NATO, SUA şi Europa
Secretarlu gheneralu al NATO, românlu Mircea Geoană, angreacã şcurtitsa pi vãrtusheamea a sutsatãljei anamisa di America şi Europa.
Bogdan Matei, 23.01.2024, 00:42
Amintatu tru 1958, ambasadorlu di ma ninti, Washington și ministru di Externe tru proţlli añi 2000, cându România fu aprukeatã tru NATO, Mircea Geană daima fu lugursitu unu fdi nai ma atlantiști politicieañi români. Tu vahtea di kiro 2005 și 2010 eara caplu tu PSD, partia ţi, kiro di trei dekenii ş-cama, easti amprotusa tu sţena politică românească. Și, un lucru ma ayoñea, ca ti ciudie trã liderlli suţialu-democraț, di la Ion Iliescu la Liviu Dragnea, via Adrian Năstase ili Victor Ponta, el vãrnãoarã nu fu protos tru vãrã dosaru penal icã aflatu cãbati ti plagiatu. Tru 2009, Geoană chiru, dinintea al Traian Băsescu, turlu ditu soni tu alidzerli prezidințiali ma pţãnu di unuproţentu.
Ditu 17 di Sumedru 2019, românlu Mircea Geoană easti secretaru gheneralu adjunctu al NATO, iara tu kirolu ditu soni, scoati tu videalã media şi analiștilli politiţ di București, easti vinitu cama multu tu vãsilie andicra di cãtu easti tu Bruxelles, s’clleamã, nãpoi u spuni mirakea ti s’candideadzã, tu inşita- aluştui anu, ti prezidenţilla ali Românie. Aoa şi ndauã dzãli, secretarlu gheneralu adjunct, nãpoi vini acasă, ta s’pãrãstiseascã Ploieşti cartea “Alumta trã yinitorlu ali Românie. Minduerli a unlui românu tu kipita ali NATO”.
Cu aestã furñie, tu spunearea-a lui mutrinda lãrguriulu exerciţiu NATO cari va s’ţãnã, tu şcurtu kiro, Polonia, ani cama marli după 1988, Mircea Geoană spusi cã cã aestu tomu s’hibã ghivãsitu ditu videala-a curayilui tãlleatu trã eventuallii adversari.
„90.000 di oamiñi, echipamenti di lenu turlii, tuţ aliaţllii (…) llia parti la aestu exerciţiu, nica şi ditu vãsilia-a noastã (…) yilipseşţã furteaţa şi axia s’aduţ ditu America di Nordu tu Europa, iruşi şi profesionistu, forţi suplimentari şi că alianţa tutã poati di s’ascumbuseaşti” – spusi Geoană.
El adãvgã cã America ari ananghi di aliaţ tru Europa şi tru lumea tutã, a deapoa, ma s’hibã cã tu scrutinlu ti di toamnã, Donald Trump nãpoi agiundzi tu Casa Albă, atumţealui va s’aibã “accente diferite” tru relaţia Statele Unite-NATO. Geoană adusi aminti aţea ţi spunea nu maş Trump, ama şi tuţ prezidenţãlli americani: „mulţã di aliaţllii europeni ali Americã nu investescu tru apărari şi America lipseaşti s’pãlteascã trã securitatea aliaţlor,şi tu aestu kiro eli ş’mutrescu lucãrlu ti economie şi ta s’llia gazu ieftinu di la aruşi”. Ama, aduţi aminti secretarlu gheneralu, tru aţelu ditu soni alui zboru mutrinda catandisea a miletillei, di aoa şi aproapea patru añi, Trump u alãvdã NATO.
Mutrindalui pragiundzeegătirea ali askeri românã ma s’hibã di acţã unã ceamaunã, unu conflictu, Geoană cundille simasia-a exerciţiilor militare. „Cându avdzãţ di exerciţii, s’nu mutriţ altu lucru/ diviniţ preocupaţi. Amu nãdia ti România (…) ca ditu aestă investiţie ma mari (…) s’putem s’avemu unã anaamintari ali industrie di apărare (….) Easti amãrtie s‘nu mindueştã sã scot tu videalã locãri di lucru/ joburi, s’nu mindueşţã unu ecosistem di inovare anvãrliga di zona di apărare” – cundille ufiţialu NATO.
Armnipsearea: Tashcu Lala
