Eveniment Top – 01.02.2014

România Internațional, 31.01.2014, 13:00

România – sum griutatea a iernâl’ei

România fu aestâ stâmânâ sum mari viscol şi multâ arcoari, catandisi ti furn’ia a curi autorităţli bâgarâ cod di alertâ ti îndauâ giudeţi dit estul şi sud-estul ali vâsâlii. Tu aţei câsâbaz agiunsirâ militari şi ţivili ta s-agiutâ tu alumta cu neaua. Uidisit cu Inspectoratlu ti Situaţii di Urgenţâ, suti di câsâbadz furâ icâ suntu nica sum neauâ şi vintu. S-apufusi ta s-hibâ încl’isi câl’iurili naţionali, ama şi sculiili dit Bucureşti şi tu alti niscânti giudeţi dit sud-estu. Ma multi trenuri furâ dânâsiti, iara nai ma multili di eali agiunsirâ amânat.

Doi minişţrâ di ma ninti furâ condamnaţ tu niscânti dosari mutrinda aruşfetea

Aţel di ma ninti ministru a Transporturilor, liberalu Relu Fenechiu, fu condamnat stâmâna aestâ, di Nalta Curti di Casaţii şi Giustiţii dit România, la ţinţi an’i di hapsicu executare, tu un dosar di aruşfeti. Al Fenechiu îi si aduţi câbati că vindu a Sistemlui Energetic Naţional – transformatoari şi întrerupătoari vecl’i, adrati tu an’ii 70, la un pâhă di echipamenti năi. Procurorl’ii spun că s-chirurâ 7 milioani şi giumitati di lei (vârâ 1,7 milioani di euro). Tut la ţinţi an’i cu executari fu condamnatâ şi Monica Iacob Ridzi, ministru di ma ninti a Tiniretlui şi a Sportului tu 2008-2009, tu guvernul democrat-liberal cumândisit di premierlu Emil Boc. A ei îi si adusi câbati di abuz tu lucru tu ţi mutrreaşti manifestărili andreapti, tu 2009, di Dziua Naţionalâ a Tiniretlui. Ea apufusi s-da paranom a nâscântor firmi contractili di serviţii. Dupu ahurhearea a anchetâl’ei, Ridzi s-dusi şi câftâ s-hibâ ştearsi dit calculatoarili a ministerlui tuti informaţiili mutrinda Dzua a Tiniretlui. Aestâ apofasi ali giustiţii nu easti nica definitivâ şi poati s-hibâ adrat recursu.

Alâxeri tu giustiţia română

Prezidentul ali Românii, Traian Băsescu, îi câftă a premierlui Victor Ponta apruchiearea, tu Guverni, a unâl’ei ordonanţâ di urgenţâ ti alâxearea a năului Cod di Proţedurâ Penalâ, aştiptat s-hibâ bâgat tu practico di la 1 di Şcurtu, unâoarâ cu Codlu Penal. Niscânti privederi, dzâţi caplu ali vâsâlii, cum easti permisiunea ti ufilisearea a tehniţilor di ascultari a tilifoanilor a infractorilor maşi dupu ţi lâ si dzâsi aestu lucru, pot s-ducâ la problemi tu sistemlu giudiţiar. Dapoaia, premierlu îi câftă a prezidentului sâ-şi li’a public borgea mutrinda apruchiearea a actilor normative respectivi, şi hâbârisi că ministrul di Giustiţii va s-prezintâ a Guvernului pripunerli tu ţi mutreaşti alâxerli, ti cari va s-zburascâ stâmâna ţi yini. Alâxearea a Codlui Penal şi a aţilui di Proţedurâ penalâ u mai câftâ şi DNA şi CSM. Dauli coduri furâ apruchiati tu 2009 prit luarea a borgil’ei tu parlamentu a guvernului cumândisit di democrat-liberalu Emil Boc.

Creditorl’ii internaţionali nica yin Bucureşti ti evaluări

Delegaţia deadun a FMI, ali Comisii Europeanâ şi a Băncâl’ei Mondialâ, vinitâ Bucureşti tu vizita di evaluari a achicâsearâl’ei cu România dit toamna a anlui ţi tricu, zburâ stâmâna aestâ cu premierlu Victor Ponta, cu alţâ responsabili român’I, ama şi cu reprezentanţâl’ii a sindicatilor. Mouabeţli, cari va s-ţânâ pânâ pi 5 di Şcurtu, mutrescu priorităţili a reformilor icunumiţi şi catandisea leghislativâ. Premierlu hâbârisi că Guvernul nu poati s-da na-nâparti bâgarea tu practico a taxâl’ei di 7 eurocenţi la carburantu şi dzâţi că ti aestu lucru ştii şi prezidentul Traian Băsescu, cari nu va s-aproachi aestâ taxâ. Aestâ taxâ poati s-hibâ amânati cu nica 3 meşi, pânâ tu Alunar, ama maşi tu ţi mutreaşti motorina, dzâsi Ponta.

Ancheta mutrinda acţidentul di aeroplan dit Apuseni s-duşi ninti

Ancheta mutrinda acţidentul di aeroplan dit munţâl’iiApuseni, dit 20 di Yinaru 2014, s-duţi ninti. Aeroplanlu, tu cari earau ma mulţâ yeaţâri aterizâ zorlea tu unâ pâduri dit munti, la cama di 1.400 di metri. Tuţ şapti dit aeroplanlu n’ic nu chirurâ diunâoarâ ti furn’iea a acţidentului, ama doi di ei murirâ pânâ cându îi aflarâ autorităţli – dupu ma ghini di şasi sâhăţ. Dupu câti îi si adusi câbati mutrinda acţiun’ili di salvari, ministrul di Interno, Radu Stroe, fudzi di pi ipotisi. A ministrului liberal îi si adusi câbati nu maşi ti slaba andridzearu a acţiun’ilor di scâpari, ama şi că zburâ strâmbu, fârâ diplomaţii.

Tu Ucraina, catandisea nica easti greauâ

Bucureşti, ministerlu român di Externi dzâţi că mutreaşti ghini catandisea dit Ucraina şi catandisea a oamin’ilor dit comunităţili româneşţâ, dit partea vesticâ ali vâsâlii. Tora, nu s-mai avdzâ ţiva mutrinda pirculu ţi-i mutreaşti pi român’ii di aclo, spusi diplomaţia di Bucureşti. Ea caftâ unâ cali di moaubeti salami, s-n’icşureadzâ criza şi dzâţi că armâni activâ mutrinda moaubeţli pi tema a Ucrainâl’ei ţi li poartâ instituţiili europeani şi euroatlantiţi. Ucraina s-alumtâ şi cu unâ mari crizâ di turlii politicâm ţi nu mai fu pânâ tora, dupu ţi administraţia Ianukovici nu apruchie, tu Brumar, simnarea a acordurilor di suţatâ cu UE, şi aleapsi apruchiarea di Arusii. Şefa ali diplomaţii Europeanâ, Catherini Ashton, câftă dânâsearea a zurbâlâchil’ei dit Ucraina şi aşteaptâ unâ moaubeti dealihea întrâ aţei di la puteari şi opoziţii.