitănescu, 11.12.2015, 13:56

Bucureştiul şi Londra au ligâturi di mari simasii, iara părţâli caftâ criştearea a parteneriatlui, dzâsi prezidentul ali Românii, Klaus Iohannis, dupu moaubetea ţi u avu cu premierlu britanic, David Cameron.

Caplu ali vâsâlii alâvdă domenea militarâ şi di sicuritati a lucurlui deadun cari ari un rol mari, tu unâ catandisi baia complexâ, mânatâ di provocări. Partea icunumicâ a ligâturl’ei România-Marea Britanii fu, şi ea, zburâtâ, tu sinfuniili tu cari, dzâsi prezidentul Iohannis, alâxerli di turlii comerţialâ agiumsirâ, anlu ţi tricu, la nai ma analtul nivel.

Cându-i vini oara ta s-zburascâ, şi premierlu Cameron dzâsi că român’ii agiutâ multu împrustarea ali Marea Britanii, tu zoni di mari simasii, cum suntu finanţili, ştiinţa icâ medicina, ama adusi tu moaubeti şi aţea ţi easti numânâsitâ presiunea pi cari libira urdinari u bagâ pi serviţiili publiţi dit Regat. Ama, spusi premierlu Dacian Cioloş, la andamusea cu omologlu a lui, numirlu mari di român’I cari lucreadzâ tu Marea Britanii ş-pâltescu tuti taxili.

Bugetlu di stat şi aţel a asiguripserilor soţiali

Ti nai ma năulu Cabinet di tehnocraţ di Bucureşti, aflat sum cumândisearea al Dacian Ciolos, bugetlu di stat şi aţel al asiguripserilor soţiali ti anlu 2016, easti protlu mari lucru ti andridzeari. Cu tuti că partidili parlamentari s-aspusirâ hârsiti, la general, proiectul a bugetlui di stat vini cu baia anvirinări ti reprezentanţâl’ii a soţietatâl’ei ţivilâ, cari adusirâ câbati că furâ antribaţ multu amânat, chiola şi instituţii, cum easti Consililu Fiscal, cari zburaşti ti nitin’isearea a nomurilor di turlii fiscalâ.

Sigura easti că, tu turlia pripusâ di Guvernlu Cioloş, Educaţia şi Sânâtatea — totna, ca domenii di timel’iu, ama canâoarâ finanţati cum lipseaşti — va s-l’ia ma mulţâ pâradz.

Hârsiti cama multu di naua ampârţari bugetarâ, suntu şi ministerili dit zona a securitatâl’ei naţionalâ — Internili şi Afirearea-, anamisa di Ministerlu a Fondurilor Europeani.

Di alantâ parti, opusâ, cu ma pţân’i pâradz luaţ, easti Ministerlu a Lucurlui. Construcţia bugetarâ s-întimil’ieadzâ pi un defiţit maxim di 3% dit PIB, limita maximâ apruchiatâ di UE, şi pi unâ crişteari icunumicâ di 4,1%. Proiectili a aţilor dauâ bugeti agiumsi tu Parlamentu, cari, uidisit cu calendarlu stabilit, lipseaşti sâ ş-aspunâ minduita stâmâna ţi yini.

CSAT, apofasi di mari simasii

Aproapea 1.200 di militari şi cama di 1.500 di jandarmi român’i va s-l’ia parti, anlu ţi yini, la misiun’i ali NATO, UE, OSCI şi ONU. Apofasea fu luatâ la andamusea a Consiliului Suprem ti Apărari ali Vâsâlii (CSAT), dizvârtitâ sum cumândisearea a prezidentului Klaus Iohannis, şi la cari luarâ parti, ti prota oarâ, minişţrâ dit năulu Executiv.

Cu aestâ furn’ii, furâ apruchiati Ghidlu di Strategii Naţionalâ ti Apărari ali Vâsâlii ti chirolu 2015–2019 şi Strategia di Informaţii ali SRI, ti idyul chiro. Pi di altâ parti, uidisit cu Administraţia Prezidenţialâ, membrii CSAT vidzurâ că instituţiili responsabili româneşţâ bâgarâ tu practico sancţiun’i achicâsiti pi plan internaţional, tu chirolu Sumedru 2014 — Yismârciun 2015.

Alumta contra a aruşfetâl’ei s-duţi ninti

Direcţia Naţionalâ Antiaruşfeti (DNA) aratâ, disnău, că easti dealihea, tu aeşţâ dit soni an’i, instituţia dit întreaga administraţii cu nai ma marea crişteari tu ţi mutreaşti pistusinea. Stâmâna aestâ, DNA dişcl’isi un nău dosar cu retrocedari paranom — unâ infracţiuni comună, cu pâradz mulţâ ti tuţ aţei implicaţ, di iu yini şi zborlu “Mafia a retrocedărilor” dit Românii.

Suntu baia implicati, prit alti persoani, şi dauâ personaji cânâscuti: jurnalistul Dan Andronic, director la unâ ghinicânâscutâ publicaţii post-comunistâ, “Evenimentul a Dzâl’ei”, şi mult-zburâtlu embur Remus Truică, ma ninti cap, tu ahurhita a an’ilor 2000, tu cancelaria a premierlui Adrian Nastase, şi ei pitricut tu hapsi cu executari ti aruşfeti. Procurorl’ii lâ aduc câbati a aţilor arestaţ di ma multi fapti di aruşfeti şi di adrarea a unui grup infracţional, t-un lucru cu averi revendicati paranom. Chirerli di pâradz, tu aestu dosar, trec di 136 di milioani di euro.

Tu un altu dosar al DNA, Analta Curti di Casaţii şi Giustiţii apufusi, tut stâmâna aestâ, ca deputaţl’ii liberali Ioan Oltean, un veteran a politicâl’ei post-comunistâ, şi Cătălin Teodorescu, anamisa di aţea di ma ninti şefâ di la Autoritatea Naţionalâ ti Restituirea a Proprietăţlor (ANRP) s-hibâ câftat sum control giudiţiar. Ei suntu câftaţ t-un dosar cu despăgubiri paranom di cama di 20 di milioani di euro, dati a unui embur di ANRP.

Scâdeari di turlii demograficâ

Tu anlu 2014, poplu ali Românii scâdzu sum 20 di milioani – un nivel idyea cu aţel dit chirolu a an’ilor ‘60. Uidisit cu Institututlu Naţional di Statisticâ (INS), tu anlu ţi tricu, poplu ali Românii s-n’icşurâ cu 80 di n’ii di oamin’i, a curi lâ si adavgâli aţei 40 di n’ii di cetăţen’i cari fudzirâ dit vâsâlii.

Un numir ahât mari di persoani easti isa cu dispariţia a doi mări câsâbadz cama n’iţ tu cathi an. Prezidentul INS, Tudorel Andrei, dzâţi că, pânâ tu 2013, numirlu a român’ilor scâdzu maxus ti furn’iea a migraţil’ei, şi că, tu aesţâ dit soni doi an’i, prota problemâ fu criştearea sporlui natural negativ.